Enerji yatırımları istihdama çare olmadı

ANKARA - 2008 yılının ilk 5 aylık döneminde Türkiye'de teşvikli yatırımlar önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4.8 azalarak 12 milyar 828 milyon YTL'ye geriledi. Teşvikli yatırımlar içinde enerjinin payı giderek artarken, bu durum istihdama yansımadı. 2005 yılından bu yana öngörülen istihdam tutarı ise 69 binden 47 bine düştü. Bu dönemde enerji sektöründeki yatırımlar 6.7 kat artarak 3.3 milyar YTL'ye ulaştı. Türkiye'de bölgesel ve sektörel teşviklere dayalı yeni teşvik mekanizmasının çalışmalarının sürdüğü dönemde teşvik belgeli yatırımlarda, gerileme ve istihdamda da azalma yaşandığı ortaya çıktı. Hazine Müsteşarlığı verilerine göre 2005 yılı Ocak-Mayıs döneminde 7 milyar 174 milyon YTL düzeyinde olan teşvikli yatırımlar 2006'da 13 milyar 368 milyon YTL, 2007'de 13 milyar 476 milyon YTL oldu. Teşvik belgesine bağlanan yatırımlar bu yılın ocak-mayıs döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.8 azalarak 12 milyar 828 milyon YTL'ye geriledi. Enerji yatırımları yüzde 132 arttı Yatırımların sektörel bazda incelendiğinde, istihdam oranı diğer sektörlere göre çok düşük olan enerji sektöründeki yüksek oranlı artış dikkat çekti. 2005 yılı ilk 5 ayında 493.4 milyon YTL olan enerji yatırımları, bu yılın aynı döneminde 3 milyar 322 milyon YTL'ye çıktı. Enerji yatırımındaki yıllık artış ise yüzde 132 düzeyinde oldu. Enerjide yatırım tutarındaki artışa rağmen bu yatırımlarda öngörülen istihdam miktarı ciddi ölçüde artmadı. Enerjide 3.3 milyar dolarlık sabit yatırım karşılığında sadece 2 bin 288 kişinin istihdamı öngörülürken, imalat sektöründe 4.8 milyar dolarlık yatırım için 24 bin 997 kişi, hizmetler sektöründe de 3.9 milyar dolarlık yatırım için 16 bin 115 kişinin istihdamı taahhüt edildi. Ocak-mayıs dönemi itibarıyla bir kişiye istihdam yaratmak için yapılması gereken yatırımın tutarı 268 bin YTL olarak hesaplandı. Bu rakam enerji sektöründe 1 milyon 452 bin YTL gibi çok yüksek düzeyde gerçekleşirken, maliyeti en düşük sektör 130 bin YTL ile tarım sektörünün oldu. Bir kişinin istihdam maliyeti 265 bin YTL'ye çıktı 2005 2006 2007 2008 teşvik istihdam teşvik istihdam teşvikistihdam teşvik isth. Tarım 215.5 2.046 222.3 1.905 149.1 1.077 148.0 1.138 Madencilik 189.3 2.617 239.7 2.156 269.9 2.281 515.6 3.234 imalat 3959.8 37.202 7075.2 37.535 6201.3 35.907 4848.5 24.997 Enerji 493.6 169 1404.6 1.210 1431.2 2.001 3322.6 2.288 Hizmetler 2316.3 27.894 4426.3 27.636 5424.4 15.865 3993.8 16.115 Toplam 7174.6 69.928 13368.3 70.442 13476.1 57.131 12828.7 47.772 1 kişiye 102.600 189.778 235.881 268.500 istihdamın maliyeti * Ocak-mayıs dönemleri itibarıyla teşvik belgeli yatırımlar ve istihdam(milyon YTL, kişi)