Kamu ihalelerine fesat karıştırma ve karıştıran da 6 kat arttı

ANKARA - Kamu alım ihalelerinde sahte belge ve fesat karıştırma gibi işlemler 2007'de bir önceki yıla göre 6 kat artış gösterdi. Kamu İhale Kurumu (KİK) tarafından yapılan incelemelerde kamu kurumlarının alım ihalelerinin yüzde 37'sinde usulsüz işlemde bulunulduğu ortaya çıkarken, ihaleye fesat karıştırmaktan dolayı yasaklanan kişi ve firma sayısı da 2007'de 2006 yılına oranla 6'ya katladığı belirlendi. KİK'in kamunun alım ihalelerine yönelik 2007 yılı istatistik rakamlarında gerek ihale katılımcılarının gerekse ihaleyi gerçekleştiren kamu kurumlarının usulsüz işlemlerindeki artışı ortaya çıktı. Kamunun ihalelerini mercek altına alan KİK'in incelediği ihalelerin yüzde 37.3'ünde mevzuata aykırı işlemler yapıldığını belirlerken, sahte belge kullanmaktan, rüşvet ve ihaleye fesat karıştırmaya kadar birçok nedenle kamu ihalelerinden yasaklı olanların sayısı 2006 yılında 578 olurken, bu rakamın 2007 yılında 3 bin 838'e çıktığı ortaya çıktı. 179 bin 828 ihale yapıldı 2007 yılında kamunun alım ihalelerinin miktarında 2006 yılına oranla fazla bir artış yaşanmadı. 2006 yılında 166 bin 25 adet ihale gerçekleştirilirken, 2007 yılında kamunun alım ihalelerinde fazla bir artış gözlenmeyerek sadece 179 bin 828 adet ihale gerçekleştirildiği gözlendi. Öte yandan geçmiş yıllardan gelen ve 2007 yılı içerisinde veriler 3 bin 255 yasaklama ile birlikte toplam 4 bin 7 kuruluşun kamu ihalelerine girmekten yasaklı listesinde yer aldığı belirlendi. İstatistiklere göre kurul yıl içinde ara kararlar ile birlikte 7 bin 228 adet ihale hakkında karar aldı. Bu kararların yüzde 96 yani 6 bin 975'i inceleme, 171 adedi düzenleyici, kalan 82 adedi yönetsel ve düzeltme kararlarından oluştu. Yasaklı sayısı 3 bin 838'e çıktı KİK verilerine göre geçen yıl kamu ihalelerinden yasaklananlarda da çarpıcı bir artış gözlendi. 2007 sonu itibarıyla kamu ihalelerinden yasaklı olanların sayısı bir önceki yıla göre 2 bin 677 adet artarak 3 bin 255'e çıktı. Yıl içinde ihale yasağı kalkanların da bu rakama eklenmesiyle yasaklı sayısı 3 bin 838'e ulaştı. Yüzde 95.8'ine ihaleden men cezası Yasaklanan firmaların yüzde 26.3'ünün çeşitli nedenlerle birden fazla yasaklama aldığı tespit edilirken, firmalardan 79'unun 10'un üzerinde yasaklama kararı ile karşı karşıya kalması dikkat çekti. Yasaklananların yüzde 95.8'i tüm ihalelerden men edilirken, yasaklı firmaların 32'si yabancılardan oluştu. İhalelerden hakkına kamu davası açılanlar ile Kamu İhale Yasası'nın ilgili maddelerinde belirtilen suçları işleyenler yasaklanıyor. İhale yasaklarının süresi 6 aydan başlıyor ve 2 yıla kadar çıkıyor. Öte yandan İhale Kanunu'na göre ihalelerden yasaklama nedenleri arasında şunlar sıralanıyor: "Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek; isteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek; rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak, sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek; alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek; ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak." Kamu davası iki kat arttı . 2007'de kuruma yapılan şikayet sayısı bir önceki yıla göre yüzde 22.79 arttı . 2005'te 2 bin 983, 2006 yılında 3 bin 857 ve 2007 yılında 4 bin 736 şikayette bulunuldu. . Hakkında kamu davası açılanların sayısı 2006'ya oranla iki kat arttı. İhalelerin yüzde 37'si mevzuata aykırı bulundu KİK, sadece şikayetler ya da iddialar üzerine 4 bin 266 ihale hakkında karar aldı. Kararların yüzde 55'ini hizmet alımları, yüzde 22'sini mal alımları kalan yüzde 23'ünü ise yapım işleri hakkında alındı. Bunlar içinde en fazla iptal kararı hizmet alımlarına ilişkin ihalelerde alındı. KİK, 4 bin 266 adet başvurunun yüzde 62.59'u red, yüzde 24.57'si ihalenin iptal edilmesi, yüzde 9.26'sı ihaleye ilişkin düzeltici işlem yapılması yönünde karar alınırken, kalan yüzde 3.54'ü ise ilgili kuruma veya bakanlığa bildirim kararı ile sonuçlandırdı. Buna göre, kurumun incelediği ihalelerin yüzde 37.3'ü mevzuata aykırı bulundu.