”Fiyatı en çok artan ürün yeşil fasulye”

ANKARA - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, market fiyatlarına bakıldığında, Ağustos ayında fiyatı en çok artan ürünün yeşil fasulye, fiyatı en çok düşen ürünün ise karpuz olduğunu bildirdi.

Bayraktar, TZOB merkezinde düzenlediği basın toplantısında, Ramazan fırsatçılığı yapılmaması ve bazı ürünlerde aylık fiyat değişimleri ve spekülatif hareketler konusunda geçen ay yaptıkları uyarıların ardından konunun Bakanlar Kurulu gündemine alındığını kaydetti. Uyarılarının ardından konuyla ilgili kurumların görevlendirildiğini ve denetimlerin artırılacağının açıklandığını ifade eden Bayraktar, bu sayede tüketici fiyatlarının aşırı derecede artmasının da engellendiğini belirtti. Üretici ve market fiyatları arasındaki farkın hala çok yüksek seviyede olduğuna dikkati çeken Bayraktar, Ağustos ayında üretici ve tüketici fiyatları arasındaki farkların yaş sebze ve meyvede yüzde 426, kurutulmuş ürünlerde yüzde 240, baklagillerde yüzde 316, pirinçte yüzde 378'e, hayvansal ürünlerde yüzde 210'lara çıktığının görüldüğünü söyledi. Bayraktar, üretici ve tüketici fiyat farkının en fazla olduğu ilk beş ürünün yüzde 426 ile limon, yüzde 403 ile salatalık, yüzde 378 ile pirinç, yüzde 366 ile elma, yüzde 365 ile patlıcan olarak belirlendiğini anlattı. Ağustos ayında perakende seviyesinde genelde bazı ürünlerde artış görülürken, bazı ürünlerde de azalma meydana geldiğine işaret eden Bayraktar, bu dönemde market raflarındaki fiyatlara bakıldığında yeşil fasulyede yüzde 25,5, salatalıkta yüzde 19,8, kırmızı mercimekte yüzde 9,5, ette yüzde 7,9, yeşil mercimekte yüzde 7,7, nohutta yüzde 7,2, kuru incirde yüzde 3,7, kuru üzümde yüzde 2,6, limonda yüzde 2,4, yumurtada yüzde 1,6 artış görüldüğünü bildirdi.

Market raflarında pirinçte ve sütte fiyat değişimi görülmediğini belirten Bayraktar, şeftalide yüzde 0,3, sivri biberde yüzde 1,6, kuru kayısıda yüzde 1,7, armutta yüzde 3, domateste yüzde 3,3, havuçta yüzde 5,8, fındıkta yüzde 6,8, kuru fasulyede yüzde 7,1, patlıcanda yüzde 18,4, elmada yüzde 20,5, karpuzda yüzde 28,5 fiyat düşüşlerinin yaşandığını ifade etti. Pirinçte spekülatif hareketler nedeniyle yüzde 20 talep daralması olduğunu kaydeden Bayraktar, ''Tüketiciler açıklamalarımızı takip ediyor, halkımız pahalı ürünlerden kaçıyor, başka ürünlere yöneliyor. Bu durum pirinçte açık olarak görülüyor. Marketleri uyarıyoruz, aşırı fiyat artışları yapılan ürünler elinizde kalabilir'' dedi.

Limon, pirinç ve sütte değişim olmadı

Üretici fiyatlarında geçen aya göre limon, pirinç ve sütte değişim olmadığını belirten Bayraktar, yeşil mercimekte yüzde 63,6, yumurtada yüzde 35, yeşil fasulyede yüzde 30,8, kuru incirde yüzde 11,1, kuru fasulyede yüzde 7,7, sivri biberde yüzde 5,5, kırmızı mercimekte yüzde 4, ette yüzde 2,9 fiyat artışının görüldüğünü söyledi. Bayraktar, üretici fiyatlarında ağustos ayında domateste yüzde 3,6, armutta yüzde 6, havuçta yüzde 11, nohutta yüzde 13, karpuzda yüzde 15, şeftalide yüzde 16,3, kuru kayısıda yüzde 16,7, kuru üzümde yüzde 18,2, patlıcanda yüzde 19,4, elmada yüzde 24,8, iç fındıkta yüzde 51,9 düşüş görüldüğünü, en fazla fiyat düşüşü görülen ürünün fındık olduğunu belirtti.

