Ekonomi profesörü Steve Hanke Türkiye'nin enflasyonunu ölçtü... TCMB'ye öneride bulundu...

Dünyaca ünlü ABD'li ekonomist Steve Hanke, Türkiye için ölçtüğü enflasyonun yüzde 41 olduğunu açıkladı. Hanke, TL'de istikrar için TCMB'ye faiz artırımı önerisinde bulundu. Hanke, TL'yi istikrara kavuşturmanın ve enflasyonu bir kez ve kesin bir şekilde sonlandırmanın en iyi yolunun TCMB'yi bir 'para kurulu' kısıtlamasına almak olduğunu savundu.

YAYINLAMA 25 Haziran 2024 14:59

GÜNCELLEME 25 Haziran 2024 15:05

John Hopkins Üniversitesi Ekonomi Profesörü Steve Hanke, Türk ekonomisi hakkında değerlendirmelerde bulundu. Hanke, enflasyonla mücadelede kalıcı çözümün para kurulundan geçtiğini söyledi.

CNBCE'ye konuşan Hanke, Türkiye'de yaşanan enlasyonu ölçtüğünü ve "Türkiye’nin şu anki resmi enflasyon oranı yıllık yüzde 75 ve bu oran her ay güncelleniyor. Benim güncel enflasyon ölçümüm ise yıllık yüzde 41 gibi çok daha düşük bir seviyede" dedi.

Ölçümlerimi günlük olarak, yüksek frekanslı veriler kullanarak yaptığını belirten Hanke, "Bu nedenle, yaptığım bu enflasyon ölçümleri genellikle resmi ölçümlerin önünde hareket ederler. Başka bir deyişle, Türkiye’nin resmi enflasyon ölçümleri benim ölçümlerimi takip eder. Bu da basit bir ifadeyle resmi enflasyon oranlarının düşmeye başlayacağına işaret ediyor. Bu iyi bir haber. Ancak, Türkiye’nin yıllık yüzde 5 enflasyon hedefine ulaşması için hala kat edilecek uzun bir yolu var" açıklamasına bulundu.

Hanke, "Şu anki faiz oranının enflasyonla mücadele için yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?" sorusuna şöyle yanıt verdi:

"Merkez Bankası’nın 27 Haziran’da yapacağı toplantıda, TCMB'nin faiz oranını yüzde 50 seviyesinden artırmasını önerirdim. Geniş tanımlı M3 para arzı hala yıllık olarak yüzde 36,2 oranında artıyor. Bu oran Türkiye’nin enflasyon hedefi olan yüzde 5'e ulaşmasıyla tutarlı olan yaklaşık yüzde '12'lik Hanke'nin Altın Büyüme Oranı'ndan' üç kat daha yüksek"

TCMB'ye öneri

TL'nin dolar karşısındaki değer kaybını önlemek içn Hanke, TCMB'ye faiz artırımı önerisinde bulundu. Hanke, "Eğer faiz oranının artırılması önerim gerçekleşirse, TL muhtemelen 'istikrarlı' olacaktır" dedi.

"Merkez Bankası başkanının değiştirilmesini yapısal bir reform olarak nitelendiremeyiz" diyen Hanke, "Merkez bankasını bir 'para kurulu' kısıtlamasına almak yapısal bir reform olarak nitelendirilebilir. Üstelik, bu Türkiye’de yapılacak en önemli reformlardan biri olurdu. Ayrıca, Başkan Ronald Reagan'ın özelleştirme danışmanı olarak, çok ihtiyaç duyulan özelleştirmeyi de yapısal reformlar listesinin üst sıralarına taşırdım. Ayrıca, Türk iş dünyasının üzerindeki bürokratik baskının kaldırılması da reform olarak nitelendirilebilir." değerlendirmesinde bulundu.

"Para kurulu"

Kurt Schuler ile birlikte yazdığı "Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Para Kurulları" adlı kitabında Türkiye için para kurulunun ayrıntılarını ortaya koyduğunu belirten Hanke, açıklamasında şöyle konuştu:

"1990'ların başından beri Türkiye'deki gelişmeleri dikkatle takip ediyorum ve bana göre TL'yi istikrara kavuşturmanın ayrıca enflasyonu bir kez ve kesin bir şekilde sonlandırmanın en iyi yolunun TCMB'yi bir 'para kurulu' kısıtlamasına almak olduğuna karar verdim. Bunu, 1997 yılında Bulgaristan Devlet Başkanı Petar Stoyanov'un baş ekonomi danışmanı olduğum dönemde Bulgaristan Merkez Bankası'nda yaptım.

1997'de Bulgaristan, aşırı enflasyon ve bankacılık krizleriyle karşı karşıyaydı. Temmuz ayında para kurulu kurulduğunda, aşırı enflasyon hemen durdu. 1998 yılına gelindiğinde bankacılık sistemi sağlamdı, para piyasası faiz oranları üç haneli rakamlardan ortalama yüzde 2,4'e düştü, büyük miktardaki mali açık yerini mali fazlaya bıraktı, derin ekonomik depresyon ekonomik büyümeye dönüştü ve Bulgaristan'ın döviz rezervleri üç kattan fazla arttı. IMF, para kurulunu övgüyle karşıladı. Bugün, para kurulu sayesinde, Bulgaristan, Estonya'nın ardından Avrupa Birliği'ndeki en düşük ikinci borç-GSYİH oranına sahip.

Peki para kurulu nedir? Bir para kurulu, talep üzerine sabit bir döviz kuru üzerinden bir yabancı çapa para birimine çevrilebilen banknot ve madeni paralar çıkarır. Parasal yükümlülüklerinin yüzde 100'üne eşit çapa para birimi rezervi bulundurmak zorundadır. Bir para kurulu, herhangi bir takdir yetkisine sahip olarak para politikası uygulayamaz ve kredi veremez. Kurulun uygulamakta olduğu bir döviz kuru politikası vardır ancak para politikası yoktur. Tek işlevi, çıkardığı yerel para birimini sabit bir oran üzerinden çapa olarak kullanılan rezerv para birimi ile değiştirmektir. Bu nedenle, bir para kurulunun para birimi, çapa para biriminin klonudur. Kurt Schuler ile birlikte yazdığım "Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Para Kurulları" adlı kitabımda Türkiye için para kurulunu ayrıntılarını ortaya koymuştum"