Sanayicinin elektriği kesik

Melih KOCAGİL

İSTANBUL - Siparişlerini yetiştirmek için zamana karşı yarışan ihracatçılar son zamanlarda giderek artan elektrik kesintileri ile boğuşmak zorunda kalıyor. Özellikle Beylikdüzü, Avcılar ve Çakmaklı OSB'lerde bayram dönüşü daha da artan kesintiler günde 12-14 saate kadar ulaştı. Türkiye'nin ihracatla büyüme hamlesinde bu kesintilerin şirketlerin elini kolunu bağladığını vurgulayan sanayiciler, üretim maliyetlerini artıran bu sıkıntıda muhatap bulamamanın da üzüntüsünü yaşıyor.

Son günlerde mallarını zamanında yetiştiremeyen firmalar bir de kesintiler yüzünden bozulan makinalarıyla uğraşmak zorunda kalıyor. Eleştirilerle ilgili görüş almak için BEDAŞ'tan hiçbir yetkiliye ulaşamadık. Konuyla ilgili aradığımız sırada elektriklerin kesik olduğunu aktaran Türkiye Moda ve Hazır Giyim Federasyonu Başkanı Hüseyin Öztürk ise sıkıntının giderek arttığını belirterek, BEDAŞ'tan sürekliliği olan kaliteli elektrik istediklerini söyledi. Öztürk, elektrik kesintisi sıkıntısının Beylikdüzü Organize Sanayi Bölgesi'nde bulunan binin üzerinde fabrikayı etkilediğini anlattı. Öztürk şöyle devam etti: "Burada binin üzerinde fabrika var. Geçen hafta kesintiler yüzünden toplam 2.5 gün iş kaybımız oldu. 17 saaatlik, 14 saatlik kesintiler yaşıyoruz. Yaklaşık 10 bin TL kaybımız oldu. İmza toplayıp dava açmayı düşünüyoruz."

Mallar yetişemezse çok büyük zarar olur

Verilen siparişleri zamanında yetiştimeye çalıştıklarını ifade eden Öztürk, "İşlerimizi yetiştirmek zorundayız. OSB'de hangi kapıyı çalarsanız çalın, hepsi bu durumdan şikayetçi.  Buradaki firmalarımızın bir itibarı var. İşleri zamanında yetiştiremezsek mallarımız uçakla gidecek. Göndereceğimiz malın bedeli 15 bin pound ise kargoya vereceğimiz para 4-5 bin pound. Burada çok büyük zararlar söz konusu" şeklinde konuştu.

BEDAŞ'ı aradıklarında karşılarında bir muhatap bulamadıklarını aktaran Öztürk, "BEDAŞ özelleştirildikten sonra altyapıya herhangi harcama yapılmadı. Satın alan firmalar bize göre yatırımda eksik kaldı. Özelleştirilmeden önce bu işten anlayan kadrolar, ekipler dağıtıldı. Yeni gelenler hem bilgi bakımından yetersiz hem de sayı olarak az. Milyon dolarlık ihracat yapan şirketler, mağdur durumdayız.. Hiç olmazsa kesinti olacağını birkaç gün önceden bilelim ki ona göre önlemimizi alalım der noktaya geldik. Sürekliliği olan kaliteli elektrik istiyoruz" diye konuştu.

'Altyapı yatırımları yetersiz çalışan personel sayısı az'

Sanayi Dernekleri Federasyonu Başkanı Mehmet Sandal kesintilerin sadece Beylikdüzü Organize Sanayi Bölgesi'yle sınırlı olmadığını ifade etti. Uzun zamandır sanayi bölgelerine özellikle elektrik konusunda yatırımlar yapılmadığına dikkat çeken Sandal şu bilgileri verdi: "Bir süre önce bu durum Hadımköy'de had safhaya geldi. Bir parça düzeltme yapıldı. Beylikdüzü, Avcılar, Çakmalı OSB'ler sürekli büyüyor ama alt yapı yatırımları yapılmıyor bu yüzden de sürekli sisteme yüklenilmek zorunda kalıyor, arıza ve kesintiler artıyor. Kronik bir problem haline geldi. Biz bir süre önce bir araştırma yaptık. 1 yılda 24 vardiya kesinti yaşandığını tespit ettik. Hepimiz elektriğin pahalılığından bahsediyoruz ancak kesintilerin meydana getirmiş olduğu zararları konuşmuyoruz. Makinalarımız çok büyük zararlar görüyor. Kartlar yanıyor, bu kartların maliyeti 1000 dolar. Diğer bir husus ise önemli bir miktarda üretim kaybı yaşıyoruz. Maliyetlerimiz yüzde 5 artıyor. Yer üstündeki enerji hatları hızla yer altına alınmalı."

