Ege Serbest Bölgesi’nin yeri dar geldi, 5 milyar dolar askıda kaldı

Sedat ALP

İZMİR - Ticaret hacmi ve istihdam açısından Türkiye’nin en büyük serbest bölgesi olan Ege Serbest Bölgesi (ESB), yüzde 100 doluluk oranına yaklaştığı için büyük tesis kurmak isteyen yatırımcıya yer gösteremiyor.  Her hafta en az 2 yatırım teklifi alan Ege Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi (ESBAŞ), yer yokluğundan firmaları geri çeviriyor. Bölgede yer yok ama, serbest bölge sınırını çizen çitin hemen ötesinde 600 bin metrekarelik genişleme alanı serbest bölgeye dahil edilmeyi bekliyor. Genişleme alanının biran önce serbest bölgeye dahil edilmesini beklediklerini söyleyen ESBAŞ CEO’su Faruk Güler, “ Çiti kaydırıp, genişleme alanını bölgeye kattığımızda, burası 2 yılda dolacak ve  ilave 5 milyar dolarlık ticaret hacmi ve 5 bin kişilik istihdama kavuşacağız” diye konuştu.

Yüksek teknolojiye dayalı üretim merkezi olmayı başararak istihdam ve ticaret hacmi açısından Türkiye’nin en büyük serbest bölgesi olan ESB, yıl sonunda 4.7 milyar dolarlık ticaret hacmine ve 20 binin üzerinde istihdama ulaşacak. 77 yabancı 148 yerli firmanın faaliyet gösterdiği  ESB’de bu yıl başlayıp önümüzdeki yıl tamamlanacak 4 büyük tesisin yatırımı sürüyor. Bu yatırımların tamamlanması ile 2014 yılında 2 bin kişiye iş sahası açılacak ve yıl sonunda ticaret hacmi 5 milyar dolara ulaşacak.  ESB’de, kurulduğu 1990 yılından bugünekadar 48 milyar dolarlık ticaret hacmi gerçekleşti. Bölgede bugüne kadar yapılan toplam yatırım miktarı 801 milyon dolar. 2012 yılında ise 24.2 milyon doları yerli, 81.8’i yabancı firmalar tarafından olmak üzere toplamda 106 milyon dolarlık yatırım yapıldı.

ESB’nin artık organik büyümesini tamamladığını söyleyen ESBAŞ CEO’su Faruk Güler, genişleme alanına kavuşması ile Bölge’nin ticaret hacminde yüzde 25 büyüme olacağını belirterek, “ Yatırımcı var, yer yok. Tel çiti kaydırıp, genişleme bölgesini ESB’ye dahil ettiğimizde ticaret hacmi 5 milyar dolar artacak  ve 5 bin ilave istihdam sağlanacak. Sadece çiti kaydırarak bunu sağlayacağız” diye konuştu.

Genişleme alanı ile süre uzatımı birlikte görüşülecek

Güler,  yatırımcının ESB’ye büyük ilgisi olduğunu ve her hafta en az 2 yatırımcı ile görüştüklerine, büyük tesis kurmak isteyen firmalara yer gösteremedikleri için başka yerlere yönlendirdiklerine dikkat çekti.  Bazı önemli yatırımcıların ise genişleme bölgesinin ESB’ye dahil edilmesini beklediğini ifade eden Faruk Güler, Ekonomi Bakanlığı ile ESB’nin genişleme alanı ile işletmeciliğinin devri konularının birlikte yürütülmesi konusunda anlaşmaya varıldığını belirterek, “ESB’de yer bulamayıp,  Türkiye’de de başka bir yer düşünmediği için Polonya’ya giden yatırımcı oldu. Yani müşterimiz var ama biz mal satamıyoruz. ESBAŞ’ın, ESB’nin işletmeciliğinde 6 yıllık süresi kaldı. Bakanlık, genişleme bölgesinin ESB’ye katılması ile ESB’nin  yeni işletmecisinin belirlenmesi konularını birlikte yürütmeyi planlıyor” dedi.

Faruk Güler, ESB’de inşaatların devam ettiğini, İngiliz motor üreticisi Cummings, Türk jant üreticisi CMS ve F-35 savaş uçağına motor parçaları üretecek fabrikayı kuracak olan Türk Kale Grubu ile Prat and Whitney’in tesislerinin önümüzdeki yıl faaliyete geçeceğini belirterek, “Bu yeni yatırımlar 2014 sonuna kadar 2 bin kişiye yeni istihdam yaratacak. ESB’de şu anda 20 bini aşkın istihdam bir yılda yüzde 10 artacak. Bu yatırımlar sayesinde 2013 sonunda 4.7 milyar dolar olarak beklenen ticaret hacmi de 2014 sonunda 5 milyar doları aşacak” diye konuştu.

Havacılık devleri tercih ediyor

Bu yatırımlar için Türkiye adına heyecan duyduklarını kaydeden Güler, şunları söyledi: “Kale Grubu, 100 bin metrekare alanda 50 bin metrekare binayı tamamlanmak üzere. F35 motoru için 300 parça bu fabrikada üretilecek. 50 bin metrekare de fabrikanın genişleme alanı var. Havacılık kümelenmesi hedefi ile epey farklı şirket geldi. Daha çok şirket gelecek.Havacılık sektörünün ihtiyaç duyduğu yan sanayi Türkiye için çok hayati. Havacılık sektörü katma değeri yüksek ürünler talep ediyor. Teknoloji kullanılmayan alanı yok. Buradaki yan sanayi ile çalışan şirketler zamanla Ar-Ge’lerini de burada yaptırmaya başlıyor. Hollandalı havacılık şirketi Fokker Elmor FFW, Boing ve Airbus yedek yakıt tankları yapmak üzere geldi, zamanla buradaki üretimin kalitesini görünce başka ürünlere de başladı ve Boing Airbus borulama sistemlerinin üretimine girdi. Sonra şirket kanat elemanlarını yapıyor” diye konuştu.