Pirinç fiyatlarındaki zamlar yerini 'iade' gerginliğine bıraktı Eker: Alınganlık yaptılar aldıkları ücretten iade etsinler

ANKARA - Son iki ay içinde pirinç fiyatlarında şaşkınlık veren zamlar frenlenirken, pirinç sektörü temsilcileri ile TMO arasında 'iade' gerginliği kızıştı. Toprak Mahsulleri Ofisin'den (TMO) tonlarca çeltik alan ancak pirinç fiyatlarında spekülatif davranmakla karşı karşıya kaldıkları için aldıkları çeltiği 'iade etme' kararı alan firmaları Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, sert bir dille eleştirdi. Eker, söz konusu firmalara 'alınganlık yapıyorlar' dedi. Pirinç sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin TMO'dan çeltiği peşin fiyatla aldıklarını ancak masraflarını yansıtarak iade edeceklerine yönelik açıklamalara Bakan Eker'den yanıt gecikmedi. 'İade etme kararı aldılarsa TMO alır, gerekirse vatandaşa satar' diyen Eker, firmaların TMO'ya ürünü satın aldıkları fiyattan vermesi gerektiği uyarısında bulundu. Eker, "Kâr payı eklemek falan yok. Anadolu'da 'Buğdayla koyun, gerisi oyun' derler. şu anda pirinç sıkıntımız yok" dedi. Küresel ısınma ve yurt içindeki spekülasyon nedeni ile son dönemde fiyatı zirveye ulaşan pirinç sektöründe fiyatlar durulmaya başlarken, şimdide taraflar arasında gerginlik baş gösteriyor. Geçtiğimiz günlerde Pirinç Değirmencileri Derneği tarafından gazetelere verilen tam sayfa ilanda üyelerinin TMO'dan alınan çeltiği pirinç haline getirip geri verme yönünde fikir birliğine vardıklarına yönelik mesajları ses getirdi. Getirsinler vatandaşa satarız TBMM'de 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı nedeni ile düzenlenen resepsiyona katılan Mehdi Eker, tarım sektörünün son dönemden düşmeyen gözde konusu 'pirinç' ile ilgili bir grup gazetecinin sorularını yanıtladı. Eker, firmaları spekülatif hareket etmekle suçlamadıklarına dikkat çekerken, firmaların alıngan davrandıklarını söyledi. Eker, "Ofisten çeltik alan firmalar tartışmalardan sonra alınganlık gösterdi. İade etmek istiyorlarsa alırız. TMO için bu konuda sorun yok. Zaten stoklarımızda yeterli ürünü var. ithalat içinde girişimde bulunuldu. TMO bu ürünü ister piyasaya sürer ister vatandaşa satar" diye konuştu. Gensoruya ılımlı yanıt MHP'nin kendisi hakkında verdiği gensoru önergesinin anımsatılması üzerine Eker, bunun, demokrasinin gereği olduğunu söyledi. Eker, muhalefet partisinin gensoru, soru önergesi vermesinin normal olduğunu kaydetti. MHP, pirinç, bulgur ve bakliyatta fiyat artışları yaşanırken, gerekli tedbirleri almadığı ve sorumsuz davrandığı gerekçesiyle, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker hakkında gensoru açılmasını istemişti. PDD: Türkiye'nin yeni mahsul çıkana kadar hiçbir sorunu yok Türkiye'nin eylül ayındaki yeni hasat dönemine kadar yetecek pirinç stoğunun mevcut olduğunu söyleyen Pirinç Değirmencileri Derneği (PDD) Başkanı Turgay Yetiş, piyasadaki spekülatif açıklamalarla ilgili olarak, "Bu dönemde perakende sektörü bizden aldığı eski fiyatlı pirince zam yapmış ve tüketiciye kilogramı 7-8 YTL gibi yüksek fiyatlarla pirinç satmışlardır. Eğer ortada spekülatör aranıyorsa oraya bakılmalıdır" dedi. PDD