"Taşımacılıkta çıkış yolu hızlı trende"

BURSA - Şirketlerin rekabet ve maliyetini etkileyen yük taşımacılığında yüzde 92 oranında kara yolunu tercih eden Türkiye, ucuz yük taşıma konusunda gelişmiş ülkelerin gerisinde kaldı. Kimi uzmanlara göre, çıkış yolu ise yük taşımaya uygun hızlı tren sistemine geçilmesinde yatıyor.

Türkiye'de bazı sektör ve özel durumların haricinde genel olarak deniz yoluyla taşınan bir malın birim fiyatı 1 iken, bu rakam demir yolunda 4, kara yolunda ise 7'ye çıkıyor. Ülke genelinde ise deniz yolu taşımacılığı yüzde 3, demir yolu yüzde 5, kara yolu taşımacılığı ise yüzde 92 oranında yapılıyor.

Bu rakamlara göre, Türkiye, ucuz maliyetli yük taşımacılığında ABD, AB, Çin, Rusya ve Japonya gibi ülkelerin oldukça gerisinde bulunuyor. Kara yolu taşımacılığında Rusya yüzde 9 ile bu yolu en az kullanan ülke olurken, AB ülkelerinde bu oran yüzde 49, ABD'de 39, Japonya'da yüzde 62, Çin'de yüzde 14'lerde bulunuyor.

Lojistik Derneği (LODER) Başkanı ve Maltepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Türkçe Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Tanyaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye'nin ucuz yük taşımacılığında geride kaldığını dile getirerek, "Bunların maliyetlerini karşılaştırdığınız zaman, biz daha fazla nakliye bedeli ödüyoruz. Bu da fiyata yansıdığı için rekabet gücü düşüyor. Coğrafi ve diğer bazı zorunlu şartlar dışında, bizim başta demir yolu olmak üzere diğer taşıma türlerinde bir seviyeye gelmemiz gerekiyor" dedi. Özellikle son 2 yıldır Türkiye'de demir yoluna harcanan bütçenin kara yolundan daha fazla olduğunu anlatan Tanyaş, "Ancak her mal demir yoluna uygun değildir. Bir otomotiv ya da gıda ürünü için demir yolunu kullanmak çok mümkün olmayabilir. Ancak demir yoluyla Türkiye'de taşıyabileceğimiz çok ciddi miktarda ürün vardır. Bunu başardığımız takdirde sanayici ve ticaret yapanların maliyetleri bir hayli düşecektir" diye konuştu.

Tanyaş, Rusya ve ABD'de de ağırlıklı olarak demir yolunun, Çin de ise deniz yolunun kullanıldığını aktararak, şöyle devam etti: "Orta Doğu ve Afrika'ya doğru indiğinizde ise olay yine kara yoluna döner. Batı'da ise kara yolu-demir yolu dengesi belli bir orandan sağlanmıştır. Şunu da düşünmemiz lazım. Bizdeki motorin, benzin fiyatı bu ülkelerin 4 katıdır. Halen dünyada petrole en çok para veren ülkelerin başında geliyoruz. Hal böyleyken kara yolu taşımacılığına yatırım yapmanın yanlışlığı bu oranlardan ortadadır. Bizim yük taşımaya uygun hızlı tren sistemine geçmemiz lazım. Şu anda yapılmış olan yolcu taşımacılığına uygun hızlı tren sistemidir, yani 230-250 kilometre yapan trenlerdir. Siz bunu 180'lere düşürdüğünüz zaman, hem yolcu, hem de yük taşıyan hızlı trenler yaptığınız zaman, maliyetler aşağıya düşecek, rekabet gücümüz artacaktır. Bizim temel politikamızın bu olması lazım."