Merkez Bankası, bütçeyi 'uçurdu'
Bu yıl bütçede görülen 5.4 milyar TL'lik beklenmedik yüksek miktarda fazla Merkez Bankası tarafından sağlanıyor.
Mehmet KAYA
ANKARA - Geçen yıl nisanda 1.4 milyar lira fazla veren bütçe, bu yıl aynı dönemde 5.4 milyar TL fazla verdi. Bu yüksek aylık fazla, ocak-nisan dönemindeki fazlayı da 5.4 milyar TL’ye taşıdı. Bütçede beklenmedik yüksek miktarlı fazlalığı ise Merkez Bankası sağladı.
Merkez Bankası’nın 2016 kârı rekor kırarak 13.8 milyar TL’ye yükselmişti. Hazine’ye vergi dışında hisse geliri olarak net 9.3 milyar TL aktarmıştı. Bütçede diğer gelirler kaleminde bulunan 'kamu bankalarından elde edilen temettü gelirleri' içinde nisan ayında 9 milyar 533 milyon TL gelir oluştu. Bu sonuçla, yılın tamamı için tahmin edilen 5.2 milyar TL de aşıldı. KİT ve bankalardan elde edilecek gelirler de henüz kamu bankalarının karlarından Hazine’ye aktarım yapılmamasına rağmen aşıldı. Bu kalemde yılın tamamı için 8.1 milyar TL gelir beklenirken, nisan sonunda 9 milyar 793 milyon TL’ye ulaşıldı. Kamu bankalarının 2015’i kârlı kapatmalarına rağmen, yılın ilk dört ayı içinde sadece Merkez Bankası’nın pay aktarım işlemini tamamlaması dikkat çekti. Kamu bankalarından henüz Hazine’ye herhangi bir kâr payı verilmediği gözlendi.
Faiz harcamaları yüzde 20 azaldı
Bütçeden, yılın ilk dört ayı sonunda 176 milyar TL harcama yapıldı. Yıl sonu hedefinin yüzde 30.9’u harcandı. Faiz harcamaları geçen yıl aynı döneme göre yüzde 20 azalarak 19.1 milyar TL oldu. Faiz dışı giderler içinde yıl sonu hedefine göre en yüksek gerçekleşme 34.6 ile personel giderlerinde yaşandı. Personel giderleri 51.2 milyar TL’ye ulaştı. Yılın ilk dört ayında yatırım ödeneği ise geçen yıla göre azaldı. Sermaye transferleri 1.1 milyar TL ile yüzde 47 düşerken, sermaye giderleri yüzde 35 düşüşle 6.5 milyar TL oldu. Bütçe gelirleri yılın ilk dört ayı sonunda geçen yıl aynı döneme göre yüzde 16.2 artarak 181.4 milyar TL oldu. Vergi gelirleri yüzde 10 artarak 140 milyar 989 milyon TL oldu. Vergi gelirleri içinde en yüksek artış yüzde 25 ile BSMV’de görüldü. Gelir vergisi yüzde 14, Kurumlar Vergisi yüzde 4, dahilde alınan KDV yüzde 10, ithalde alınan KDV yüzde 4.6 oranında arttı.
