İş dünyası 'yeni limanlara yelken açmaya' hazırlanıyor

Türkiye'nin ekonomik hedeflerine ulaşmak için dış ekonomik ilişkilerini çeşitlendirilmesinin büyük önem taşıdığını söyleyen Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Ömer Cihad Vardan, Türk iş insanlarının, Başbakan Binali Yıldırım'ın himayesinde Singapur ve Vietnam'ı kapsayacak ziyaretlerle Uzakdoğu'da "yeni limanlara yelken açmayı" hedeflediklerini belirtti.

Türkiye'nin Güney Doğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Sektörel Diyalog Ortağı olduğunu anımsatan Vardan, "Bugün ASEAN sadece siyasi bir örgüt değil, aynı zamanda ekonomik bir örgüt. ASEAN ülkeleriyle ticaret rakamlarımızın hızla artacağına inanıyorum." dedi.

Vardan, Türkiye'nin bölgeyle ticaret hacminin 2004 yılında 15 milyar dolar iken 2014'te 50 milyar dolara ulaştığına değinerek, "Bu da bize bölgenin potansiyelini gösteriyor. Her iki ülke de Türk yatırımcısına ve Türk ihracatçısına yepyeni bir kulvar vadediyor." diye konuştu.

Türkiye ile Singapur arasında 2015 yılında imzalanan serbest ticaret anlaşmasının (STA) her iki ülke iş dünyaları için büyük potansiyel taşıdığına dikkati çeken Vardan, şöyle devam etti:

"Bu anlaşmanın yürürlüğe girmesi Türk iş dünyası olarak bizleri heyecanlandırıyor. O yüzden gerçekleştirilecek ziyaret ve düzenlenecek iş forumu oldukça önemli. Türkiye ile Singapur arasında 'kazan-kazan' ilkesine dayalı çok sağlam bir ekonomik iş birliği mümkün. Singapur ekonomisi hizmetler sektörü ağırlıklı bir yapıya sahip. Ülkede 30 binden fazla yabancı şirket faaliyet gösteriyor. İki ülke arasında, 2016 yılı itibariyle 780 milyon dolarlık bir ticaret hacmi görüyoruz. Bu yeterli değil. Ümit ediyoruz ki, ziyaretimiz ve STA'mızla bu rakam hızla yükselecektir."

"Vietnam Türk iş dünyası için keşfedilmemiş bir ülke"

Vietnam'ın ise Türk iş dünyası için henüz keşfedilmemiş bir ülke olduğunu anlatan Vardan, "Vietnam, dış ticaret açığı verdiğimiz bir ülke. İhracat potansiyeli yüksek olan tekstil ve hazır giyim, gıda ve makine teçhizat sektörlerinde yeterince etkin değiliz. İş gücü maliyetlerinin Çin'in üçte biri olduğu bu ülkede, aynı zamanda imalat sanayisinde yatırım yapılabilecek pek çok alan mevcut." dedi.

Vardan, Türk firmalarının bu ülkeyi üs seçerek başta Çin olmak üzere diğer bölge ülkelerine mal satmalarının mümkün olduğuna işaret ederek, "Özellikle savaş sonrası yeniden kurulan Vietnam'da müteahhitlerimiz için de önemli fırsatlar olduğunu düşünüyoruz. Zira 2020 yılına kadar Vietnam’da 500 milyar dolarlık altyapı projelerinin hayata geçirilmesi planlanıyor. Bu da bizim için göz ardı edilemeyecek bir fırsat." ifadelerini kullandı.

"Singapur'un kişi başına milli geliri 53 bin dolar"

DEİK Türkiye-Singapur İş Konseyi Başkanı Süha Güçsav da Singapur'un yatırım potansiyeli çok yüksek bir ülke olduğunun altını çizerek, "Biz de bu ziyarette ikili ilişkilerle ticaret hacmini geliştirmek ve Singapur'dan daha fazla yatırımcıyı Türkiye'ye çekmek için girişimde bulunacağız." dedi.

Singapur'un 5,6 milyon nüfusu, 300 milyar dolar milli geliri ve 53 bin dolara yaklaşmış kişi başına geliri bulunan bir ada devleti olduğunu hatırlatarak, "Küçük olmasına rağmen, güçlü bir ekonomileri var. Singapur devlet fonları ve Singapurlu iş insanlarının ülke dışındaki yatırımları bir hayli fazla. Singapur varlık fonu TEMASEK'in sahip olduğu kaynaklar her geçen yıl artıyor. Ülkenin lojistik açıdan bulunduğu konum ve diğer pazarlara açılan geçiş kapısı niteliği büyük önem taşıyor." diye konuştu.

