KOBİ’lere 'savunma' daveti

Mehmet FİLOĞLU 

İSTANBUL - Türkiye’nin savunma sanayi ihracatı 2016’nın ilk 6 ayında yüzde 11.6 artarak 816 milyon dolara yükseldi. Böylelikle sanayi sektörleri arasında otomotivin hemen ardından ihracatı en fazla artan ikinci sektör savunma oldu. Geçen yılın tamamında yaklaşık 1.7 milyar dolarlık savunma sanayi ihracatı gerçekleştirilirken bu yıl için hedef yüzde 20 büyümeyle 2 milyar doların aşılması olarak belirlendi. Kısa vadede sektörün ihracatının 5 milyar dolara çıkarılması hedefl eniyor. Bunun için ise başta KOBİ’ler olmak üzere özel sektör seferber edilecek. Kamu bu alanda alım gücünün de etkisi ile şirketlerin bu alana kaymasını, işbirliğinin artmasını ve gerekli ölçeğin oluşmasını sağlayacak. 

Savunmaya geçişe teşvik 

Savunma ve Havacılık Sanayi’nin 2016 ilk yarıyıl değerlendirmesi ve ikinci yarıyıla ilişkin beklentiler, Milli Savunma Bakanı Fikri Işık ve Savunma Sanayi Müsteşar Yardımcısı Celal Sami Tüfekçi ve Savunma ve Havacılık Sanayi İhracatçıları Birliği Başkanı Latif Aral Aliş’in katıldığı toplantı ile İstanbul’da açıklandı. Toplantıda konuşan Bakan Işık, savunma sanayinde firmaların ölçek büyütmesini, daha fazla KOBİ olmasını ve otomotiv gibi bazı sektörlerden savunma sanayine geçiş olsun istediklerini ifade ederek, Türkiye’nin bu alanda daha fazla üretime, yatırıma, istihdama ve daha fazla katma değerli ürüne ihtiyaç duyduğunu belirtti. 

KGF desteği sağlanacak 

Kredi Garanti Fonu’nun savunma sanayindeki KOBİ’ler tarafından kullanılması için çalışma başlattıklarına değinen Işık, savunma sanayi yazılımlarında Anadolu’nun her üniversitesini harekete geçireceklerini, başlattıkları programla Anadolu’da yazılım hizmeti almak istediklerini dile getirdi. Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, savunma sanayine bütüncül yaklaşım getirmeyi hedefl ediklerini vurgulayarak, kamunun alım gücünün büyük olduğunu, bu gücü özel sektörün büyümesinde, yeni KOBİ’lerin oluşmasında ve işbirliğinin artırılmasında kullanmakta kararlı olduklarını ifade etti. İhracat katlanarak artacak Işık, savunma sanayinin tüm olumsuz şartlara rağmen yüzde 11’in üzerinde ihracat artışı göstermesini başarı olarak gördüğünü ifade etti. Bölge ve Türkiye’nin tehditle karşı karşıya olduğunu dile getiren Işık, bölgede ayakta kalmanın olmazsa olmaz 3 unsurunu, “güçlü demokrasi”, “güçlü ekonomi” ve “güçlü ordu” şeklinde sıraladı. Bakan Işık, savunma sanayinde yüzde 24’lerdeki yerlilik oranının yüzde 60’lar seviyesine çıkarıldığını ve nitelik artışı sağlandığını kaydederek, şu bilgileri paylaştı: “Uluslararası rekabete açık pek çok şirketimiz oldu. Yıllık 1 milyar 700 milyon doların üzerinde ihracat rakamına geldik. Önümüzdeki süreçte bu rakamın aritmetik değil, geometrik artışla büyüyeceğine inanıyorum.” 

