G-8'in ana kaygısı enflasyon D-8'inse yakıt ve gıda sorunu

İSTANBULG-8 ülkeleri yayımladıkları bildiride, artan petrol ve gıda fiyatları konusundaki endişelerini dile getirerek, dünya ekonomisinin belirsizliklerle ve sürmekte olan aşağı yönlü risklerle karşı karşıya olduğunu bildirdiler. Japonya, İngiltere, Kanada, Almanya, Fransa, İtalya, Rusya ve ABD'den oluşan G-8 ülkeleri Japonya'nın Toyako kentinde düzenledikleri zirve toplantısının ikinci gününde bir bildiri yayımlandılar. G-8 ülkeleri, bildiride öne çıkan unsurlar enflasyonun G-8 ülkelerinin ana kaygısı olduğunu gösterdi. Küresel enflasyonun ekonomik büyümeyi yavaşlatacağı kaygıları nedeniyle, MSCI Dünya Hisse Senetler Endeksi dün, son iki yılın en düşük düzeyine geriledi. Dünya ekonomisinin belirsizliklerle ve sürmekte olan aşağı yönlü risklerle karşı karşı bulunduğu vurgulanan bildiride, özellikle dengeli küresel büyüme konusunda ciddi tehdit oluşturmasından bu yana yüksek emtia fiyatlarının özellikle de petrol ve gıda fiyatlarının güçlü endişe kaynağı olduğuna dikkat çekildi. Bunların, küresel enflasyon baskısını artırdığı kaydedildi. Yüksek petrol fiyatlarının dünya ekonomisi için bir risk oluşturduğu ifade edilen bildiride, bu nedenle, kısa dönemde üretim ve rafine etme kapasitesinin geliştirilmesi ve orta vadede de altyapı ve üstyapı yatırımlarına ağırlık verilmesi gerektiği üzerinde duruldu. Öte yandan, bildiride, küresel mali dengesizlikleri azaltmaya yardımcı olması için Çin'e sıkı döviz kuru kontrolünü gevşetmesi çağrısında bulunuldu. ABD kaynaklı yüksek riskli "mortgage" krizine de değinilen bildiride, mali piyasada koşulların son birkaç ayda iyileştiği, ancak hala birtakım ciddi sorunların bulunduğu kaydedildi. Sera gazları salımı hedefi belirsiz Sanayileşmiş ülkeler (G-8) zirvesinde, 2050 yılına kadar küresel ısınmaya yol açan sera gazları salımının yüzde 50 oranında azaltılması kabul edildi. Japonya'da yapılan zirvede kabul edilen ortak bildiride, küresel ısınmayla mücadeleye Hindistan ve Çin gibi bütün büyük ülkelerin de katılması istendi. Bildiride zengin ülkelerin ürettiği sera etkisi yaratan gazlardan değil, dünyadaki toplam sera etkisine neden olan gazlardan bahsedilmesi eleştirildi. Bildiriyi eleştirenler, G-8'in geçen yılki toplantıda açıklanan bildirinin ötesine geçemediğini savundu. G-8 bildirisinde, sera etkisi yaratan gazların salımının azaltılmaya başlanacağı yıl da belirtilmedi. Çevreciler, yüzde 50 azaltma hedefinin yeterli olmadığını, sanayileşmiş ülkelerin 2020 yılında yapmaları gerekenler hakkında da daha büyük hedefler koymaları gerektiğini belirtiyor. Japonya 2050 yılına kadar yüzde 60 ila yüzde 80 arasında bir azaltmayı hedefliyor, ancak orta vade için bir hedef belirlemedi. 