"Mağduriyet olunca, müdahale fiyatı açıklanır"

ANKARA - Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu, üretici mağduriyetinin hissedildiği noktada kesinlikle müdahale fiyatı açıklanacağını söyledi.

Üretici lehine işleyen bir piyasa söz konusu olduğu için henüz müdahale fiyatı açıklamaya gerek görülmediğini, kaydeden Kemaloğlu, piyasanın üretici lehine işlediği bir süreçte fiyat açıklamamanın da bir müdahale yöntemi olduğunu belirtti.

TMO Genel Müdürü Kemaloğlu, yaptığı açıklamada, hububat piyasalarındaki gelişmeleri değerlendirirken, tarım ürünleri konusunda "felaket senaryoları" çizenleri, "piyasaların kilitlenmesine ve fiyat artışlarının yaşanmasına neden oldukları" gerekçesi ile uyardı. Kemaloğlu, TMO'nun internet sitesinde yer alan açıklamasında, pirinç ve kırmızı mercimekte alınan önlemler hakkında bilgi verirken, stok yaparak aşırı para kazanmak isteyenlerin pirinç stoklarının elinde kaldığına işaret etti.

Hasat sezonunun yoğun olarak devam ettiği bugünlerde TMO'nun fiyat açıklamamasının değişik kesimler tarafından farklı değerlendirildiğini, bilgiye dayanmayan yazı ve açıklamalarla kurumun yıpratılmaya çalışıldığını belirten Kemaloğlu, bu durumun piyasa psikolojisinin olumsuz etkilenmesine, dolayısı ile üreticinin zarar görmesine neden olduğunu kaydetti.

"Düşük fiyatla satılmasına müsaade edilmiyor"

Üretici lehine işleyen bir piyasa söz konusu olduğu için henüz müdahale fiyatı açıklamaya gerek görülmediğini vurgulayan Kemaloğlu, açıklamasında şu bilgiyi verdi:

"2008 yılı hasat sezonuna girerken; sanayicilerin depolarında tarihi olarak en az stoklardan birinin bulunduğu, basın ve yayın organlarının da etkisi ile hububatın yatırım aracı olarak görülmesi dolayısı ile piyasada çok sayıda tüccar ve aracının alım yapacağı, üreticinin ürününü bekletme eğilimine gireceği öngörülmekteydi. Nitekim; hasat sezonu bu öngörülere uygun olarak devam etmektedir. Piyasa fiyatları her geçen gün üretici lehine işlemekte, üreticilerimiz mümkün oldukça pazara ürün arz etmemektedir. Bu sezonun en belirgin özelliği, pazara ürün arzının düşük gerçekleşmesidir."

Kurumun son iki yıldır arpa ve mısır için fiyat açıklamadığını, bu nedenle üreticinin tatmin edici fiyattan ürününü piyasaya satabildiğine işaret eden Kemaloğlu açıklamasında, şunları kaydetti:

"Dolayısı ile piyasanın üretici lehine işlediği bir süreçte fiyat açıklamamak da bir müdahale yöntemidir. Üretici mağduriyetinin hissedildiği noktada kesinlikle müdahale fiyatı açıklanacaktır. Kurumumuz, bütün iş yerleri, ekibi, depoları ile hizmet vermekte, istenen her noktaya geçici ekiplerimizle gidilerek emanet alım sistemi işletilmektedir. Bu manada hiçbir üreticimizin ürününün düşük fiyatla satılmasına müsaade edilmemektedir."

Kemaloğlu, üreticilere, hasat sezonundaki finansman ve depo sıkıntısını çözmek için depo imkanı sunulduğunu ayrıca, belirlenen emanet alım fiyatı üzerinden yüzde 30 avans verildiğini, üretici lehine faizsiz, masrafsız bir kaynak aktarıldığını hatırlattı. 

 "Ekmeklik buğday işalatı yapılmıyor"

Fiyatların düşük olduğu yönünde yapılan açıklamalar yanında işalat yapıldığı yönündeki açıklamaların da işleyen piyasalara zarar verdiğini belirten TMO Genel Müdürü Kemaloğlu, şu bilgiyi verdi:

"Kurumumuz, ekmeklik buğday işalatını en son 10 Nisan 2008'de gerçekleştirmiştir. Hasat sezonunda kesinlikle ekmeklik buğday işalatı yapılmamaktadır. Sadece 45 bin ton makarnalık buğday için bağlantı yapılmış olup, halen piyasalarda makarnalık buğday fiyatının 800 YTL/ton civarında işlem gördüğünü göz önüne aldığımızda, bunun da anlamı daha iyi anlaşılacaktır.

En son mısır işalat ihalesi ise 22 Mayıs 2008 tarihli olup, hasat yaklaşık 3 ay sonrasına denk gelmektedir. Mısır satış fiyatları da 480 YTL/ton civarındadır. Mısır işalinin gerekçesi ise üretimin tüketimi karşılamaması, arpa üretiminin azlığı sebebi ile ikame ürün darlığı, hasat sezonunda yem sanayicilerinin ekmeklik buğdaya yönelmemesi gibi faktörlerdir.

Kurumumuz, üretici mağduriyetini önlemek için 2005 yılında olduğu gibi, 5 milyon tonun üzerindeki alımları da yapacak şekilde her türlü hareket kabiliyetine sahiptir."

Bu ortamda TMO'nun piyasadan alım yapmasının piyasa fiyatını artıracağına işaret eden Kemaloğlu, ilk bakışta üretici lehine görünen bu durumun, piyasa dengelerini alt üst ederek tüketici aleyhine gelişmelere neden olacağını ve kurumu "spekülatör" durumuna getireceğini vurguladı.

Felaket senaryoları

Son günlerde buğday, pirinç, mercimek gibi ürünlerde felaket senaryoları çizildiğini, Ramazan ayında fiyatların artacağının söylendiğini anlatan İsmail Kemaloğlu, açıklamasında şöyle devam etti:

"Enflasyonun önemli bir kısmının psikolojik davranışlardan kaynaklanması nedeniyle, bu açıklamaların kimseye faydası olmadığı gibi, piyasaların kilitlenmesine vesile olmaktadır. Kurumumuz, 31 bin ton pirinç ve 15 bin ton mercimek işalatı yapmıştır. İlave bağlantılar da devam edecektir. Hiç kimsenin farklı bir beklentiye girmesinin gereği yoktur. Stok yaparak aşırı para kazanmak isteyenler, son 3 ay boyunca pirinç piyasasında yaşananlardan ders almalıdır. Zira pirinç piyasaları kilitlenmiş, stoklar elde kalmıştır."

TMO Genel Müdürü Kemaloğlu, işal edilen pirinç ve mercimeğin uygun fiyatla piyasaya sürüleceğini, tüketiciye aşırı fiyat yansımaması için gerekenler yapılmaya devam edileceğini belirtirken, bütün tarafları sağduyu ile hareket etmeye çağırdı.