Türkiye'nin bu ülkeyle imzaladığı STA ile Güneydoğu Asya pazarına daha kolay ulaşarak ticaret hacmini artırabileceğini belirten Güçsav, şöyle konuştu:

"Singapur 31 ülkeyi kapsayan, 20 ikili ve bölgesel STA ağına sahip bir ülke. Bu açıdan Türk firmalarının Singapur ile olan yatırım ilişkilerini artırması, iş hacmini ve yelpazesini geliştirme fırsatları da sunuyor. Ayrıca, uluslararası ticarette önemli bir faktör olan pazara giriş engelleri bakımından Singapur dünyadaki en serbest ülkeler arasında yer alıyor. Özellikle gümrük, dış ticaret işlemlerinin hızlı ve kolay yapılabilmesi, şirket kurulumunun hızlıca gerçekleştirilebilmesi, bürokratik işlemlerin azlığı ve rüşvetin neredeyse tümüyle önlenmiş olması bunda rol oynuyor. İngilizce'nin resmi dil olması firmalar açısından ayrıca bir avantaj yaratıyor."

"Vietnam, bugünkü Çin'in 20 yıl önceki hali"

DEİK Türkiye-Vietnam İş Konseyi Başkanı Mustafa Necati Abacıoğlu ise Başbakan Yıldırım'ın ziyareti sırasında iki ülke arasında "Gümrük Konularında Karşılıklı İdari Yardım Anlaşması" imzalanmasının planlandığını söyledi. 

Abacıoğlu, Vietnam'ın ithalatının yüzde 70'ini, ihracatının ise yüzde 60'ını STA imzaladığı yerlerle yaptığını vurgulayarak, "Türkiye'nin Vietnam ile STA imzalamasının önündeki en büyük engel, bu ülkeyi bir pazar ekonomisi olarak tanımamasıdır. Oysa Avustralya, Kore, Japonya, Çin, Hindistan, Rusya gibi birçok ülke Vietnam'ın pazar ekonomisi statüsünü tanımış durumdadır. Türkiye ile Vietnam arasında yapılacak bir STA, ülkeler arası ticarete çok olumlu yansıyacak, Türkiye aleyhine dengeyi normalleştirmeye yardımcı olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

Vietnam'daki gelişmeye değinen Abacıoğlu, şunları kaydetti:

"Yılda yaklaşık 20 milyar dolar yabancı sermaye çeken, ihracatını her yıl yaklaşık yüzde 10-11 seviyesinde artıran, son 10 yılda ortalama yüzde 6 ekonomik büyüme sergileyen, 90 milyon nüfusu, 53 milyon iş gücü olan, 16 ülke ve 3 bölgesel birlikle (TPP ve Avrupa Birliği-VEFTA) STA'sı olan bir ülkeden bahsediyoruz. İş Konseyi olarak asıl gündemimiz iki ülke arasındaki ticaret hacmini ve Türk iş insanlarının yatırımlarını artırırken ortaya çıkan engelleri kaldırmak, gelecekte en büyük ekonomik büyümenin beklendiği Güney Asya pazarına yatırımcılarımızın açılmalarına yardımcı olmaktır. Bu anlamda Vietnam, bugünkü Çin'in 20 yıl önceki halidir diyebiliriz."

Başbakan Yıldırım başkanlığında gerçekleştirilecek ziyaretin önemine dikkati çeken Abacıoğlu, İş Konseyi olarak öncelikle Türkiye'nin bu ülkenin "pazar ekonomisi" statüsünü tanımasını ve Vietnam ile STA imzalanmasını beklediklerini söyledi. 

Abacıoğlu, Türkiye gibi Vietnam'ın da bölgesinde bir lojistik merkez ve 90 milyon nüfusuyla büyük bir iç pazara sahip olduğunu belirterek, "Bu nedenle Türk firmalarının bölgeye yatırım yapmasını ve bu ülke üzerinden Güney Asya pazarına açılmasını teşvik etmek kısa vadede Türkiye için olumlu ve büyük ticari kazanımlara sebep olacaktır. Altyapı ve konut inşaatları, otelcilik, finansman gibi hizmet sektörlerinde Türk yatırımcıların teşvik edilmesini çok önemsiyoruz." dedi.

Türkiye'nin iki ülkeyle de ticareti artıyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye ile Vietnam arasındaki dış ticaret hacmi geçen yıl 1,9 milyar dolara ulaştı. Türkiye, 2016'da Vietnam’a yaklaşık 235 milyon dolarlık ihracat yaparken, bu ülkeden gerçekleştirilen ithalat 1,73 milyar dolar seviyesinde oldu. 2007-2016 döneminde Türkiye'den bu ülkeye yapılan yaklaşık 1,4 milyar dolarlık ihracata karşılık 11,3 milyar dolarlık alım kayıtlara yansıdı. 

Türkiye'nin Singapur ile dış ticaret verileri incelendiğinde ise son 10 yılda denge Türkiye lehine görünüyor. Geçen yıl Türkiye söz konusu ülkeye yaklaşık 420 milyon dolarlık ihracat yaparken 365 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirdi. 2007-2016 döneminde Türkiye'den Singapur'a yapılan ihracat yaklaşık 5 milyar doları buldu. Buna karşılık Türkiye'nin ithalatı 2,9 milyar dolar oldu.

Bu yılın ilk yarısında Türkiye'nin Vietnam ve Singapur'a yaptığı toplam ihracat yaklaşık 540 milyon dolara ulaşırken, söz konusu ülkelerden aynı dönemde yapılan ithalat 1,3 milyar dolar olarak gerçekleşti.