Financial Times

Yatırımcılar Irak'ta sabırlı olmalı Şeffaf ihale işlemleri ve petrol gelirlerinin dağılımı üzerinde yaygın görüş birliği, Irak'ın politik istikrarı açısından büyük önem taşıyor. Irak dünyanın üçüncü büyük petrol rezervlerine sahip fakat petrol üreten ülkeler arasında ilk 10'un içine bile giremiyor. Hükümetin bir an önce üretimi ve dolayısıyla verimi artırma çabası anlaşılabilir. Ama ülkenin petrol zenginliğini geliştirme ve dağıtma konusunda yaygın bir politik görüş birliğine varma hedefini arka plana atarak, bu amaç üzerinde yoğunlaşılmamalı. Otuz yıllık devletçilik politikalarından sonra, Irak hükümeti üretimi ve verimi artırmak için haklı olarak artık uluslararası bir uzmanlığı ülkeye getirmeye çalışıyor. Geçen pazar günü, hükümet gelecek yılın başına kadar hâlihazırda işletilen petrol sahalarının geliştirilmesi için yabancı firmalarla anlaşmalarını tamamlayacaklarını duyurdu. Ayrıca üretimi mevcut günde 2,5 milyon varilden 2013 yılına kadar günde 4,5 milyon varile çıkarmayı planladığını belirtti. Bu adımlar güvenlik konusunda gelişmeleri de beraberinde getiriyor. Irak'taki Amerikan birliklerinin sayısında artış, El Kaide'ye karşı Amerika Birleşik Devletleri tarafından finanse edilen Sünni direnişi ve buna karşı güneydeki Iraklılar'ın ayaklanma operasyonları; bir iç savaş yaratıyor. Bu gelişmeler, petroldeki ilerlemeyi tersyüz edilebilir. Hükümetin temel önceliği bu olasılığın meydana gelmemesini sağlamaktır. Bu yüzden, Irak'ın petrol altyapısını geliştirme süreci büyük bir dikkat ve hassasiyetle ele alınmalıdır. Irak içindeki bölgeler arasında ilişkiler zaten çok gergin. Bölgesel Kürt hükümeti şimdiden merkez hükümetiyle hâlihazırdaki petrol anlaşmalarının yasallığı konusunda münakaşa ediyor. Temelde, petrol sahalarına yatırım başlamadan önce petrol gelirlerinin nasıl paylaşılacağı üzerinde bir anlaşmaya varılmalı. Aksi takdirde, yaşanan gerginlikler ülkeyi parçalayacak ve düzeni daha da bozacak. Bu bağlamda, petrol kanunu taslağı kabul edilebilir bir model gibi görünüyor, ama taslak bir an önce meclisten geçmeli. Birçok Iraklı, Amerika liderliğindeki işgalin, Irak koalisyonun petrol rezervlerini ele geçirmelerine izin vermesi için düzenlenmiş bir tuzak olduğunu düşünüyor. Dolayısıyla, yeni anlaşma ihalelerinin şeffaf bir biçimde gerçekleştirilmesi gerekiyor. Iraklıların, büyük petrol şirketlerinin uzmanlığına ihtiyacı var. Fakat Amerikan işadamları ihale ve anlaşmaları kapalı bir biçimde gerçekleştirirse, üzerlerine daha büyük şüphe çekeceklerdir. Irak Hükümeti verimi mümkün olduğunca çabuk bir biçimde petrol üretimini artırma konusunda büyük bir baskı altında. Ancak şimdiden, geçen hafta konan takvime uyulma olasılığı çok düşük gibi görünüyor. Irak petrol endüstrisine teknik destek sağlamak amacıyla yabancı gruplarla yapılması planlanan oldukça basit anlaşmalar bile haziran ayı içinde gerçekleşmesi gerekirken hâlâ tamamlanmayı bekliyor. Özetle, yatırımcıların sabırlı olması gerekiyor. şeffaf ihale işlemleri ve petrol gelirlerinin dağılımı üzerinde yaygın görüş birliği, Irak'ın politik istikrarı açısından büyük önem taşıyor. Bu konuda Irak hükümetinin risk alma gibi bir lüksü yok. Alınan risk, Irak'ın, bölgenin ve temelde yabancı yatırımcıların çıkarları açısından hayırlı olmayacaktır.