Vergi ödemeyen e-ticaret şirketleriyle iki koldan mücadele

Maliye Bakanı Naci Ağbal, Bakanlık olarak e-ticarette haksız vergi rekabetiyle sonuna kadar mücadele edeceklerini belirterek, bu mücadeleyi "vergi kesintisi" veya "resen vergi mükellefiyeti tesisi" ile iki kanaldan gerçekleştireceklerini söyledi.

Ağbal, Türkiye'de vergi mükellefi olmayan elektronik ticaret şirketleri için düşünülen vergi uygulamalarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Elektroni̇k ti̇careti̇n vergi̇lendirilmesinin gittikçe dünya çapında önemli bir mesele haline geldiğini belirten Ağbal, bu ticaretin sınır tanımadığını söyledi.

Ağbal, elektronik ticaret üzerinden para kazanan ülkeler olduğunu anlatarak, "Bu ticaretten para kazanılan ülkeler de var. Burada para kazanan ülkeler sesini çıkarmıyor. Onlar zaten söz konusu firmalardan o ülkede para kazanıldığını gerekçe göstererek vergi alıyorlar. Ama para kazanılan ülkeler ise haksız bir vergi rekabeti ile karşı karşıya." dedi.

Elektronik ortamda yürütülmesine rağmen, aslında ticari faaliyetin para kazanılan ülkede yapıldığına dikkati çekeren Ağbal, şunları kaydetti:

"Bugün diyelim ki hizmet sektöründe turizm alanında faaliyette bulunun bir e-ticaret firması, otel hizmeti verenle bu hizmeti alan arasında köprü kuruyor ve otel işletmesinden doğrudan doğruya komisyon geliri elde ediyor. Müşteri olarak benim internet sitesine girdiğim zaman ödeyeceğim bedel belli. Ben otele gittiğimde de o bedeli ödüyorum. Şundan kimse endişe etmesin elektronik ticaretin yürütülmesi sırasında otel arayan müşterinin yaptığı işlem üzerinden vergi kesintisinden bahsetmiyoruz. Otelin yaptığı ödemeden vergi keseceğimizden bahsediyoruz. Vergi mükellefi olan bir işletmemiz, Türkiye'den para kazanan ancak vergisini ödemeyen bir e-ticaret firmasına para aktarıyorsa, aktarılan bu para üzerinden kesinti yapacağız. Onun teknik çalışmaları devam ediyor. Bu açıdan müşteriyi, vatandaşı ilgilendiren bir boyutu olmayacak. Bankalardan, otelin e-ticaret şirketine aktaracağı komisyon bedeli üzerinden tevkifat yapmasını isteyeceğiz."

Sektör ve hizmet bazında belirleme yapılacak

Ağbal, vergi kesintisine ilişkin teknik çalışmaların devam ettiğini belirterek, bu çalışmayı yürütürken bütün elektronik ticaret yapan işletmelerin tamamına birden uygulamayı getirmek yerine, bunu sektör ve hizmet bazında belirlemeyi düşündüklerini kaydetti.

Bu konuda özellikle ön plana çıkan bazı sektör ve hizmetler bulunduğuna işaret eden Ağbal, "Bu konuyu ilgili bakanlıklarımızla da istişare ediyoruz. Böyle bir düzenlemeyi getirmek bizim işletmelerimiz bakımından herhangi bir şekilde olumsuzluğa neden olabilir mi, hangi koşullarda getirmek gerekiyor onları da konuşuyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Ağbal, çalışmalar tamamlandıktan sonra bunu Bakanlar Kurulu'na sunacaklarını belirterek, Kurulda alınacak karara bağlı olarak da oran ve kapsamın belirlenmiş olacağını ifade etti

"Amacımız bu şirketleri vergi mükellefi olmaya zorlamak"

Böyle bir kesintiyi ilk defa getirmediklerini vurgulayan Ağbal, Türkiye'de bugün birçok başka alanda bu şekilde yapılan vergi kesintilerinin olduğunu, firmaların yurt dışındaki firmalara ödedikleri gayri maddi hak bedelleri üzerinden de vergi kesintisi yapıldığını söyledi.

