Dünya darlık yaşarken Türkiye'ye bolluk bekliyor

ANKARA - Kuraklık ve spekülatif sebeplere bağlı gıda ürünlerinde dünyada darlık yaşanırken, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Konya Ovası Projesi (KOP) ve Polatlı Ovası Projesi benzeri projelerle, gelecekte Türkiye'yi bolluk bekliyor. Söz konusu projelerle "sulanabilir" alanlar büyürken, tarımda üretim ve ürün çeşitliği artacak, katma değer yükselecek. Bir başka deyişle dünyada isyanlara kadar varan sorunlara yol açan gıda krizi, Türkiye'ye için fırsata dönüşecek. Cumhuriyet tarihinin en büyük projesi özelliği taşıyan Güneydoğu Anadolu Projesi'nde son hamleye hazırlanılırken, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda 5 yılda bitirilmesi öngörülen proje, yörenin gelir seviyesini 4,5 kat artıracak. GAP, 3,5 milyon kişiye iş sağlayacak GAP İdaresi Başkanlığı'ndan alınan bilgiye göre, GAP'ın sulama projeleri tamamlandığında, şimdiye kadar devlet eliyle gerçekleştirilen "sulama alanına eşit bir alan" daha sulu tarıma açılmış olacak. Böylece GAP'ın meydana getireceği yüksek tarım ve sanayi potansiyeli, bölgede ekonomik hasılayı 4,5 kat artıracak, nüfusu 8,6 milyona ulaşacak bölge halkının yaklaşık 3,5 milyonuna iş imkanı sunacak. 2 yılda 5 ürün alınabiliyor Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2 yılda 5 ürün alınabilen ve dolayısıyla da eşine az rastlanacak nitelikte iklim koşullarına ve verimli topraklara sahip. İşlemeye elverişli arazi miktarı yaklaşık 2 milyon 477 bin hektar ile toplam arazinin yüzde 33'ü kadar. Kısıtlı işlemeye uygun arazi 694 bin hektar da hesaba katıldığında, bölge topraklarının yüzde 42,2'si tarıma elverişli görünüyor. Bölge illerinde kuru tarım koşullarından, sulu tarım koşullarına geçilmesi ile yüksek katma değer yaratan tarım ürünlerinin ürün deseninde yer alması sağlanıyor. Pamuğun yüzde 54'ü bölgeden Bölgede sulamaya açılan alanlarda, özellikle endüstri bitkilerinden pamuk ekimi yaygın. Tekstil ve konfeksiyon sektörünün ana hammaddesi olan pamuk, 2005 yılı ekilen alan 295 bin hektar ve bu alandan elde edilen ürün miktarı ise 1 milyon 179 bin 252 ton. Türkiye ekilen alanlarının yüzde 54'ü kadar tahıllardan buğday, arpa; ikinci üründe de mısır yaygın olarak yetiştiriliyor. Buğday 2005 yılı ekilen alan 1 milyon 166 bin 612 hektar, bu alandan elde edilen ürün miktarı ise 2 milyon 932 bin 322 ton. Türkiye ekilen alanlarının ise yaklaşık yüzde 13'ü düzeyinde. Baklagillerden mercimek ve nohut yaygın olmakla birlikte buradaki mercimek üretimi ülke mercimek üretiminin tamamına yakın. Kırmızı mercimek 2005 yılı ekilen alan 380 bin 207 hektar ve elde edilen ürün miktarı 511 bin 236 ton. Bu alan Türkiye ekilen alanlarının yaklaşık yüzde 98'ini teşkil ediyor. Yağlı tohumlarda beklenen olmadı GAP bölgesinde sulamaya açılan tarım alanları dikkate alındığında yağ açığını kapatmada önemli bir potansiyel olarak görülmesine ve yağlı tohumlu bitkilere