Başkanı Turgay Yetiş, dün gerçekleştirdiği basın toplantısı ile son günlerde pirinç fiyatlarında yaşanan artışa ve piyasadaki spekülatif söylemlere ilişkin açıklamalarda bulundu. Gelinen aşamada pirinçte daha fazla fiyat artışı beklemediklerini kaydeden Yetiş, serbest piyasa şartları ile fiyatların belli bir dönem aynı aralıkta devam edeceğini dile getirdi. Yetiş, yaşanan gelişmeler karşısında PDD'yi spekülatör olarak göstermek isteyen taraflar olduğunu dile getirdi. Yetiş, bu noktada sektörde çok fazla gereksiz tartışmaların yapıldığını vurguladı. "Yeni hasat dönemine yetecek kadar stok var" Bugün itibari ile Türkiye'de hasada kadar olan dönemde ihtiyaç duyulacak stoğun mevcut olduğunu aktaran Yetiş bu anlamda piyasalarda herhangi bir paniğe gerek olmadığının altını çizdi. "Üretim maliyetleri yükseldi" Toplantıda dünya pirinç piyasalarındaki son gelişmeler ile ilgili olarak da açıklamalarda bulunan Yetiş, tüm dünyada pirinç ile ilgili yaşanan sorunların ana sebebinin Vietnam, Mısır ve Hindistan gibi büyük pirinç ihracatçısı ülkelerin bu faaliyetlerini durdurmaları olduğunu aktardı. Yaşanan bu gelişmeler karşısında fiyat artışını yalnızca spekülatif hareketlerle açıklanmasının yanlış olduğunu söyleyen Yetiş, açıklamalarına şöyle devam etti: "Petrol fiyatlarında yaşanan artışın yanı sıra küresel ısınma ve kuraklık, tüm dünyada tarımsal girdi maliyetlerinde fiyat artışına neden olmaktadır. Ayrıca finans piyasalarından emtia borsalarına kayan uluslararası fonların büyük çaplı gıda operasyonları, nüfus artışına bağlı olarak talepte yaşanana artış ve bilhassa da kanola, soya gibi tarımsal ürünlerin enerji üretimine kayması ile çiftçilerin üretimde yaptığı yer değişimi sadece pirinçte değil tüm tarım ürünlerinde fiyat artışına neden olmuştur. Bu gelişmelerden ülkemizin de etkilenmemesi mümkün değildir. Yaşanan bu gelişmeler nedeni ile şu anda üreticimiz ciddi bir maliyet artışı ile karşı karşıyadır." Dünya çeltik üretimini 7 ülke karşılıyor Toplantıda dünya ve Türkiye pirinç piyasası ile ilgili rakamsal veriler sunan Turgay Yetiş, dünya çeltik üretiminin yüzde 80'ininin 7 ülke tarafından gerçekleştirdiğini aktardı. Yetiş'in verdiği bilgilere göre, Çin, Hindistan, Endonezya, Bangladeş, Vietnam, Tayland, Myanmar en önemli çeltik üretici ülkeler. FAO verilerine göre de bu ülkelerin 2006 yılı toplam çeltik üretimi 634 milyon 605 bin 733 ton olarak gerçekleşirken, 2007 yılında bu rakam 630, 2 milyon ton olarak gerçekleşti. 2007 yılı dünya pirinç üretimi ise 422, 9 milyon ton olarak açıklandı. Dünya çeltik üretiminde Çin ilk sırada yer alırken, üretimde 6'ncı sırada yer alan Tayland, pirinç ihracatında ilk sırayı alıyor. İlk 7 çeltik üreticisi içinde bulunmayan ABD ve Mısır ise pirinç ihracatında 3 ve 4'üncü sıraları paylaşıyorlar. Türkiye'de çeltik üretimine bakıldığına ise 1995-2005 arasında çeltik üretim alanlarının 50 bin hektardan 91 bin 453 hektara ulaştı. Buna paralel olarak verimde 400 kg/da'dan 656 kg/da'ya ulaşıldı. Türkiye'de çeltik üretimi 1995-2007 döneminde 200 bin tondan 648 bin tona çıkarken, 2007 yılı pirinç üretimi 390 bin ton olarak gerçekleşti.