2'nci petrol zirvesi aralıkta İngiltere Başbakanı Gordon Brown, petrol üreticileri ve tüketicilerinin katılacağı ikinci petrol zirvesinin aralık ayında Londra'da yapılacağını söyledi ve G-8 zirvesinde enerji güvenliğiyle iklim değişikliği konusundaki tavsiyelerin ele alınacağını belirtti. "Japonlar, gelecek birkaç haftada bir enerji forumu toplayacaklar. Bu eylül ayında olacak" diyen Brown, daha sonra aralık ayında Londra'da petrol üreticileri ve tüketicilerinin bir araya geleceğini kaydetti. Gelişen Sekiz Ülke (D-8) Zirvesi'nin 6'ncısı Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da dün başladı. Türkiye'yi zirvede Dışişleri Bakanı Ali Babacan başkanlığındaki heyet temsil etti. Zirvede, gıda ve petrol üretiminin artırılması için acil önlemler alınması ve biyo-yakıtların yeniden düşünülmesi çağrısı yapıldı. Malezya, tüm dünyada gıda üretiminin artırılması ve fırlayan petrol fiyatlarına karşı köklü çözüm bulunması çağrısında bulunarak, bu iki sorunun dünya ekonomisine "ciddi tehdit" oluşturduğunu vurguladı. Malezya Başbakanı Abdullah Bedevi, petrol fiyatlarını sabitleyecek bir planın mutlaka geliştirilmesini de istedi. Endonezya Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono da gıda ve enerji güvenliği sorunlarının küreselleşmenin yol açtığı sorunların üstüne çıktığını, bu sorunların yoksul ülkeleri daha da zor durumda bıraktığını söyledi. Malezya, Endonezya, İran ve Nijerya petrol üreten ülkeler olmalarına rağmen, artan petrol fiyatları bu ülkelerin de ekonomilerini vurdu. Her iki ülke, biyo-yakıt üretimine daha fazla arazinin ayrılmasına son verilmesini istedi. Dışişleri Bakan Babacan da, D-8'in dünya ekonomisindeki değişiklikleri tartışmak için iyi bir platform olduğunu da belirterek, bu bağlamda gıda ve enerji krizlerine dikkati çekti ve bu konularla ilgili acil önlem alınması gerektiğini ifade etti. Tercihli Ticaret Anlaşması'nda uzlaşma Tercihli Ticaret Anlaşması'yla ilgili uzlaşmanın sağlandığını kaydeden Babacan, 6 ülkenin bu anlaşmayı imzaladığını, Mısır ve Bangladeş'in ise bazı oranlarla ilgili çekimser kaldığını bildirdi. Anlaşma çerçevesinde Mısır ve Bangladeş, bazı oranlarla ilgili çekimser kaldı. Hem vize kolaylığı, hem de tercihli ticaret anlaşmalarıyla, D-8 ülkeleri arasındaki ticaretin ve ekonomik ilişkilerin kolaylaştırılması ve geliştirilmesi amaçlanıyor. Babacan, D-8 üyesi ülkelerin işadamlarına vize kolaylığı sağlayacak anlaşmanın tüm ülkeler tarafından imzalandığını, artık onay sürecine girildiğini de kaydetti. Babacan, 2000 yılında Türkiye'nin D-8 ülkelerine yaptığı ihracatın 800 milyon dolar olduğunu, bu rakamın 2007 yılında ise üç kat artarak 2.9 milyar dolara ulaştığını, ithalatın ise 2000 yılında sadece 1.7 milyar dolarken, 2007 yılında bu rakamın altıya katlanarak 11.1 milyar dolara ulaştığını belirtti. Sekreterya daimi olarak Türkiye'de Babacan, D-8 sekreteryasının daimi olarak Türkiye'de olmasına ilişkin kararın da zirvede de pekiştirildiğini, böylece D-8'in ev sahipliğini kalıcı olarak Türkiye'nin yapacağını bildirdi. D-8'in 2008-2018 yol haritasının da zirvede ele alındığını söyleyen Babacan, bu yol haritasında turizm, ticaret, yatırım, ulaştırma, enerji gibi belirli konularda 10 yıllık hedeflerin belirlendiğini kaydetti. D-8 ülkeleri işbirliği, Türkiye'nin daveti üzerine İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya'nın katılımıyla 1997'de İstanbul'da düzenlenen konferans ile kuruldu. D-8 zirvesi 2 yılda bir düzenleniyor. D-8 ülkeleri yaklaşık 1 milyar nüfusuyla dünya nüfusunun yüzde 14'ünü oluşturuyor.