verilen desteklemelere rağmen, yağlı tohumlu bitkilerde önemli bir artış gözlenmiyor. Susam ekilen alan 15 bin 153 hektar ve bu alandan elde edilen ürün miktarı ise 6 bin 827 ton. Türkiye ekilen alanlarının ise yaklaşık yüzde 39'unu oluşturuyor. Üzüm, zeytin, badem nar üretimi arttı Meyvelere bakıldığında ise özellikle Antep fıstığı ülke genelinde ihtiyacın büyük bir oranını karşılarken, son yıllarda üzüm, zeytin, badem, ceviz ve nar üretimi oldukça arttı. İdarenin proje ve faaliyetleri özellikle meyve yetiştiriciliğine verilen destekle meyve ağaçlarının pamuk bitkisine alternatif katma değer yaratabileceği düşünülüyor. Antep fıstığı 2005 yılı meyve veren toplam ağaç sayısı 24 milyon 303 bin 500 iken üretim miktarı 44 bin 823 ton oldu. Bu da ülke üretiminin yüzde 75'ne denk geliyor. 2005 yılında meyve veren toplam nar ağacı sayısı 879 bin 16 iken üretim miktarı 13 bin 519 ton oldu. Bu da ülke üretiminin yüzde 17'sine karşılık geliyor. Sebzelerden ise domates, patlıcan, biber, kavun ve karpuz diğer bitkilere göre yaygın olarak üretiliyor. Örtü altı yetiştiriciliği ve sera faaliyetlerinin yetersiz kaldığı bölge sebze yetiştiriciliğinde önemli artışlar kaydedemedi. Konya Ovası'nı 'KOP' yeşertecek Konya Ticaret Borsası ve Tarım İl Müdürlüğü'nden aldığı bilgiye göre, 2 milyon 660 bin hektar alanda tarımın yapıldığı Konya'da işlenen sulanabilir arazilerin sadece yüzde 27'sinde sulu tarım yapılabiliyor. Bu hesap tarıma elverişli alanlar göz önüne alarak yapıldığında ise sulu tarım yapılabilen alan yüzde 14'te kalıyor. Özellikle geçen yıl yaşanan kuraklık ve buna bağlı verimin düşmesi Konya Ovası Projesi'nin (KOP) Konya ovaları ve ülke ekonomisi için ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya çıkardı. Geçen yıl susuzluk yüzünden Konya buğday üretimi 2006'ya göre yüzde 35 düşerek 1 milyon 541 bin ton olarak gerçekleşti. KOP'un hayata geçirilmesi durumunda bölgede toplam 1 milyon 704 bin hektar alanda sulu tarım yapılabilecek. Suyun gelmesi, her yıl nadasa bırakılan 1 milyon 14 bin dekar alanda üretim yapılması anlamına da geliyor. Buğdayın yarısı Konya'dan sağlanacak Sulu tarıma geçilmesi durumunda Konya'da dekar başına alınan ortalama verim 500 kilogramı geçiyor. Yılda yaklaşık 8 milyon dekarda buğdayın üretildiği Konya'da suyla birlikte buğday üretim alanı 18 milyon dekara çıkabilecek. Bu durumda, Konya'da yıllık 9 milyon ton buğday üretilebilecek. Türkiye'nin yıllık ihtiyacının yaklaşık 16 milyon ton olduğu düşünüldüğünde sadece Konya Türkiye'nin buğday ihtiyacının yarısından fazlasını karşılayabilecek. Mısır ve fasulye üretimi artacak, tohumlu bitkiler ile sebze üretim alanları gelişerek bölgede ürün deseni oluşacak. KOP, hayata geçirilmesi için harcanacak parayı çok kısa sürede kazandırırken Konya, dünyanın en önemli tahıl üretim merkezleri arasında yer alacak. Kara: Mavi Tünel ile üretim artacak Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olduğu