Elektronik harp teknolojisi 

Varşova’daki zirvede NATO’nun eksikliğini duyduğu 16 alanının belirlendiğini hatırlatan Işık, “Bu 16 alanda çalışma yapılmasıyla ilgili karar alındı. Bunlardan biri de elektronik harp alanı. Elektronik harp alanındaki teknolojilerin geliştirilmesiyle ilgili ülkelerden biri de Türkiye. Türkiye artık teknoloji geliştirecek konuma geldi. Önümüzdeki süreçte sadece kendi ihtiyaçlarımız için değil, NATO’nun ihtiyaç duyduğu elektronik harp sistemlerinin, engelleyici sistemlerin geliştirilmesiyle ilgili çalışmayı başlatıyoruz” diye konuştu. 

İlk hedef 5 milyar dolar 

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı olduğu dönemde savunma sanayini, Türkiye’nin “olmazsa olmaz” sektörlerinden biri olarak değerlendirdiğini ve sektörün gelişmesi için her türlü desteği verdiğini anlatan Işık, Ar-Ge ve inovasyona yatırım yapıldığını söyledi. 

Işık, “Milli Savunma Bakanı olarak özellikle önümüzdeki süreçte özel sektör odaklı yeni bir sıçrama hedefimiz var. Kısa sürede savunma sanayi ihracatımızı 5 milyar doların üzerine çıkarmak istiyoruz. Daha fazla mal satarak, sürümden kazanarak değil, daha katma değeri yüksek ürünler, platformlar satarak, sistemler buna kısa zamanda ulaşacağımıza inanıyorum” dedi. 

Ekosistem için çalışacak 

Agosta tipi denizaltıların modernizasyonuyla ilgili 350 milyon dolarlık projeyi Türkiye’nin kazandığını hatırlatan Işık, savunma sanayinde özel sektörün ağırlığını artırma hedefine işaret ederek, vakıf ve kamu şirketlerinin de sistem entegrasyonuna daha fazla yoğunlaşmaları, katma değeri yüksek ürünler üretmeleri ve bu konuda Türkiye’nin ekosistemini güçlendirmek için daha fazla çaba sarf etmeleri konusunda çalışmaların sürdüğünü anlattı. 

“Milli Muharip Uçak” projesine yönelik bir soru üzerine Işık, projenin teknik detaylarının çalışıldığını belirterek, “Türkiye’nin yeni nesil, kendi savaş uçağını geliştirme projesi ve çok fazla bileşeni olan bir proje. Teknik çalışmalar devam ediyor. Şu anda bir sorun gözükmüyor. En son tüm detaylar bitirilip, anlaşmaya bağlayana kadar ‘Tamamlamış, olmuştur’ diyemeyiz. Makul sürede de anlaşmaları tamamlayıp, projeyi başlatmak istiyoruz” dedi.

“Terörle mücadele amasız ve fakatsız küreselleşmeli”

 Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, Işık, Fransa Nice’deki kamyonlu terör saldırısında hayatını kaybedenler için taziyelerini sundu, yaralananlara şifa diledi. Saldırıyı kınayan Işık, “Terörle mücadele amasız, fakatsız yapılması gereken bir mücadeledir. Bu konuda Türkiye’nin tavrı her zaman açık ve net olmuştur. Günümüzde terör küreselleşti, artık dünyanın hiçbir yeri ‘Biz terör konusunda endişe yaşamıyoruz’ diyemez. Avrupa’nın, Amerika’nın ve Asya’nın kalbinde hiç tahmin edilmeyen bir zamanda, umulmadık zamanda, dün (önceki) akşam olduğu gibi maalesef terör olayları meydana gelebilmektedir” dedi. Fikri Işık, terörle mücadelenin de küreselleşmesi gerektiğine işaret ederek, Türkiye’nin başından bu yana küresel mücadele çağrısı yaptığını ve samimi olarak tüm imkanlarını seferber ettiğini söyledi.