'Özelleştirilince sıkıntılar bitmiyor, denetim şart'

Tebplast Plastik ve Kalıp Sanayii Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Teber de konuyla ilgili olarak Başbakan dahil bütün kabineyi aradığını söyledi. Sistemin sıkıntılı yürüdüğünü aktaran Teber şu ifadeleri kullandı: "Sanayiciler elektirik konusunda sıkıntılar yaşıyor. Faturalardan yüzde 15 oranında kayıp kaçak ücretleri alıyorlar, bu dünyanın neresinde var? Biz bu kadar kar etmiyoruz. Son 1 yıldır bakımlar bir türlü yapılamıyor. Gerekli yatırımlar yapılmadığı için sanayicinin üretimi zora giriyor. Sadece bu bölgede değil bütün sanayi bölgeleri büyüyor. Buna göre planlı çalışma yürütmezseniz özelleştirme hiçbir işe yaramaz. Özelleştirilince sıkıntılar bitmiyor, bu kuruluşların devlet tarafından mutlaka denetlenmesi gerekiyor. Son birkaç ayda  personel sayısını iyice azalttılar. Nitelikli eleman yok. Dünyayla rekabet etmeye çalışıyoruz kapının önünde siparişler için TIR'lar bekliyor ama elektrikler kesik. OSB olarak dava açmayı düşünüyoruz."

'Sigorta şirketlerimizi bilgilendirdik'

Beylikdüzü OSB'de faaliyet gösteren Merdal Çorap CEO'su İsmail Canpolat elektrik kesintisiyle ilgili olarak OSB'deki sanayicilerle imza toplamaya başladıklarını söyledi. Canpolat, "Biz ihracat yapan firmalarız. İşletmelerimiz 24 saaat 3 vardiya halinde çalışıyor. Bizim için dakikalar çok önemli" dedi. Bayram dönüşü kesintilerin arttığına dikkat çeken Canpolat, en önemli sıkıntının karşılarında bir muhatap bulup dertlerini anlatamamak olduğunun altını çizdi. Elektrikler çok sık kesilince, tekstil makineleri de arızalanmaya başlamış. Jeneratörlerin bile bu kadar sık kesintiye dayanamadığını söyleyen Canpolat şu ifadeleri kullandı: "Git-geller çok fazla olduğu için cihazlar hasar görüyor. Zararlardan dolayı sigorta şirketlerini bilgilendirdik. Gün içinde 10 kez elektriğin kesildiği oluyor. Ürünlerimizi zamanında yetiştirmek bizim için çok önemli. Çinle yarışıyoruz. 48 bin kwh/ günlük elektrik alırken bu sayı 36 bin kw/h saaate düşüyor. Arada 12 bin kw/h saatlik bir kayıp söz konusu. Saatlik 3 bin TL maddi kayba neden oluyor. İlgisizlikten çok şikayetçiyiz. BEDAŞ özelleştirildikten sonra böyle durumlarla sık karşılaşır olduk. Sattıkları kadar para aldıkları için kesintiler onları çok fazla ilgilendirmiyor. Arıza  için çok daha fazla sayıda görevli vardı şimdi ise maliyetleri düşürmek adına personeli azalttılar."

Kendi elektriğini üretip çare aradı, davalık oldu

Yurtbay Seramik'in sahibi Zeki Yurtbay, kendi elektriğini kendi üreten şirketlerde de sorun olduğunu ortaya koydu. Yurtbay, "Benzer sıkıntılar biz de yaşadık. Bu nedenle Türkiye'de benzeri olmayan bir sistem kurduk" diye konuştu. Bu sayede kesintileri yarım saate kadar düşürmeyi başardıklarını anlatan Yurtbay, "Kendi elektriğimizi kendimiz üretiyoruz. Kesinti yaşamamak için Avusturyalı bir firmayla hat çekme konusunda anlaştık. Ancak çekilen hat yüzünden davalık olduk. Bizden şimdi hat yüzünden ücret talep ediyorlar. Bizim bölgemiz Osmangazi Elektrik Dağıtım Bölgesi'nde yer alıyor. Ancak devlet buraya el koydu. Bu konuyu çözebileceğimize inanıyorum" şeklinde konuştu.

Tüketici de şişmiş fatura şoku yaşadı

Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş. (BEDAŞ) tüketicilere gönderdiği fatura ile de tepkilere neden oldu. Tüketiciler önceki aya göre ortalama yüzde 20-50 arasında yüksek gelen faturalara tepki gösterince BEDAŞ'tan açıklama geldi.  BEDAŞ yetkilileri yüksek gelen faturaların bayram nedeniyle okuma sürelerinin uzamış olması ile ilgili olduğunu savundu.  Açıklamada faturalardaki artışın tarife değişikliği ile ilgili olmadığı, ancak bayram dolayısıyla okuma sürelerinin uzatması nedeniyle faturaların yüksek gelmiş olabileceği kaydedilerek şöyle denildi: "Şirketimizin abonelerimizle yapılmış sözleşmelerin dışında resen bir tarife değişikliğine gitmesi söz konusu değildir. Tarifeler, tüketicilerimizin sayaçlarına ve sözleşmelerinde belirledikleri seçeneklere göre uygulanmaktadır. Meskenlerde Tek Zamanlı enerji bedeli 20,38 kuruş/kWh; Çok Zamanlı enerji bedeli ise gündüz 18,72 kuruş/kWh, puant 34,06 kuruş/kWh, gece 7,66 kuruş/kWh’tır. Özellikle belirtmek isteriz ki, tüketicilerimizin kullanım alışkanlıklarına en uygun tarifeyi seçmesi önem taşımaktadır."