Kadın-erkek kariyer farkı kapansa bile ‘ücretsiz iş’lerde uçurum sürüyor
Türkiye’de kadınların gittikçe daha büyük bir bölümü kariyer sahibi olma yoluna ilerlese de söz konusu ev işleri, alışveriş, çocuk bakımı gibi ücretsiz işler olduğunda cinsiyetler arasındaki uçurum varlığını koruyor.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle, bütün dünyada kadın ve erkeklerin zamanlarını nasıl kullandıklarını inceleyen bir veri portalı yayınladı. Bu portalda OECD’ye üye 29 ülkede kadın ve erkeklerin 24 saatlerini nasıl değerlendirdikleri 5 temel başlıkta yer aldı. Çalışmanın sonuçları ulusal bazdaki anketlerden, 4 bin ile 20 bin kişi arasında değişen temsili örneklemeler temel alınarak elde edildi. Çalışmada Türkiye ile ilgili çarpıcı sonuçlar dikkat çekti. Buna göre Türkiye’de kadınların gittikçe daha büyük bir kısmının kariyer sahibi olmasıyla erkeklerle fark yavaş yavaş kapansa da söz konusu ev işleri, alışveriş, çocuk bakımı gibi ücretsiz işler olduğunda cinsiyetler arasındaki uçurum varlığını koruyor. Örneğin kadınlar Türkiye’de günde 377 dakikalarını ücretsiz ev işlerine ayırıyor. Bu rakam erkeklerde sadece 116 dakika. Avrupa ile kıyaslamaya gelince, durumun vahameti daha fazla ortaya çıkıyor.
Avrupa’da ev işlerinde ayrılan vakit sıralamasında Türk kadınlar 377 dakikayla zirvede yer alıyor. Bu zaman, Avrupa’daki en yardımsever erkeklere sahip Norveçli erkeklerin istatistiğinin iki katından fazla yani 180 dakikadan fazla.
Diğer ülkelerden örnek vermek gerekirse, örneğin Meksikalı kadınlar zamanlarının çoğunu yani günün 373 dakikasını, ev işi veya alışveriş gibi ücretsiz işlerde harcıyorlar. Avustralya’da ise bu zaman 311 dakika. Erkeklerle bir kıyaslama yapmak gerekirse, ücretsiz işlere Meksikalı erkekler ortalama 113 dakika ayırırken, Japon erkekler 62 dakikayla listenin en gerisindeler.
Kişisel bakım istatistikleri söz konusu olduğunda, cinsiyetler arasındaki uçurum daralıyor. Erkekler, kişisel bakımlarına günde 669 dakika, kadınlar ise 670 dakikalarını ayırıyor. Yine istatistikler, kişisel bakımın özellikle Güney Avrupa ülkeleri için daha önemli olduğunu gösteriyor. Fransız kadınlar 755 dakika ayırırken, İtalyan kadınlarda bu süre 697 dakika. Fransız erkekler ise kendilerine 738, İtalyan erkekler 697 dakika ayırıyor; yani neredeyse aynı süre harcanıyor.
Erkeklerin dinlenmeye daha fazla vakti var
Boş vaktin ya da hobilere ayrılan zamanda Kuzey Avrupalılar boş vaktin kraliçeleri olarak öne çıkıyor. Norveçli kadınlar 367 dakikalarını televizyon karşısında dinlenerek veya arkadaşlarıyla eğlenerek geçiriyor. Onları 339 dakikayla Birleşik Krallık'taki kadınlar izliyor. Kadınlar ücretsiz işlere daha fazla vakit harcadıklarından, neredeyse her ülkede erkeklerin dinlenme için daha fazla vakitleri oluyor. Türkiye’de de durum farklı değil. Erkekler evde televizyon karşısında dinlenmek için 126 dakika ayırırken, kadınlar 117 dakika ayırıyor. Kadınların, arkadaşlarıyla vakit geçirme süreleri ise erkeklerden daha fazla. Buna göre, kadınlar arkadaş ziyareti için günde 77, erkeklerse 65 dakika ayırıyor.
İş ya da eğitime ayrılan vakit, 5 temel başlıktan biri. İş’te geçirilen süreyi, işe geliş gidiş sürelerini, okulda geçirilen vakti, araştırma ve ev ödevlerine ayrılan zamanı ve part-time işlerin sürelerini içeriyor. Türkiye’de kadınlar ve erkekler, ortalama olarak iş ve eğitime günde 242 dakikalarını ayırıyor. Sadece kadınlar söz konusu olduğunda, kadınlar günde 124 erkekler ise 360 dakikalarını iş ve okul için ayırıyor.
İşe başvuruda kadınlar erkeklerden daha eğitimli
OECD’nin ücretsiz işlerin yapılmasında cinsiyet eşitsizliğini ortaya koyan çalışmasından sonra kadınlar erkekler ile aralarındaki kariyer farkını kapattıklarını gösteren bir çalışmaya da yer vermeliyiz. Kariyer.net verilerine göre internetten iş arayan kadınlar erkeklere göre daha eğitimli oldukları ve Anadolu’da kadınının iş gücüne katılma isteğinin arttığı belirlendi.
Aynı araştırmada kadınların tekstil, hizmet ve sağlık sektörlerinde çalışmayı daha çok sevdiği ve bunun gibi avantaj sahibi olduğu sektörleri tercih ettiğine yer verildi.
Aynı çalışmada kadın çalışan ve kadın yönetici oranı İstanbul merkezli ve yabancı sermayeli kurumlarda daha yüksek olarak saptandı. İstanbul dışı üst düzey yönetici ilanlarında yüzde 16.4 artış yaşanırken, İstanbul dışı orta düzey yönetici ilanlarında yüzde 28.7 artış var. Kariyer.net’in veri tabanındaki executive kadın adayların, İstanbul dışı executive aday sayısına oranı ise yüzde 14.5.
Rapor değerlendirmesinde, Anadolu’daki kadınların artan iş gücüne katılma isteğini çok net bir şekilde ortaya koyduğu belirtildi. İnternetten iş aramanın Anadolu’daki kadınlar için önemli bir fırsat olduğu ve bunun da giderek daha fazla kadında iş hayatına katılma isteği yarattığı vurgulandı.
