Sanayici kurda denge bekliyor

 

İSTANBUL - Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın bir hafta arayla yaptıkları kur riski uyarısı, 2013'te TL'nin değerinin ne olacağını gündeme getirdi. Sanayiciler, geçen yıl altın dışı ihracatın yerinde saydığını hatırlatarak, ihracatın desteklenmesi için TL'nin değerinin bir miktar düşürülmesi gerektiğini savunuyor. Bununla birlikte sanayiciler döviz açığının 133 milyar doları bulduğu ve yerli üretimin önemli ölçüde ithal ara mala bağımlı olduğunu vurgularken, TL'nin değerinin bu dengeyi gözetecek noktaya oturtulması gerektiğinin altını çiziyor. İşte sanayicilerin 2013'te kur beklentileri: 

 

Bu kadar değerli TL ile işi döndüremeyiz

Adnan Dalgakıran

Makine ve Aksamları İhracatçıları Birliği Başkanı

 

 

Türkiye'nin büyüme hızı düşmesine rağmen hala ciddi bir boyutta cari açık var. 2013'te de bu büyümenin artması lazım. Aksi halde içeride sorunlar olmaya başlar. Büyük bir sıçrama beklemiyoruz kurda ama neticede Türk Lirası'nın bu değerli haliyle işi döndüremeyiz. Devlet borçlanmayı teşvik etmek istemiyor artık. Tasarrufun da önünü açmayı istiyor. Bu açıklamalar harcamaların daha dikkatli yapılmasını doğuracaktır. Türkiye ihracata dayalı bir yapıyla bundan çıkar. Dövizin biraz daha yukarda olması, ithalatı kısıp, ihracatı destekler. 15 milyar dolarlık altın etkisini çıkarınca ihracatımız aslında yerinde saydı. Reel sektör artış göstermedi. Bu olmazsa bu cari açığı aşağı düşürüp ekonomiyi büyütmek mümkün olmaz. Yani bu bir risk değil, olması gereken bir durum. Bugün ABD bile ihracatını desteklemek için doların değerini düşürüyor. Herkes artık dışa satarak ekonomisini düze çıkarma peşinde. Özel sektörün döviz açığını ise bir risk olarak görmüyorum. Zaten şirketlerin girdileri dövizse kurun yükselmesi sıkıntı yaratmaz. Ancak iç pazarda faaliyet gösteren, döviz geliri olmayan firmaların dövizle borçlanması zaten başlı başına bir risk.

 

Kur her yıl %5-6 artsaydı ihracat 250 milyar dolardı

Cem Negrin

TGSD Başkanı

 

 

Döviz kuru ihracatçılara büyük zarar verdi. Bugün 150 milyar dolar ihracat yapıyorsak, son 10 yılda kur her yıl yüzde 5-6 artsaydı 200-250 milyar dolar yapıyor olurduk. Dolayısıyla kur riski hazır giyime de tüm ihracatçılara da zarar veriyor. Dünyada para o kadar ucuz ki Türkiye'de yetkililer insanlar önlemini alsın diye bu tarz konuşmalara yapıyorlar. Türkiye'nin geleceği için kurun bir miktar yüksek kalması şart bence. Bunun için faizlerin de düşmesi lazım. Biz yüksek faizde kalırsak kaybederiz. Şu anda kendi ülkesinde faiz alamayanlar parasını Türkiye'ye getirdiği için kur aşağıda kalıyor. Dövizin olması gereken noktanın belirlenmesi için ise son 10 seneye bakılması lazım. Dövizin seyrine özellikle. Bana göre döviz şu ana göre yüzde 15-20 daha yukarıda olmalı. Hepsini bir kere de yapmak ülkeye zarar verir ama bir şekilde Türkiye'de üretim yapmanın ucuzlatılması lazım. Geçen yıl euro/olar paritesi 1.45'ten 1.20'lere kadar geldi ama kıyamet kopmadı. Dolayısıyla kurdaki dalgalanmalar çok da büyütülmemeli.

 

 

Para bolluğu var, bu yıl kurlar değişmez

Yavuz Altop

Yataş Yönetim Kurulu Başkanı

 

 

2013 gelişmekte olan ülkeler için finansal bakımdan en rahat yıllardan biri olacak. Ekonomide büyüme artıp, dış ticaret açığının yükselmesi bir yıl içinde Türkiye'yi kritik bir noktaya getirmez. Bu açıdan 2013 Türkiye için iyi bir yıl olacak. Ekonomi 2012'de ciddi oranda yavaşladı ama dış ticarette ciddi bir düşüş olmadı. Bu da artık Türkiye'nin ithalatının kemikleştiğini gösteriyor. İthal mallara karşı Türkiye'nin yarattığı talep esnek değil. Türkiye ister 3 ister 8 büyüsün bu ithalatı yapmak durumunda. Ancak dünyada para bolluğu var. Bu yüzden kurların yükselmesi çok da mümkün değil. Enflasyonun kontrolden çıkması gibi bir durum olmadıkça kurlarda bir değişiklik olmayacağını düşünüyorum. 

 

Uyarılar yatırımı teşvik etmek için

Kenan Yavuz

SOCAR Türkiye Başkanı

 

 

Bu yıl ciddi bir kur riski beklemiyorum. Cari açık büyük ölçüde kontrol altına alındı. Uluslararası sermaye hareketleri de sağlıklı bir biçimde ilerliyor. Yapılan uyarıları vatandaşların döviz tutmak yerine TL'ye dönüp yatırıma dönüştürmeyi tavsiye etme olarak görüyorum. Dövizde kalarak para kaybetmek yerine, TL'ye geçip yatırım yapmaları konusunda pozitif bir uyarı olarak görüyorum. Kurun 1.8-1.9 seviyesinde kalması en doğrusu olacaktır. İhracatçılar için TL'nin değer kazanması bir risk oluşturduğu gibi TL'nin aşırı değer kaybetmesi de bir risk. Bu durumda fiyatlandırmada sıkıntı yaşanıyor. Döviz borçlarının ödenmesinde sıkıntı oluşuyor, enflasyonist baskıya dönüşebiliyor. 2013'te yüksek bir büyüme oranına ulaşması bekleniyor ama en azından ilk yarıda bir değer kaybı beklemiyorum. İkinci yarıda da makul bir değişim olabilir. Bu da iyi bir şey. Üst limit 1.9, alt limit 1.8 olabilir.