KOBİ'lerin batık kredi hacmi büyüyor

Naki BAKIR

ANKARA - Küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) zamanında ödeyemediği için icra takibine düşen kredi borçlarının miktarı, yılın ilk beş ayında, toplam KOBİ kredisi hacminden daha hızlı büyüdü.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre bankaların KOBİ'lere kullandırdığı kredilerin toplam hacmi ocak-mayıs döneminde yüzde 5 artışla 170 milyar 286 milyon lira olurken, bu işletmelerin takibe düşen kredi borçları ise yüzde 7.9 oranında büyüyerek 5 milyar 588 milyon liraya ulaştı. KOBİ'lerin geçen yıl eylül ayında yüzde 3.1'e kadar indikten sonra yıl sonu itibariyle yüzde 3.2 olan batık kredi oranı da bu yıl nisan ayında yüzde 3.3'e yükseldi, mayısta da bu düzeyi korudu.

En çok kredi ve batık özel mevduat bankalarında

KOBİ'lere en fazla krediyi kullandıran özel mevduat bankaları, bu işletmelerden en fazla takipte alacağı bulunan grubu oluşturuyor. İlk beş ayda özel mevduat bankalarının KOBİ kredisi hacmi yüzde 3.4 artışla 90 milyar 460 milyon liraya, takipteki alacakları yüzde 5.8 artışla 2 milyar 770 milyon liraya, batık kredi oranı da yüzde 3'ten yüzde 3.1'e yükseldi. Kamu mevduat bankalarının KOBİ kredisi hacmi ise aynı dönemde yüzde 8 artışla 39 milyar 562 milyon liraya yükselirken, takipteki alacak miktarı yüzde 1.7 azalarak 1 milyar 111 milyon liraya, batık kredi oranı da yüzde 3.1'den yüzde 2.8'e geriledi. Yabancı bankaların KOBİ kredileri beş ayda yüzde 9.1 artarak 21 milyar 793 milyon, takipteki KOBİ kredileri ise yüzde 21.6'lık bir artışla 918 milyon liraya, batık oranı da yüzde 3.8'den yüzde 4.2'ye yükseldi. Böylece mevduat bankalarının toplam KOBİ kredisi hacmi yüzde 5.4 artışla 151 milyar 815 milyon, takipteki alacağı da yüzde 6.5 artışla 4 milyar 799 milyon lira oldu.

Katılım bankalarının KOBİ batığı büyüyor

İlk beş ayda batık KOBİ kredileri en hızlı büyüyen kesim, "İslami finans kurumları" olarak da adlandırılan katılım bankaları oldu. Bu bankaların KOBİ kredileri yüzde 1.8 artarak 15 milyar 743 milyon lira olurken, takipteki miktar ise yüzde 25.1 artarak 638 milyon liraya yükseldi. Katılım bankalarında batık KOBİ kredilerinin 2011 sonu itibariyle yüzde 3.3 olan oranı, mayıs sonunda yüzde 4.1'e yükseldi.

Kalkınma ve yatırım bankalarında ise toplam KOBİ kredisi hacmi yüzde 4.7 artışla 2 milyar 729 milyon lira olurken, takipteki alacaklar yüzde 9 azalarak 151 milyon liraya kadar indi. KOBİ kredilerinde takibe düşme oranı yüzde 6.4'ten yüzde 5.5'e inmesine rağmen, en yüksek oranın bu bankalarda olduğu gözlendi.

10 KOBİ'den 1'i icra takibinde

İlk beş ayda takipteki KOBİ kredileri, bu işletmelere kullandırılan kredilerin toplam hacminden daha hızlı büyürken, zamanında ödeyemediği kredi borcu yüzünden takibe düşen KOBİ'lerin sayısı ise yüzde 5.6 azalarak 157 bin 979'a geriledi. Buna karşılık banka kredisi kullanan toplam KOBİ sayısı ise aynı dönemde yüzde 7.5 artarak 1 milyon 661 bin 219'a ulaştı.

2011 sonu itibariyle kredi müşterisi KOBİ sayısı 1 milyon 545 bin 368, icra takibindekiler ise 167 bin 377 düzeyinde bulunuyordu. Beş ayda, kredi müşterisi toplam KOBİ sayısındaki 115 bin 851'lik artışa karşılık, takiptekilerin sayısında 9 bin 398'lik azalma yaşandı. Bu gelişmeye rağmen, mayıs sonu itibariyle kredi müşterisi yaklaşık her 10 KOBİ'den birinin icra takibinde olduğu belirlendi.

En çok batık mikro işletmelerden

Mayıs sonu itibariyle KOBİ kredilerinden en büyük payı 67 milyar 90 milyon lirayla orta ölçekli işletmeler alıyor. Mikro işletmelere açılan tutar 57 milyar 909 milyon, küçük işletmelerin kredi bakiyesi de 45 milyar 288 milyon lira düzeyinde bulunuyor

Batık kredilerin ise yarıdan fazlasını mikro işletmelerden olan alacaklar oluşturuyor. Bankaların, mayıs sonu itibariyle 128 bin 974 mikro işletmede yasal takibe düşmüş 2 milyar 392 milyon liralık kredi alacağı bulunuyor. Aynı tarih itibariyle 5 bin 940 orta ölçekli işletmenin toplam 1 milyar 753 milyon ve 23 bin 65 küçük işletmenin de 1 milyar 444 milyon liralık batık kredi borcu olduğu belirlendi.