“Bakanlık tercihleri sanayide yerlilik hedefini yansıtıyor”

Savunma Bakanı Işık, “Sizin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından Savunma Bakanı olarak görevlendirilmeniz, Sayın Faruk Özlü’nün de savunma sanayinden gelerek Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı olması, burada değişik kurgu var da düşüncesini uyandırıyor. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusu üzerine şunları söyledi: “Kimin hangi bakanlığa, hangi gerekçeyle getirildiği sorusu Başbakanımız ve Cumhurbaşkanımıza sorulması gereken bir soru. Ama şunu söyleyebilirim, benim 2.5 yıl süreyle Bilim, Sanayi ve Teknoloji bakanlığı yapmam, Faruk Bey’in savunma sanayinde ciddi tecrübesi olması ve bu bakanlıklara bizim görevlendirilmiş olmamız aslında hükümetimizin ve Cumhurbaşkanımızın savunma sanayindeki millilik ve yerlilik oranının artırılmasına verdiği ciddi bir önemin göstergesi olarak değerlendiriyorum. Tabii farklı tercihler yapılabilirdi, bu da farklı yoruma sebep olmazdı. Bu iki bakanlık birlikte düşünüldüğünde, bu konuda bizden çok yüksek beklentilerin olduğunu da ifade etmem gerekiyor.”

Savunma sanayii ihraç ürünlerinin kilogram başına fiyatı 25 dolar

Savunma ve Havacılık Sanayi İhracatçıları Birliği Başkanı Latif Aral Aliş, Türk savunma firmalarının dünyanın en büyük savunma firmaları listesinde yer aldığına dikkat çekerek, “Sektör 2023 yılında 25 milyar dolar ihracat yapmayı hedefl iyor. İhracat hedefimize ulaşmak için hem nicelik hem de nitelik olarak ihracatımızı arttırmak zorundayız. Türkiye ihraç ürünlerinin kg başına ortalama fiyatı 1.34 dolar iken savunma sanayi ihracatında bu rakam ortalama 25 dolar. Bunun için sadece büyük şehirlerde değil, diğer illerimizde de üniversitelerimizin KOBİ’lerimizle birlikte çalışarak yeni ürünler geliştirerek ihracatçılar kervanına katılmalarını destekliyoruz” diye konuştu. SSI Başkanı Aliş, birliğin kurulduğu 2011 yılında 60 olan savunma sanayi üye firma sayısını, 450’e ulaştırmasının önemli olduğunu ifade etti. Aliş, şunları söyledi: “Bugün kendi uydusunu, insansız hava aracını, eğitim uçağını, helikopterini, piyade tüfeğini, muharebe gemisini, zırhlı aracını, füze ve roket sistemlerini üreten, simülasyon, yazılım geliştiren, F35, A400M gibi dünya çapında projelerde ortak olan, uydu üretim ve test merkezini inşa eden, uydu fırlatma üssü inşa çalışmalarına başlayan ve özgün helikopter projelerini başlatan bir ülke olarak, nitelikli insan kaynağımız, araştırma enstitülerimiz, Ar-Ge laboratuvarlarımız, KOBİ’lerimiz ve büyük firmalarımızla bu hedefl erimizi başaracağız.”

İhracatta başı nafta çekiyor 

Savunma ve Havacılık Sanayinin, hedef pazarlar olarak Amerika Birleşik Devletleri, Bağımsız Devlet Topluluğu, Avrupa Birliği Üyeleri, Hazar Bölgesi Ülkeleri, Körfez Ülkeleri bulunuyor. Sektör bu pazarlarına Uzakdoğu ve Afrika pazarları da dahil etti. İhracatın bölgelere göre dağılımında, yüzde 34.3 ile NAFTA ülkeleri ilk sırada yer aldı. Avrupa Birliği ülkeleri yüzde 23.7 ile ikinci oldu. Bu bölgeleri Ortadoğu ülkeleri yüzde 18.3 ile, Uzakdoğu ülkeleri yüzde 8.6 ile, Bağımsız Devletler Topluluğu yüzde 7.5 ile takip etti.