İsrail denizine Türk kumu!

Kerim ÜLKER

Tel-Aviv ile Ankara arasında siyasi gerilim devam ederken, ekonomide yeni işbirlikleri doğuyor. Temmuz ayının ikinci haftasında yeniden gerilen ilişkilerin sebebi bu kez Kudüs’te yaşananlar olmuştu. İki İsrailli polisin öldürülmesi sonrası Harem-i Şerif’e ev sahipliği yapan Mescid-i Aksa’nın girişine metal dedektör koyan ve 50 yaş altındakilerin girişine izin vermeyen İsrail’e Türkiye’nin tepkisi sürerken, Tel Aviv yönetimi yeni bir karara imza attı. İsrail yönetimi, ülke kıyılarını Türk kumuyla dolduracağını açıkladı. İsrail Çevre Koruma Bakanlığı, Ashkelon ve Netanya’daki plaj ve kıyılarını korumak için siyah ve gri kum ithalatına onay verdi. Bu tür kumların ithalatı ise Türkiye’den yapılacak. İthalat iznini alan firma ise Belçikalı Jan de Nul adlı şirket oldu.

1 milyon metreküp alınacak

İsrail basınında da yer alan bilgilere göre Türkiye’den satın alınacak kumun miktarı ilk etapta 1 milyon metreküp olacak. 2012’de Akdeniz Kıyısı Kayalıklarını Koruma (Protecting the Cliff s of the Mediterranean Shore) adlı bir kamu şirketi kuran İsrail, yerel kumların daha pahalı olduğunu açıkladı ve bu nedenle ithalata onay verdi. İthalatı yapacak olan Jan de Nul’un yöneticisi Yaakov Becher'e göre, yerel kumun çapı düşük, Türkiye’dekilerin ise iki kat fazla. Türkiye’den alınacak kumun Ashkelon ve Netanya kıyılarında 2 ve 4 kilometrelik kesitlerde kullanılacağı ifade ediliyor. İthal kumla plajların genişletilmesi, böylece sahilde duran kayalıkların korunması amaçlanıyor.

Bu arada İsrail yönetiminin kum ithal etmesine karşı çıkanlar da var. Çevre örgütleri Türkiye’den alınacak kumlarla birlikte gözle görülmeyen canlıların da gelebileceğini, bunun da ekosisteme zarar verebileceğini ifade ediyor. İki ülke arasında yaşanan gerilim devam ederken, Tel Aviv Yönetimi’nin Türkiye’den yeni ürünler talep etmesi sorunların kısa sürede çözülebileceğini gösteriyor. Geçmişte Türkiye’den su alan İsrail, bu kez kum alarak yeni ticaret alanları oluşturuyor.

Dökümcüler de kırmızı kum istiyor

Gri ve siyah kum dışında İsrail’in istediği bir başka kum daha var. O da kırmızı kum. İsrail’de hassas döküm üretimi yapan bir firma proseslerinde kullanmak üzere kırmızı kum satın almak istediğini Türkiye Ekonomi Bakanlığı’na iletmişti.