Fed'den 4 yıl sonra ilk faiz indirimi

Birol BOZKURT

ABD Merkez Bankası (Fed), dört yılın ardın­dan ilk kez faiz indiri­mine giderek politika faizini yüzde 4,75-5,00 aralığına dü­şürdü. Enflasyondaki iyileş­meye dikkat çekerek bu kararı alan Fed, ekonomiyi dengele­meye yönelik adımlar atmaya devam edeceğini belirtti. 50 baz puanlık bu sürpriz indirim, finans çevrelerinde geniş yankı bulurken, gelecekteki faiz poli­tikalarına dair önemli ipuçla­rı veriyor. Karar, Federal Açık Piyasa Komitesi’nde (FOMC) 11’e karşı 1 oyla alındı. Fed Yö­netim Kurulu Üyesi Michelle Bowman, 25 baz puanlık daha küçük bir indirimden yana oy kullandı.

Fed’in açıklamasında, enf­lasyonda kaydedilen ilerleme ve risk dengeleri göz önüne alı­narak bu indirimin yapıldığı belirtildi. Ekonomik büyüme­nin güçlü bir hızda devam et­tiğine vurgu yapan Fed, istih­dam kazanımlarında bir yavaş­lama olduğunu, ancak işsizlik oranının halen düşük seviye­lerde seyrettiğini belirtti. Fed, enflasyonun yavaş yavaş yüzde 2 hedefine yaklaştığını ve enf­lasyonla istihdam hedeflerine ulaşma risklerinin artık den­gede olduğunu ifade etti. Bu da bankanın, gelecekte faiz poli­tikası konusunda daha esnek olabileceğinin sinyalini verdi.

Fed en son 2020’de faiz indirmişti

Fed, Mart 2020’de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgı­nının ekonomik etkilerine iliş­kin endişelerle politika faiz oranını yüzde 0-0,25 aralığına çekmiş ve parasal genişleme­ye gitmişti. Ülkede daha son­ra yükselen enflasyon karşı­sında 2022’de varlık alım ope­rasyonunu tamamlayarak faiz artışlarına başlayan Fed, Mart 2022’den bu yana 11 faiz artırı­mı gerçekleştirmiş ve faiz ora­nını toplam 525 baz puan artır­mıştı. Bankanın politika faizi, söz konusu artışlarla 2001’den bu yana en yüksek seviye olan yüzde 5,25-5,50 aralığına çık­mıştı. Politika faizinde en son Temmuz 2023’te 25 baz puan­lık artışa giden Fed, faiz oranını art arda 8 toplantıda değiştir­meyerek mevcut aralıkta sabit bırakmıştı.

ABD’de enflasyon, Haziran 2022’de yıllık bazda yüzde 9 ile 1981’den itibaren en yüksek seviyeyi görmesinin ardından son olarak ağustos ayında yıllık bazda yüzde 2,5 ile beklentilere paralel gerçekleşmişti.

Ekonomik tahminlerde düşüş

Faiz indirimi kararına ek ola­rak Fed, ekonomik tahminle­rini de revize etti. Federal fon oranına ilişkin 2023 sonu tah­mini yüzde 5,1’den yüzde 4,4’e çekilirken, 2025 yılı için bu oran yüzde 4,1’den yüzde 3,4’e indirildi. 2026 yılı için de tah­min yüzde 3,1’den yüzde 2,9’a revize edildi. Bu, Fed’in bu yıl içerisinde toplamda 50 baz pu­an daha faiz indirimi yapabile­ceği ihtimalini doğurdu. Büyü­me tahminlerinde de hafif bir düşüş öngörüldü.

ABD ekonomisinin bu yıl yüzde 2 büyümesi beklenir­ken, bu oran daha önce yüzde 2,1 olarak öngörülmüştü. 2025, 2026 ve 2027 için büyüme bek­lentisi ise yüzde 2 olarak sabit tutuldu. Enflasyon tahminle­rinde de aşağı yönlü revizyon yapıldı. 2023 yılı için enflasyon tahmini yüzde 2,6’dan yüzde 2,3’e çekildi. Çekirdek enflas­yon tahmini de yüzde 2,8’den yüzde 2,6’ya düşürüldü.

İstihdamda yavaşlama, işsizlik oranı artıyor

Fed, işsizlik oranına ilişkin tahminlerinde de artış öngör­dü. 2023 yılı için işsizlik oranı tahmini yüzde 4’ten yüzde 4,4’e çıkarıldı. 2025 yılına kadar bu oranın yüzde 4,4 seviyelerin­de kalacağı öngörülüyor. İstih­dam piyasasındaki bu yavaşla­ma, Fed’in politika kararlarını daha dikkatli bir şekilde alması gerektiğine işaret ediyor. Ban­ka, maksimum istihdamı des­teklemek ve enflasyonu yüzde 2 hedefine döndürmek için ka­rarlı olduğunu vurguladı.

Ekonomist Prof. Dr. Burak Arzova: Fed bu kararla siyasete bulaştı

Fed bizim göremediğimizin ötesinde bir risk görmüş ve buna göre bir faiz indirimine gitmiş gibi gözüküyor. Burada sanıyorum ki en son projeksiyonlardan da görüldüğü kadarıyla güncellemenin yoğun olarak yapıldığı yer işsizlik rakamları olduğu için herhalde büyümeye yönelik olarak bizlerin algıladığından daha farklı bir şekilde bir risk faktörü görmüş ve bir taraftan da aslında işsizliğe yönelik riskleri görmüş ve böyle bir faiz indirimine gitmiş gibi gözüküyor.

