TÜBİTAK, Ar-Ge'ye hibe desteğini %85'e çıkarıyor

İSTANBUL - TÜBİTAK, oluşturduğu teşvik sistemiyle Türk sanayi şirketlerine Ar-Ge maliyetlerinin yüzde 85'ine kadar hibe desteği verme kararı aldı. İlk çağrısını, cari açığın en büyük kalemi enerji sektörüne yapacak olan TÜBİTAK, Türk şirketlerinden özellikle güneş enerjisi, enerji depolanması, konutlarda ve sanayide enerji verimliliği ve kömür teknolojileri konularında ürün odaklı araştırma yapmasını isteyecek.

TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları (TEYDEB) Başkanı Fatih Yülek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "TÜBİTAK 1511 kodlu Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Programı" adıyla yeni bir destek programı başlattıklarını bildirdi. Yülek, destek programıyla Türk şirketlerinin Ar-Ge maliyetlerini yüzde 85'e kadar karşılayacaklarını belirterek, "Yeni destekle Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu alanlarda proje üretilmesini hedefliyoruz" dedi.

Yülek, programla belirlenecek öncelikli alanlarda hedef ve ihtiyaç odaklı, izlenebilir sonuçları olan yeni bir ürün üretilmesi, mevcut bir ürünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi konularında yapılacak Ar-Ge projelerinin desteklenmesinin amaçlandığını söyledi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında toplanan Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu'nda karara bağlanan Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 belgesinde, Türkiye'nin Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin güçlü olduğu ve ivme kazanılması gereken alanların belirlendiğini anımsatan Yülek, TÜBİTAK'ın yeni destek mekanizmasıyla Türk şirketlerine çağrıda bulunacaklarını ve öncelikli alanlarda çalışma yapacak kuruluşların destekleneceğini kaydetti.

Yurt dışından destek alınabilecek

Belirlenen öncelikli alanları enerji, gıda, otomotiv, bilgi iletişim teknolojileri, makine imalat teknolojileri olarak sıralayan Yülek, bu kapsamda Türk şirketlerinden, enerji sektörüne öncelik vermelerini isteyeceklerini söyledi.

Yülek, "Enerji alanı, Türkiye'nin cari açığının en önemli sebebi olarak gösteriliyor. Bu sebeple ilk olarak bu ay yapacağımız çağrıda güneş enerjisi, enerji depolanması, konutlarda ve sanayide enerji verimliliği ve kömür teknolojileri alanlarında araştırma yapılmasını isteyeceğiz" dedi.
TÜBİTAK'ın daha önce destek verdiği sanayi şirketlerinin yurt dışı danışmanlık alımına kısıtlı izin verildiğini hatırlatan Yülek, "Yurt dışı danışmanlık alımı için yüzde 20 üst limitimiz devam edecek. Fakat Türkiye'de yapılması mümkün olmayan projeye özel testler gibi hizmet alımlarına ait giderler için bu üst limit uygulanmayabilecek" diye konuştu.

Yüksek maaş limitleri uygulanacak

Yülek'in verdiği bilgiye göre, şirketlerin sunduğu ve kabul edilen bütçenin yüzde 10'u kadar tutar genel gider ödemesi olarak destek kapsamına ilave edilecek. Daha yüksek maaş limitleri uygulanacak. Destek oranı her dönem için sabit olup büyük ölçekli kuruluşlar için yüzde 60, KOBİ'ler için yüzde 75 olacak. Birden fazla ön ödeme verilebilecek. Böylece şirketlere verilecek Ar-Ge hibe tutarı maliyetin yüzde 85'ini bulabilecek.

Söz konusu alanların her birine ait alt teknolojiler, TÜBİTAK tarafından oluşturulan kurullar tarafından; Ar-Ge yetkinliği, ülke ihtiyacı, stratejik yönelim ve cari açığa etkileri doğrultusunda değerlendirilerek öncelik verilecek.

