KİT, BİT, elektrik-gaz şirketleri ‘daha kolay’ ihale yapacak

ANKARA (DÜNYA)

Hazırlıkları uzun süredir devam eden İhale Kanunu düzenlemesinin temel çerçevesi belli oldu. DÜNYA’nın elde ettiği bilgilere göre, enerji, su, ulaştırma (telekom dahil) ve posta sektörleri için “özel ihale sistemi” kurulacak. Bu sistem AB’den örnek alındı. Bu sektörlere yönelik ayrı bir kanun mu olacağı yoksa mevcut kanunun içinde mi özel maddeler açılacağı henüz belli olmadı.

Yeni ihale düzeninde, sektörlere ilave olarak belediye iktisadi teşekkülleri, (BİT), kamu iktisadi teşekkülleri (KİT) ve kamu imtiyazı kullanan şirketler (elektrik ve gaz dağıtım şirketleri vb) ihale sisteminde ayrıcalıklı olacak. Bu şirketler mevcut kanun kapsamındaki kısıtların büyük bir kısmından kurtulacak. İhale yöntemleri arasına “rekabetçi işbirliği modeli” de girecek. Eşik değerin altındaki ihalelerin prosedürü ve idarenin yetkisi artırılacak. En önemli değişikliklerden biri de aşırı düşük teklif sorununu çözmek için, ihaleyi yapan kuruluş eğer fiyat düşüklüğünden dolayı ihtiyaç duyarsa, ihaleyi üstlenecek kişiden “kefalet sigortası” yaptırmasını isteyebilecek.

İstisnalar genişletilerek taşınacak

Kamu İhale Kanunu’nda istisnaların artmasının ardından daha önce de gündeme gelen “sektörel ayrım” yeniden tartışılmaya başlanmıştı. Buna göre AB mevzuatında olduğu gibi, enerji su, ulaştırma (ulaşım ve telekomünikasyon) posta sektörlerinde ayrı bir mevzuat düzenlemesi gündeme geldi.

DÜNYA’nın edindiği bilgilere göre bu sektörleri içine alan ve ayrıca buna ilave olarak belediye şirketleri (BİT), kamu iktisadi kuruluşları (KİT) ve kamu imtiyazına dayalı faaliyet gösteren şirketleri (elektrik ve gaz dağıtım şirketleri vb.) içine alan geniş kapsamlı bir hazırlık yapıldı. Bu şirketler normal durumda mevcut Kamu İhale Kanunu kapsamında yer alıyor ve eğer özel istisnaları yoksa mevzuatın tamamına tabi oluyor. Yeni düzenlemede ise bu sektör ve kuruluşların tamamı kavranacak.

Halen kanunun istisna maddesinde bulunan düzenlemeler, daha da genişletilerek yeni düzenlemeye taşınacak. Kanunun 3. maddesinde sayılan istisnalar “u” bendine kadar ulaştı. Bu kanundaki istisnaların taşınacağı ve genişletileceği, sektörlerde ihale yapan şirketlerin ihale devam ederken yaşana bedel artışları, ilave işler için daha kısa süreli ve mevcut işin devamını sağlayacak yeni ihaleler açılaması, ihalelerde gelir paylaşımı vb. kamu-özel ortaklığı unsurlarının olması, imtiyazlı şirketlerin ivedi ve acil durumlarda tek kaynaktan tedarik yapabilmesi gibi avantajların sağlanacağı vurgulandı.

Özel eşik değer konusu tartışmaya bırakıldı

Yeni düzenleme hakkında bilgi veren kaynaklar, sektörel ve KİT, BİT – imtiyaz kullanan şirketler düzenlemesinin “daha esnek” hazırlandığını belirttiler. Ancak ana esnekliği sağlayacak, özel bir eşik değer belirlenip belirlenmemesi sonraya bırakıldı. Taslağın mevcut halinde bu konuda bir düzenleme hazırlandı ancak TBMM’ye gönderilme aşamasında bakanlar düzeyinde karara bırakıldı. Eğer özel eşik değer uygulanırsa, bu grup için özel bir eşik değer belirlenecek. Eşik değerin altındaki ihalelerde, idareler isterlerse seçilmiş kişilerden oluşan grupları ihaleye davet edebiliyor ya da ihaleler az sayıda istekli arasında pazarlıkla verilebiliyor. Eşik değerler her yıl enflasyonla ilişkili biçimde artırılarak Resmi Gazete’de yayınlanıyor. 2015 için mal ve hizmet alımlarında, kapsamdaki kuruluşlara göre 923 bin TL ve 1 milyon 539 bin TL, yapım işlerinde 33 milyon 870 bin TL arasında değişiyor.

Hazırlanan taslakta, aşırı düşük tekliflerle ilgili sorunun çözümü için “kefalet sigortası” sisteminin yer aldığı kaydedildi. Buna göre, ihaleyi yapan firma ihale öncesinde taraflardan işin yarım kalması ya da tamamlanamaması halinde devreye girecek bir “kefalet sigortası” isteyebilecek ya da ihalede düşük bedele teklif edildiyse ihaleyi sonuçlandırmadan önce ilgili firmadan bu sigortayı yaptırmasını isteyebilecek.

Taslakta bazı yenilikçi ihale modellerine de yer verildiği öğrenildi. “Rekabetçi işbirliği” olarak adlandırılan bu modellerde, ihaleyi kazanan firmaya yönelik mal-hizmet tedariki-sunumu ya da belirli bir kısmını üstlenmesi gibi işbirlikleri kurmasına izin verilecek. Taslağın, seçimler sonrası oluşacak yeni hükümete sunulacağı kaydedildi.