Sosyal Sigortalar Yasasına ilişkin rapor tamamlandı

(16:00)ANKARA - TBMM Plan ve Bütçe Alt Komisyonu, Anayasa Mahkemesinin iptal kararının ardından yürürlüğü ertelenen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasasında değişiklik öngören tasarıya ilişkin raporunu tamamladı. Alt Komisyonda kabul edilen rapora göre, tasarı; sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası bakımından kişileri güvence altına almayı; bu sigortalardan yararlanma şartlarını; finansman ve karşılanma yöntemlerini belirlemeyi; sosyal sigortaların ve genel sağlık sigortasının işleyişi ile ilgili usul ve esasları belirlemeyi amaçlıyor. Tasarıda, emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan güncelleme katsayısı, her yılın aralık ayında açıklanan TÜFE ile o yılın GSYİH gelişme hızının yüzde 25'inin toplamına bir tam sayının ilave edilmesiyle hesaplanacak. Kanun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa devlet memuru olanlar, bu kanuna tabi olacak ve Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınacak. Daha önceki memurlar ise Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda yürürlükteki Emekli Sandığına tabi olmaya devam edecek. Jokey ve antrenörleri de genel sağlık sigortası kapsamına alınacak. Bu kişiler geçici iş göremez ödeneği, malullük, yaşlılık gibi haklardan yararlanacak. Emzirme ödeneği Emzirme ödeneğinden, sigortalı kadın, sigortalı erkeğin çalışmayan eşi ile BAĞ-KUR'lular da yararlanacak. Bu kişilere, çocuğun yaşaması şartıyla doğumdan sonraki altı ay süresince her ay, doğum tarihinde geçerli olan asgari ücretin 3'te biri tutarında emzirme ödeneği verilecek. Emzirme ödeneğinden yararlanmak için bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olma şartı aranacak. BAĞ-KUR'lular,ayrıca genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarını ödemeleri durumunda, emzirme ödeneğinden yararlanabilecek. Hak sahiplerine verilecek cenaze yardımı tutarı, brüt asgari ücret kadar olacak. Sigortalıların kız çocukları ile eşlerine, 1 yıllık yetim, dul aylığı tutarı kadar evlenme ödeneği verilecek. Sigortalılarda yaşlılık aylığı Sigortalıların yaşlılık aylığı, ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutar kadar olacak. Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi geçen toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için yüzde 2 olarak uygulanacak. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınacak, ancak aylık bağlama oranı, yüzde 90'ı geçemeyecek. Tasarıya göre, 50 yaşını doldurmuş ancak erken yaşlandığı tespit edilmiş sigortalıların diğer koşulları sağlamaları halinde yaşlılık aylığından yararlanabilmelerini olanak sağlayan yaş sınırı, 50'den 55'e çıkartılacak. SSK'lı ve devlet memurlarının malullük ve ölüm aylığından yararlanmaları için gerekli prim ödeme gün sayılarında da değişikliğe gidildi. Anayasa Mahkemesi tarafından yürürlüğü durdurulan kanunda SSK'lıların ölüm aylığından yararlanması için aranan 900 günlük prim ödeme gün sayısı, 1800 güne çıkartıldı. Devlet memurlarında ise prim ödeme gün sayısı 3600 günden 1800 güne düşürüldü. Aylığın kesilmesi Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişiler, yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra yeniden çalışmaya başlarsa yaşlılık aylıkları kesilecek. Bu kişilerden prime esas kazançları üzerinden kısa ve uzun vadeli sigorta kolları primi ile genel sağlık sigortası primi alınacak. İşten ayrılarak veya iş yerini kapatarak yeniden yaşlılık aylığı bağlanması için yazılı istekte bulunanlara ya da emekliye ayrılan veya sevk edilenlere, yazılı istek tarihini veya görevinden ayrıldığı tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden yaşlılık aylığı hesaplanarak bağlanacak. Yeni aylığa, kesilen aylıktan sonra yapılan artışlar yansıtılacak. BAĞ-KUR'luların yaşlılık aylığı Tarım sigortalıları hariç, gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar, anonim şirketlerin kurucu ortakları veya yönetim kurulu üyeleri, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarına, yazılı istekte bulunma şartıyla yaşlılık aylıklarının ödenmesine devam edilecek. Bu kişilerden kanunun yürürlüğe girdiği tarihte yüzde 12, takip eden her yılın ocak ayında da bir puan artırılarak sosyal güvenlik destek primi alınacak. Ancak bu oran yüzde 15'i geçemeyecek. Bu sigortalılardan ayrıca kısa vadeli sigorta kolları primi tahsil edilmeyecek. Sosyal güvenlik destek primine tabi olanların primleri, aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil edilecek. Sosyal güvenlik destek primi ödenmiş veya bildirilmiş süreler, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim ödeme gün sayısına ilave edilmeyecek. İşsizlik Sigortası Kanunu gereğince işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanan kişilere, işsizlik ve kısa çalışma ödeneğinden yararlandığı süre içinde, uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanacak. Bunların primleri işsizlik fonundan karşılanacak. Tarım sigortalıları, asgari ücretin yarısı üzerinden prim ödeyecek. Kanunun yürürlük tarihinden itibaren gün sayıları her yıl 1 artırılarak 30 güne tamamlanacak.