Enerji, gıda ve otomotiv alanlarında önceliklendirme çalışmaları tamamlandı. Bilgi iletişim teknolojileri ve makine imalat teknolojileri alanlarındaki çalışmalar devam ediyor.

TÜBİTAK TEYDEB tarafından yürütülen 1511 destek programı, çağrı duyurusuna esas teşkil edecek konu başlıklarını belirlemek için danışma kurulları oluşturuluyor.

TÜBİTAK TEYDEB, geçen yıl Türk şirketlerine 278 milyon liralık destek verdi. Bu miktarın 162 milyon lirası KOBİ'lere, 115 milyon lirası büyük ölçekli firmalara aktarıldı. TÜBİTAK, bu yıl destek miktarını daha da artırmayı hedefliyor.

Bu destek çok özendirici olur

Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz TÜBİTAK'ın yeni açıkladığı ve özellikle cari açığın önemli kalemlerinden enerjide yeni Ar-Ge çalışmalarının önünü açacak desteğe ihtiyaç olduğunu belirterek, "Bu destek sonuç odaklı bir destektir. Bu açıdan özendirici olacaktır" dedi. Yamankaradeniz destekler sonrasında çalışmaların patente dönüşebilmesi, yeni teknolojiler üretilebilmesi için Ar-Ge koçluğunun da bu kapsamda dikkate alınması gerektiğini vurguladı. Tüm dünyada bu tip sektör odaklı, yönlendirici destekler verildiğinin altını çizen Yamankaradeniz, "Böyle destekler vermemenin maliyeti çok daha yüksektir. Daha fazla kaynağı yurtdışına veriyoruz aksi halde. Burada sadece enerji alanındaki Ar-Ge faaliyetleri desteklenmiş olmayacak, o şirketlerin tedarikçileri, çalışanları da desteklenmiş olacak" dedi. Yamankaradeniz, verilen destekler sonrasında ortaya çıkan sonuçların takip edilmesi gerekliliğinin de altını çizdi.

16 yılda 2 milyar liralık destek verildi

TÜBİTAK bünyesindeki Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı'nın (TEYDEB) destek verdiği projeleri uygulayan şirketler, özellikle yeni ürün üretiminde büyük başarı yakaladılar. 1995 ile 2011 yılı Ekim ayı arasında 8 bin 89 proje desteklenirken bunlardan 5 bin 268'i tamamlandı ve projelere 2 milyar 18 milyon liralık destek verildi. TÜBİTAK'ın devam eden programları şöyle:

1501 - Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı: Katma değer yaratan kuruluşların Ar-Ge çalışmalarını teşvik etmek amacıyla yürütülen program, Ar-Ge nitelikli proje harcamalarına %60'a varan hibe desteği sağlıyor.

1503 - Proje Pazarları Destekleme Programı: Üniversitelerden, araştırma kurumlarından ve sanayi kuruluşlarından temsilcilerin bir araya getirmek ve somut proje önerilerini paylaşarak işbirliğini desteklemek için oluşturuldu.

1505 - KOBİ Yararına Teknoloji Transferi Destek Programı: Üniversite/kamu araştırma kurumlarındaki bilgi birikiminin, KOBİ'lerin ihtiyaçları doğrultusunda, ürüne ya da sürece dönüştürülerek ticarileştirilmesine katkı sağlamayı amaçlıyor.

1507 - KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı: KOBİ'leri araştırma-teknoloji geliştirme ve yenilik odaklı proje üretmeye teşvik etmek amacıyla yürütülen program kapsamda KOBİ'lerin ilk iki projesi avantajlı şekilde destekleniyor.

1509 - Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı: Uluslararası programlara sunulan uluslararası ortaklı araştırma geliştirme projelerinin desteklenmesi için oluşturuldu. Büyük ölçekli firmalara yüzde 60'a, KOBİ'lere ise yüzde 75'e kadar hibe destek sağlanıyor.