”Gayrimenkul piyasasına güven geldi”

İSTANBUL - Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar, iki aydır gayrimenkul piyasasına güven geldiğini ve talepte artış olduğunu belirtti.

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) tarafından düzenlenen Gayrimenkul Zirvesinde konuşan Bayraktar, gayrimenkulün, insanların hayatının devam etmesi için gereken yegane unsur olduğunu belirtti.

Krizin, 2006 yılının sonlarına doğru, tutsat (mortgage) kredilerinin aşırı şişmesinden kaynaklandığına dikkati çeken Bayraktar, "Dünya o kadar globalleşti ki artık ekonomik kriz değil, domuz gribinden, kuş gribinden tutun, dünyanın bir tarafında olan olumsuzluk, tüm dünyaya dalga dalga yayılıyor" dedi.

Dünyanın bu kadar globalleştiği bir ortamda, dünya ile bütünleşmek için ne gerekiyorsa onun yapılması ve ciddi adımlar atılması gerektiğini dile getiren Bayraktar, Türkiye'nin son günlerde bu adımları daha dikkatli atar hale geldiğini ve çevre ülkeleriyle işbirliğinde daha samimi bir gayret içerisinde olduğunu ifade etti.

Gayrimenkul yatırım ortaklıklarının (GYO) da sektöre çok ciddi katkılarda bulunduğunu anlatan Bayraktar, "Şu anda 13-15 civarında GYO'mız var. GYO'larımız yapıları itibariyle daha çok arazileri, imarlı arsa haline getiren ve bunları piyasaya sunan bir gayret içerisinde olmalıdır" dedi.

Gayrimenkullerin, menkulleştirilmesi konusunda da ciddi adımların atılması gerektiğine işaret eden Bayraktar, şunları kaydetti:

"Gayrimenkullerin yüzde 60-70'inin devlete ait olduğu hep söylenir ve eleştirilir ama bu arazilere baktığımızda, büyük bir kısmını, orman, su havzaları ve tarım alanları gibi kullanıma uygun alanlar olmadığını görüyoruz. TOKİ olarak zaten Hazineden uygun olan arsaları almaya çalışıyoruz. Son dönemde ne kadar kıyıda köşede kalmış arsa varsa, bunları piyasaya sunmak için gayret gösteriyoruz."

"Güçlü firmalar ayakta kaldı"

Bayraktar, Türkiye'nin gayrimenkul yapısının 1950'li yıllardan sonra bozulmaya başlandığına dikkati çekerek, özellikle, İstanbul, İzmir ve Bursa'da yeni gelişen bölgelerde çok daha fazla çarpık yapının oluştuğunu söyledi.

Gayrimenkulü geliştirmek için Türkiye'nin yeni yasalara ihtiyacı olduğunu anlatan Bayraktar, gayrimenkulle ilgili olan sektörlerin de kendilerini çok daha fazla geliştirmesi gerektiğini ifade etti.

Bayraktar, "Özellikle son dönemde gerek TOKİ'nin yaptığı hasılat paylaşımı projeleriyle gerekse de kendini geliştirmiş özel sektör müteahhitlerimizin kendisinin geliştirdiği projelerle Türkiye'ye yeni bir vizyon geldi. Modern dünyanın en ileri noktalarında olan yapılar, Türkiye'ye taşındı. Bunların daha da geliştirilmesi lazım" şeklinde konuştu.

Krizin, bir bakımdan gayrimenkul sektörüne faydası olduğunu dile getiren Bayraktar, "Öldürmeyen her darbe, daha da güçlendirir" dedi.

Zaman içerisinde olur olmadık herkesin gayrimenkul sektörüne girdiğini, ancak krizle "döküldüklerini" belirten Bayraktar, meslekte yetişen, mesleğini iyi bilen, teknik donanımı olan ve maddi açıdan güçlü olan firmaların ayakta kalabildiğini söyledi.

Meslekle alakası olmayanların, kaliteyi düşündüklerini ve risk ortamlarını artırdıklarını dile getiren Bayraktar, şöyle devam etti:

"Bu bakımdan, bu krizin size çok ciddi faydası olacağını, sağlam ve işini iyi bilen firmaların yoluna devam edeceğini ama bundan sonra da çok aşırı para kazanma dönemlerinin olmayacağını da çok iyi görüyoruz. TOKİ olarak biz de bu noktada gayretlerimizi sürdürmekteyiz. Türkiye'deki konut ihtiyacının, yüzde 5-10'unu yapıyoruz. Piyasayı disipline etmek, fiyatları aşağıya çekmek, kaliteyi artırmak, özel sektörün gitmediği yerlere gitmek ve inşaat sektörünün önünü açmak için uygulamalar yapıyoruz. Yoksa devlet sektörü olarak bu işin tamamını yapalım diye değil.

Son yıllarda geliştirdiğimiz arsa satışı karşılığı hasılat paylaşımı projeleriyle Türkiye'ye ilkleri yaşattık. Daha önce ABD'de ve Japonya'da uygulanan modeli, Türkiye'ye getirdik. Bu da müteahhitlerimizin gelişmesine sebep oldu. Bunlar, dalga dalga artacak."

TOKİ olarak Türkiye'nin 81 ilinde, 523 ilçede bin 200'ün üzerinde şantiyede faaliyetlerini yürüttüklerini anlatan Bayraktar, sadece konut yapmadıklarını, 500'e yakın okul ürettiklerini, bunun yanında ağaçlandırma, yeşillendirme çalışmaları da gerçekleştirdiklerini kaydetti.

"İki aydır piyasaya güvenin geldi"

Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan TOKİ Başkanı Bayraktar, bir soru üzerine, krizin en fazla gayrimenkul sektörünü etkilediğini, kaynaklarının büyük bir bölümünü arsa satışı karşılığı hasılat projelerinden elde ettiklerini ve buralarda satışlar durma noktasına gelince kaynaklarında ve projelerinde azalma olduğunu söyledi.

Bugünlerde ise piyasanın dengeye geldiğini, satışlarda bir canlanma, piyasada bir hareketlenme olduğunu belirten Bayraktar, hasılat paylaşımı projelerinden tekrar gelir elde etmeye başladıklarını, orta gelir grubuna sattıkları konutlardan da paranın gelmeye başladığını, iki aydır piyasaya güvenin geldiğini ve talepte artma olduğunu bildirdi.

Başka bir soru üzerine de Bayraktar, yeni yatırımlarda geçen yıla göre artış olduğunu, özel sektörün, hasılat paylaşımı projelerini sormaya başladığını anlatarak, "Ancak şu anda çok ciddi bir ihalemiz yok. Önümüzdeki 2-3 ay içerisinde hasılat paylaşımı projelerinin ihalelerine çıkmaya tekrar başlayacağız" dedi.

İstanbul'un finans merkezi olması yönünde de Türkiye, Avrupa, Orta Doğu ve Balkanlar'da ciddi bir beklentinin oluştuğuna dikkati çeken Bayraktar, bu konuda İstanbul'da çeşitli organizasyonların olacağını, TOKİ'nin de bu organizasyonların içinde yer alacağını söyledi.