''Çiftçilerimiz artık üretmeketen korkuyor"

Bu sezon fındıkta rekoltede yaşanan artışın yanı sıra alım fiyatlarının geç açıklanmış olmasının, fındık fiyatının düşmesine neden olduğunu savunan Bayraktar, ''Çiftçilerimiz artık üretmekten korkuyor. Çiftçilerin genel başkanı olarak çiftçimiz fazla üretim yaptığında uykularım kaçıyor. Çünkü çiftçilerimiz fiyatı biraz iyi olan ürüne yöneliyor, bu yüzden meydana gelen üretim fazlası nedeniyle fiyatlar düşüyor ve pazarlama sorunu başlıyor'' şeklinde konuştu.

Tarımda planlamanın olmadığını, pazarlama yönetimi ve sisteminin iflas ettiğini savunan Bayraktar, şöyle konuştu:

''AB'de olduğu gibi Türkiye'de de pazarlama ve yönetim sistemlerini acilen kurmalıyız. Müdahale kurumlarını ve çiftçi örgütlerini güçlü hale getirerek çiftçimizi mağdur hale düşürmekten kurtarmalıyız. Aksi halde tarım arazilerimiz yabancıların eline geçebilir. Ülkemizde etkin bir pazarlama organizasyonunun kurulamamış olması, mevcut sistemin ise aracılar tarafından kontrol ediliyor olması, hem ürün kayıplarına neden olmakta, hem de üretici-tüketici fiyatları arasındaki makasın açılmasına neden olmaktadır. Çiftçilerimiz, tarımda gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ürünlerini kendi organizasyonları ile pazarlamayı başarmak zorundadırlar.''

"Yetki karmaşası giderilmeli"

Tüketici fiyatlarındaki artışların sebebi olan spekülatif davranışları önlemeye yönelik tedbir alınmasını isteyen Bayraktar, Ramazan ayına girerken denetimde yetki karmaşasının devam ettiğini, belediyeler ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı arasındaki anlaşmazlıkların giderilmesi gerektiğini belirtti. Ramazan ayı ile birlikte beklenen talep artışının, bir takım stokçular ve fırsatçılar tarafından suiistimal edilebileceğine işaret eden Bayraktar, ''Bu şekilde yapılması muhtemel fırsatçılığa mani olunmalı, üreticilerimiz ve tüketicilerimiz mağdur edilmemelidir'' diye konuştu.

Geçen yıl 5,15 YTL/Kg olarak belirlenen Giresun kalite fındığın müdahale fiyatının bu yıl yüzde 22 düşüşle 4 YTL/Kg olarak açıklandığını anımsatan Bayraktar, ayrıca fındık müdahale fiyatının Ekim ve Kasım aylarında 4,5 YTL/Kg, Aralık ayı ve sonrasında ise 5 YTL/Kg olacağına işaret etti. Bayraktar, en yüksek alım fiyatı olarak açıklanan Giresun kalite fındığın bu yıl gerçekleşecek 728 bin tonluk fındık üretiminin yüzde 19'unu oluşturduğunu, üretilen fındığın büyük bölümünün levant kalite olduğunu söyledi. Levant kalite fındığın fiyatının ise 3,9 YTL/Kg olarak belirlendiğini anlatan Bayraktar, üreticinin eline kesintilerden sonra kilogram başına yaklaşık 3,5 YTL geçeceğini bildirdi. Alımlara geç başlanması nedeniyle acil ödemeleri için avans olarak fındığını emanete bırakan çiftçilerin tüccarın vereceği fiyatı beklediğini ifade eden Bayraktar, tüccarın belirleyeceği fiyatın ise üreticiyi memnun etmeyeceğini savundu.

''Üreticimiz tüccarın insafına bırakıldı''

''Üreticimiz tüccarın insafına bırakılmıştır'' diyen Bayraktar, bu yıl fındık politikasında başarılı olunamadığını, yeni fındık politikasına ihtiyaç olduğunu kaydetti. Bayraktar, ''Fındıkla ilgili yapılan açıklama göstermiştir ki Türkiye'de ihracatçı yoktur. Dış alıcıların temsilcileri vardır. Bu temsilciler açıklanan bu fiyattan memnun kalmışlardır'' şeklinde konuştu.