dönemde, Temmuz 2007'de temeli atılan Mavi Tünel Projesi, Göksu havzasından yılda 414 milyon metre küp suyun Konya Ovası'na akmasını sağlayacak. Çalışmaların sürdüğü Mavi Tünel Projesi 5 yıl sonra sonuçlanacak ve böylece ilk etapta 250 bin hektar tarım alanında sulu tarım yapılabilecek. Konya Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Kara, Mavi Tünel ve ardından KOP'un tamamının hayata geçirilmesi halinde Türkiye gıda ihtiyacının önemli bölümünü Konya'nın karşılayabileceğini söyledi. Mevcut durumda bile Konya'nın ülke buğday üretiminin yüzde 10, arpa üretiminin yüzde 14, yulafın yüzde 17, çavdarın yüzde 15 ve şeker pancarının ise yüzde 20'sini ürettiğini belirten Kara, "Bu oranlar çok yukarıya çıkacak. Konya, sulu tarım sayesinde yağlı tohum ve sebze üretiminde de söz sahibi olabilecek" dedi. Hepokur: Buğday petrol gibi oldu, teşvik şart Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Hepokur, stokların azaldığı, tüketimin hızla arttığı dünyadaki bu durumun tarım ülkesi olarak bilinen Türkiye'nin lehine kullanılabileceğini söyledi. Hepokur, şunları kaydetti: "Türkiye'de üretici tarladan, üretimden uzaklaştırıldı. 100 bin hektardan kaçan çiftçimizi tekrar tarlaya döndürmemiz gerekiyor. Türkiye'de tarıma elverişli sahalarımız çok fazla. Bu sahaları iyi değerlendirebilmek için devlet politikası gerekiyor. Teşvikler verilerek çiftçi üretime yönlendirilmeli. Buğday ve mısır, giderek petrol gibi stratejik bir önem kazanıyor. Son günlerde dünyanın konuştuğu fiyat yükselmelerinden Türkiye de etkilendi. Artık harekete geçme zamanıdır. Stratejik ürünlerde ihracatçı ülke olabiliriz" dedi. GAP'ta 2010 öngörüsü . 2010 2005/2010 1985 2005 Tahmini Tahmini . Ekim Alanı Ürün Ekim Alanı Ürün Üretim Değişim ÜRÜNLER (Hektar) (Ton) (Hektar) (Ton) (Ton) (Yüzde) TAHIL Buğday 1.080.941 1.748.777 1.166.612 2.932.322 2.321.055 -21 Arpa 587.894 1.103.786 633.208 1.740.922 948.828 -46 Mısır 3.578 8.297 46.039 410.870 750.360 83 Darı 3.963 6.385 1.295 2.028 - - Pirinç 3.578 636 2.298 5.460 - - BAKLAGİL K.Fasulye 1.026 203 858 1.462 26.799 1733 Mercimek 428.358 464.677 380.207 511.236 287.66 -44 Nohut 6.261 69.848 72.615 96.233 29.150 -70 Fiğ 819 431 11.126 28.234 16.508 -42 Burçak 3.071 3.556 489 536 - - YAĞLI TOHUM Ayçiçeği 5.334 5.538 2.936 2.628 29.478 1022 Yerfıstığı - - 5 11 - - Soya 286 496 610 1.667 100.495 5928 Susam 48.904 18.321 15.153 6827 8.040 18 ENDÜSTRİ BİTKİ. --------------- Pamuk 8.495 160.602 295.055 1.179.252 3.745.936 218 Ş.Pancarı 341 6.115 968 40.533 - - Tütün 12.496 16.247 14.569 17.774 20.942 18 YUMRU BİTKİLER -------------- Patates 276 4.649 155 1.205 - - Soğan 447 75.127 4.001 89.080 361.781 306 Sarımsak 737 7.281 1.194 5.293 - - Seb.Top. 66.630 1.220.909 - 1.618.636 2.607.467 61 MEYVELER Antep Fıs. - 32.986 - 44.823 103.275 130 Üzüm - 698.584 - 617.651 472.600 -23 Zeytin - 4.233 - 77.432 61.500 -21 Diğer - 59.493 - 64.892 539.075 730