Tarımda üretici fiyatları enflasyonun altında

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda üretici fiyatlarının enflasyonun altında kaldığını bildirerek, “Tarımda üretici fiyatları Nisan’da da geriledi. Şubat’ta yüzde 3,11, Mart’ta yüzde 3,98 düşen fiyatlar, Nisan ayında da yüzde 1,91 azaldı” dedi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, yıllık bazda 2015 yılı Mart ayında yüzde 15,40’a kadar çıkan, Temmuz ayında yüzde 5,79’a geriledikten sonra yılı yüzde 14,02 ile tamamlayan tarımda yıllık üretici fiyat artışının, 2016 Ocak ayında yüzde 8,13, Şubat ayında ise yüzde 5,53 düzeyinde gerçekleştiğini belirtti.

Yıllık bazda Mart ayında yüzde 1,12 ile eksiye düşen tarımda üretici fiyatları enflasyonunun, Nisan ayında yüzde eksi 4,03 indiğini vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:

“Aylık bazda, 2015 yılında tarımda üretici fiyatları enflasyonu, Şubat ayında yüzde 0,72, Haziran’da yüzde 3,39, Temmuz’da yüzde 4,55 gerilemişti. Diğer aylarda fiyatlarda artış vardı. Bu yıl, Ocak’taki yüzde 3,36’lık artış hariç, Şubat, Mart, Nisan aylarında düşüş oldu. Daha yaz aylarına girmeden 3 ay üst üste tarımda üretici fiyatlarının düşmesi üreticimizi sıkıntıya sokmuştur. Üretimin tarladan karşılandığı yaz aylarında, ürün bolluğunda fiyatların gerilemesi normal bir durumdur. Fakat, Şubat, Mart ve Nisan fiyatları düşmesi üreticimizi zorlamıştır. Son 14 yılda, hem Şubat hem Mart hem de Nisan ayında tarımda üretici fiyat düşüşü ilk kez olmaktadır.”

"Bu durum sürdürülebilir değil"

Nisan ayında genel tüketici fiyat endeksinin yüzde 0,78 arttığını bildiren Bayraktar, “Tüketicide yıllık enflasyon yüzde 6,57’dir. Gıda ve alkolsüz içeceklerde Nisan ayında fiyatlar yüzde 1,48 gerilemişti. Yıllık fiyat artışı, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1,38 olmuştu. Tarımda üretici enflasyonu, yıllık bazda gıda ve alkolsüz içeceklerin 5,41 puan, genel tüketici enflasyonun 10,6 puan altında kaldı. Genel enflasyon hala yüzde 6,57’lerde seyrederken, üreticimiz bir yıl önceki fiyatların bile yüzde 4,03 altında kalmaktadır. Bu durum sürdürülebilir değildir. Üretici fiyatlarında düşüş, tüketiciye tam olarak yansımamıştır” dedi. 

Fiyat değişimlerinin nedenleri

Bayraktar, sebze, kavun karpuz, kök ve yumrular grubunda fiyatların yüzde 12,54 gerilediğini, lifli bitkilerde yüzde 1,96, çeltikte yüzde 1,59, tahıllar, baklagiller ve yağlı tohumlarda yüzde 0,86 fiyatlarında düşüş yaşandığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

“Sivri biber fiyatları yüzde 56,63, patlıcan yüzde 38,55, hıyar yüzde 31,09, marul yüzde 7,52, patates yüzde 6,14, fındık yüzde 4,69, taze soğan fiyatları yüzde 4,22 geriledi. Av yasağının başladığı balık fiyatlarında yükselme yaşandı.

Sivri biber, patlıcan, hıyar, marul ve taze soğanda görülen düşüşte özellikle Rusya’nın almış olduğu yasaklama kararı ve hava sıcaklıklarındaki yükselişle birlikte hasat edilen ürün miktarının artması sonucunda arzdaki artış etkili olmuştur.

Patateste ise hava sıcaklıklarının yüksek seyretmesiyle birlikte Adana’da hasat 10-15 gün erken başlamıştır. Eski ürün ile yeni ürünün çakışmasıyla birlikte patates fiyatlarında düşüş yaşanmıştır. 

“TÜİK’te neye göre domates fiyatları artmıştır?”

Üreticide hava sıcaklıklarının artmasıyla birlikte artan rekoltenin yanı sıra Rusya’nın almış olduğu karar neticesinde üretici fiyatları düşerken TÜİK’te domates fiyatları yüzde 7,15 artış gösterdi. TZOB’un Antalya, Mersin’den üreticilerden aldığı fiyatlara göre Nisan ayında domates fiyatları yüzde 13,72 gerilemişti. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Mersin hallerinden aldığı market fiyatlarına göre de yüzde 17,46 düşüş vardı. TÜİK’te neye göre domates fiyatları artmıştır? Açıklamaya muhtaçtır.
Havuçta halihazırda arz depodan sağlanmaktadır. Depolardaki ürünün azalmaya başlamasıyla birlikte fiyatlarda bir miktar artış yaşanmıştır.

Fındık fiyatları

Fındık fiyatındaki azalışın en önemli nedeni ihracatçıların izlemiş olduğu politikalardır. Yalnız, Mayıs ayında fındık fiyatlarında bir yükseliş görülmektedir. Birliğimizin almış olduğu günlük serbest piyasa ve borsa fiyatlarına bakılacak olursa Nisan ayı sonunda türüne göre kilogramı 8,30-9,26 lira arasında olan fındık fiyatı, 13 Mayıs’ta 9,00-10,75 lira arasına çıkmıştır.

Baklagillerden yeşil mercimek ve nohutta meydana gelen fiyat artışı, yerli ürünün bitmesi ve Ramazan ayının yaklaşması sebebiyle meydana gelen artış olarak değerlendirilmektedir.

Büyük tekneler (troller) için 15 Nisan’da başlayan ve 1 Eylül’de sona erecek olan av yasakları balık fiyatlarını etkilemiştir. Yasaklar başladıktan sonra buzhanelerde saklanan balıklar piyasaya sürüldüğü için fiyatlar yükselmiştir.”