Makro ihtiyati tedbirler paketi güncellenecek

Mehmet KAYA

Son dönemde ekonomide yaşanan dalgalanmalara bağlı olarak 2014 yılından bu yana çeşitli kanallardan uygulanan makro ihtiyati tedbirleri yeni ihtiyaçlar doğrultusunda güncellemek üzere bir çalışma yürütüldüğü öğrenildi. DÜNYA’ya bilgi veren kaynaklar, tüketim ve bankaların kredi kanallarını etkileme amacını taşıyan ve bu alanda ekonominin ısınmasını önlemek üzere ve cari açığın düşürülmesine katkı verecek tedbirlerin belirleneceğini ve seçimden sonra yürürlüğe konulacağını vurguladılar.

Bu alanda daha önce 2014 yılında alınan karar uyarınca cep telefonuna taksitli satış yasağı halen devam ediyor. Ancak aynı yıl şubat ayında getirilen, kuyumculuk sektöründeki taksit yasağı ise ekim ayında kaldırılmıştı.

Hazırlanan paketin kredi kanalına ağırlık vereceği, kısa vadeli kredi türlerine yönelik karşılık aracının kullanımının tekrar denenebileceği, ancak henüz kesin kararın verilmediği belirtildi.

DÜNYA’nın edindiği bilgilere göre, tedbirlerin ilk kanalında tasarrufu destekleme olacak. Uzun vadeyi özendirici vergi ayarlamaları yapılabilecek. Bankaların kısa vadeli ihtiyaç kredisi vb. ekonomiye aslında fazla katkısı olmayan tüketim araçlarına yönelik kredileri daha da pahalılaştırılacak. Bu alanda sektörel ayrımlar yeniden gündeme alındı. Daha önce cep telefonlarına yönelik alınan kredi ve taksit kısıtlaması başarı sağlamıştı. Kredi kartları ile banka kartları, banka hesaplarındaki avans vb. nakdi imkanların daha da pahalılaştırılması gündeme alındı.

KGF kredi kullanımları daha da özelleştirilecek

2017 yılının en önemli ekonomik müdahalesi olan Kredi Garanti Fonu kefaletiyle bankalardan kredi kullanımının kolaylaştırılması programı, 2018 için ihracat ve üretim odaklı olarak yeniden yapılandırılmıştı. Bu alanda yeni bir kritere gidileceği ve önerilen önlemin sadece ihracata yönelik olmasının gündeme alındığı vurgulandı.

KOBİ’lere yönelik KOSGEB kredi programında üzerinde çalışılan yapılandırma araçları da devreye alınacak. KOSGEB kredilerinin yeniliğe dayalı hale getirilmesi ve kredi kullanacak KOBİ’lere sermaye, yeterlilik ve beceri yönünde çeşitli kriterler konulmasına yönelik bir öneri paketini daha önce sunmuş ve kabul edilmişti.

Kamu maliyesi yönünden ise halen çok sayıda araçla uygulanan vergi ve sosyal güvenlik primleri teşviklerinde yeni ayarlamalar yapılabilecek. Ekonomi yönetiminin ağırlıklı olarak vergi teşvikleri üzerinde durduğu, işsizlik oranının yüksekliğinden dolayı istihdam teşviklerinin gerekirse iyileştirme yapılmasıyla sınırlı kalmasını planladığı, buna karşılık vergi teşviklerinde ayarlamaların yapılmasını önerdiği vurgulandı.

Teşviklerin kaldırılmasının yanı sıra yüklerin azaltılması kapsamında 2018-2020 yıllarını kapsayan 2 puanlık kurumlar vergisi artışının geri alınması önerildi. Buna bağlı olarak firmaların sermayelerini artırmaları halinde ilave imkan sağlanması, dağıtılmayan kârların sermayeye eklenmesinin teşvikine yönelik öneriler geliştiriliyor.

Türkiye, geniş bir makro ihtiyati tedbirler paketi uyguladı

Türkiye, küresel kriz sonrası fon akımlarının yarattığı ısınmayı durdurmak üzere geniş bir makro ihtiyati tedbir paketi uygulamasını hayata geçirmişti. Bunlar arasında hane halkının yabancı para cinsinden kredi kullanmasının yasaklanması, bankaların sermaye yeterlilik oranlarının yükseltilmesi, kısa vadeli kredilere yönelik karşılıkların artırılması, taşıt aracı, cep telefonu bazı elektronik tüketici ürünlerine yönelik kredi ve taksit yasakları getirilmesi, ihracat ve yatırımlara yönelik ilave finansal kolaylaştırmalar dikkati çekmişti. Merkez Bankası da bu dönemde politika faizi aracının yanında karşılıkları ve faiz koridorunu da kullanarak bankaları zorlayan belirsiz para politikası uygulamaları geliştirmişti. 2016 sonunda ise Türkiye bu kez ekonomik büyümeyi destekleyici yönde bazı makro ihtiyati kararlar almıştı. Yatırımlara yönelik ilave KDV indirimleri, inşaat, mobilya ve beyaz eşyaya geçici KDV indirimi, KGF’nin Hazine garantisi altında kredilere kefalet vermesinin kolaylaştırılması önlemleri alınmıştı.