Ama esas önemlisi şu, ben Fed’in ciddi anlamda bir siyasete bulaştığını düşünüyorum bu kararla. Seçimlere 45 günden az kaldı ve Kamala Harris birçok ankette Trump’ın gerisinde gibi gözüküyor. Bu bir parça ona yol vermek ve önünü açmak için yapılmış olan bir hamle gibi duruyor. Piyasaların bu anlamda hem beklediğini vermek, hem belki beklediğinden fazlasını vermek, hem de ekonomiyi seçim öncesinde ciddi anlamda canlandırabilecek böyle bir kararın verilmiş olmasının en önemli sebeplerinden birinin siyasete bulaşmak olduğunu düşünüyorum.

Stratejist Özgür Hatipoğlu: Faizler yüzde 3’e kadar düşecektir

 Powell’ın açıklamaları, piyasanın tam olarak beklediği sonucu vermedi, ancak başlangıçta 50 baz puanlık bir indirimle piyasa fazlasını aldı. Powell, “50 baz puan indirimi yapıyorum ama daha fazla faiz indirimi beklemeyin” mesajını verdi. İleriye dönük beklentilerde enflasyon ve büyüme güncellendi, fakat işsizlik oranı yukarı revize edildi. Bu, ekonomik aktivitenin yavaşlayabileceği anlamına geliyor, ancak resesyon boyutunda olmayacağı düşünülüyor.

Dot plot’a göre, FED 2025 sonu için faiz oranlarını %3,5 olarak öngörürken, piyasa %3 seviyesini fiyatlıyor. Yani arada 50 baz puanlık bir fark var. Piyasanın beklentisi, 2025’e kadar 125 baz puanlık bir faiz indirimi. Ben de faizlerin %3 seviyelerine ineceğini düşünüyorum. Piyasalarda hisse senetleri, baz metaller ve petrol fiyatları yükseliyor. Bu, yumuşak iniş senaryosunun fiyatlandığını gösteriyor. Ancak hisse senedi piyasalarındaki yükselişi desteklemeyen bazı metrikler de var, bu yüzden dikkatli olmak gerekiyor.

ACA Research & Consultancy Stratejisti Aylin Cevizci Akçan: Yılsonuna kadar 2 indirim daha gelebilir

Fed’in 50 baz puan ile aslında piyasa beklentilerini çok da şaşırtmayacak şekilde olduğunu fakat agresif bir şekilde başladığını söylemek gerek. Toplantı metnine baktığımızda iş gücü kazanımlarının ılımlı ifadesinin yavaşladı yönünde değiştirildiğini görmekteyiz.

Diğer yandan enflasyonun komitenin %2 beklentisine paralel şekilde olduğunu ve bu yönde güven kazandıklarını belirtilmiş olmasına karsın, enflasyon ve iş gücü piyasalarını paralel bir şekilde takip edeceklerini görmekteyiz. Yatırımcılar açısından “güvercin metin, nötr Powell yorumu” olduğunu söylemek istiyorum. Haliyle güvercin metin karşısında piyasa dolar negatif bir fiyatlama içine girse de, Baskan Powell’ın açıklamaları sonrasında özellikle altının dolar karşısındaki kazanımlarını geri verdiğini gördük.

Bundan sonra kasım ve aralık olmak üzere iki toplantı daha takip edeceğiz. Bu toplantılarda 25 baz puanlık faiz indiriminin piyasa beklentileriyle de uyumlu bir şekilde yapılabileceğini düşünüyorum. Bundan sonra takip edeceğimiz özellikle iş gücü istatistikleri oldukça kritik olacak. Bu indirimlerin 2025 yılında da devam edebileceğini düşünüyorum.

Fed Başkanı Powell: Enflasyon artık hedefimize çok daha yakın

Fed Başkanı Jerome Powell, dört yıl aradan sonra gerçekleştirilen ilk faiz indiriminin ardından yaptığı açıklamada, enflasyonun artık Fed’in yüzde 2 hedefine çok daha yakın olduğunu belirtti. Powell, ABD ekonomisinin genel olarak güçlü kaldığını, iş gücü piyasasının önceki “aşırı ısınmış” durumuna kıyasla soğuma belirtileri gösterdiğini ve enflasyonist baskıların hafiflediğini söyledi. Fed, politika faizini 50 baz puan düşürerek, ekonomik büyümeyi ılımlı tutma ve enflasyonu sürdürülebilir şekilde yüzde 2 seviyesine düşürme hedefine odaklandığını kaydetti.

Powell, bu adımın, iş gücü piyasasının gücünü koruma ve enflasyonu dizginleme konusunda artan güveni yansıttığını vurguladı. Ayrıca, enflasyonun daha da ısrarcı olması durumunda faiz indirimlerinin hızının yavaşlatılabileceğini ifade etti. Powell, Fed’in ekonomik koşullara göre kararlarını esnek bir şekilde almaya devam edeceğini ve gerektiğinde faiz oranlarını daha hızlı veya daha yavaş indirebileceklerini, hatta duraklatabileceklerini söyledi.

İngiltere gevşemeye ara verdi

İngiltere Merkez Bankası (BOE) politika faizini beklentiler doğrultusunda sabit tutarak Ağustos’ta başlattığı faiz indirimlerine ara verdi. İngiltere Merkez Bankası (BOE) politika faizini yüzde 5 seviyesinde sabit tutma kararı aldı. Banka Ağustos toplantısında politika faizini 25 baz puan indirimle yüzde 5 seviyesine çekmişti. İngiltere’de Çarşamba günü açıklanan Ağustos ayı enflasyonu BOE’nin yüzde 2’lik hedefinin hemen üzerinde açıklandı. Tüketici fiyatları bir önceki yıla göre yüzde 2,2 artarken, Temmuz ayıyla aynı hızda ve yüzde 2,4 seviyesindeki BOE tahmininin altında gerçekleşti.