Ağbal, vergi yükünün kimin üzerinde kalacağı konusunun tamamen piyasa mekanizması içinde yürüyeceğini belirterek, "Bu durumda yurt dışındaki firma otelden alacağı komisyon bedelini o kadar arttırır, bir şekilde vergi yükü o zaman otelin üzerinde kalabilir' denilebilir. Ama bu o kadar da kolay değil. Sonuçta piyasa mekanizması içerisinde bir fiyatlama davranışı. O zaman da belki otelci 'komisyon maliyetleri yukarı çıktı, ben o zaman senle iş yapmıyorum' diyecek." ifadelerini kullandı.

Bu uygulamayla amaçlarının, Türkiye'de mükellef olmayan yurt dışındaki e-ticaret firmalarını vergi mükellefi olmaya zorlamak olduğunu vurgulayan Ağbal, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Biz bugün tacirlere 'çiftçiden bir mal aldığınızda vergi kesintisi yapacaksınız ya da vergiden muaf bir esnaftan bir hizmet aldığınızda vergi kesintisi yapacaksınız' diyoruz. İşletme çiftçiden mal aldığında yüzde 2 vergi kesintisini yapıyor, getiriyor onu vergi dairesine yatırıyor. Ama bu yüzde 2 çiftçide mi kalıyor, yoksa işletme mi onu ödüyor, o tamamen piyasa mekanizmasına dönük bir işlem. Piyasadaki şu algıyı doğru bulmuyorum. Vergi kesintisi, şu anda Türk vergi mevzuatında birçok alanda var. Bu vergi kesintisinin ödeyicileri var, kesinti yapılanları var. Dolayısıyla burada vergi yükünün kimin üzerinde kalacağına ilişkin peşinen 'bu müşteri üzerinde kalır ya da bu tamamen karşı tarafta kalır' demek mümkün değil. "

"Gerekirse resen vergi mükellefi yapacağız"

Bakanlık olarak e-ticarette haksız vergi rekabetine neden olan bu uygulama ile sonuna kadar mücadele etmeye kararlı olduklarını vurgulayan Ağbal, bunun yollarından birinin vergi kesintisi diğerinin ise resen vergi mükellefiyeti tesis edilmesi olduğunun altını çizdi.

Söz konusu e-ticaret şirketleriyle ilgili tespitler yapacaklarını ve Türkiye'deki elde ettikleri kazançlar üzerinden resen vergi de isteyeceklerini bildiren Ağbal, "İstedikleri kadar Türkiye'de mükellefiyet tesis ettirmesinler. Maliye Bakanlığı olarak bu mükelleflerin Türkiye'deki faaliyetlerini esas alıp, faaliyetlerine bakıp resen vergi mükellefi yapabiliriz. Nitekim bir firmayı bu şekilde resen Türkiye'de vergi mükellefi kabul ettik, bununla ilgili raporlar yazdık, bu raporlar üzerinden de kendilerinden vergi istedik." şeklinde konuştu.

Ağbal, yurt dışında faaliyet gösteren e-ticaret şirketlerine seslenerek, "Gelin Türkiye'de vergi mükellefiyeti tesis ettirin, bunlarla uğraşmayın. Siz bunu yapmazsanız biz iki kanaldan sizinle mücadele edeceğiz. Birincisi vergi mükellefi olana kadar vergi kesintisi yapacağız ama bu ilanihaye böyle bekleyeceğimiz anlamına da gelmiyor. Diğer taraftan vergi denetimlerini başlattık. Herhangi bir şekilde ticari kazanç elde ettiğinize dair bilgileri toplarsak, vergi hukukumuzda resen vergi mükellefiyeti tesis etme yetkimiz var, bunu da kullanacağız. Bunu kullanmamız otomatikman kesintiyi kaldıracağımız anlamına da gelmiyor. Siz ne zaman burada mükellefiyet tesis ettirirseniz, o zamana kadar vergi kesintisini yapacağız." diye konuştu.