Yüzde 5-8’lik iplik vergisinde az-çok kavgası

Osman KILIÇ - İSTANBUL

İthal ipliğe geçen ay konan yüzde 5-8 oranındaki ek vergi hazır giyimcilerle iplik üreticilerini karşı karşıya getirdi. Hazır giyimciler kendilerine bu konuda danışılmadığı yönünde eleştiride bulunurken “Biz ipliğe katma değer katıyoruz, böyle kararlarla rekabet gücümüz azalıyor” dediler. Karşı cephede bulunan iplik üreticileri ise ‘'Yüzde 8 bile az, %25 olmalıydı” görüşünde.

Geçtiğimiz ay yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile ithal ipliğe getirilen yüzde 5-8 oranındaki ek vergi tekstil sektöründe sıkıntı yarattı. Hazırgiyimciler ve iplik üreticilerini karşı karşı getiren ek vergi sonrası farklı tepkiler gelirken, bir taraf kendilerine danışılmadığı yönündeki eleştirilerini ön plana çıkarırken, diğer taraf ise “Yüzde 8 bile az, yüzde 25 olmalıydı” diyor.

“Hazırgiyimcinin hareket kabiliyeti azalacak”

İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Gültepe, kararın hazır giyim ihracatçılarının hareket kabiliyetini daha da azaltacağını ifade etti. Gültepe şöyle devam etti:“Son 6 ayda iplik ithalatında ürün türlerine göre yüzde 25 - 50 düzeyinde düşüş var. Bu tabloya rağmen ithalatın artışında görmeye alıştığımız bir önlemle sektörün rekabet gücünün zayıflatılmasını son derece isabetsiz bir adım olarak değerlendiriyoruz.”

Karara karşı çıkan bir diğer isim ise Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Hadi Karasu oldu. Bu karara karşı çıktıklarını yetkililere bildirdiklerini ifade eden Karasu şöyle konuştu: “En etkilenen sektör olarak bize danışılmadan yapılmış olması bizi üzüyor. Birileri gidiyor Ankara’ya ithalat vergisi koyduruyor, sonra bir bakıyorsunuz ki kalemlerin yüzde 40’ı hiçbir zaman Türkiye’de üretilmemiş. Hazır giyimci ithalatını zaten katma değerli hale getiriyor. Buna bakmadan sadece birkaç kişinin talebi doğrultusunda böyle bir karar alınmasını doğru bulmuyoruz. Bize, daha çok ithal ederek 15 milyar dolarlık ihracatı 150 milyar dolara çıkarın demeleri lazımken böyle olmasını yanlış buluyoruz.”

“İlave vergiler global rekabet gücünü azaltıyor”

Teknik Tekstiller Araştırma ve Uygulama Merkezi (TEKSMER) Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Ünlütürk de ek vergiye karşı çıkanlar arasında yer aldı. “Büyük firmalar zaten bir şekilde yurt dışından hammaddeyi tedarik edip işini sürdürüyor. Ama öbür taraftan daha küçük ve orta büyüklükteki firmalarda bu rekabet olamıyor” diyen Ünlütürk, yerli üreticinin ilave vergilerle dünyadaki rakipleriyle rekabet edemeyeceğini söyledi. ÖRSAD Başkanı Fikri Kurt da ek vergiye karşı çıkanlardan. Ek vergiyi desteklemediğini dile getiren Kurt şöyle konuştu: “Getirilen ek vergiler mantıksız ve bir iki tane fabrikayı koruyacağız diye ithalatımızı engelleyen tedbirlerin alınması son derece yanlıştır. Yerli sanayiciyi koruyalım fakat çok korumayla da ülkenin kalkınmasını ve büyümesini engellemiş oluruz. Sektör gerekli olan hammaddeyi bulamadığı zaman aylarca boş bekliyor.”

“İthal ipliği üretecek kapasite ülkede var”

İthal ipliğe getirilen ek verginin sektörün isteği doğrultusunda olduğunu vurgulayan İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçılar Birliği (İTHİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Öksüz, “Pamuk ipliği ve suni sentetik karşılığı ipliklerde herhangi bir ek vergi bulunmamaktaydı. Genellikle Türki Cumhuriyetlerden gelen bu ipliklerle 1,3 milyar dolar iplik ithalatı vardı. Bunu üretecek kapasite Türkiye’de de var. Yani tesisler tam çalışmıyordu, dolayısıyla biz bunu sektör olarak talep ettik” dedi. Ek vergi gelmesine rağmen rakamların düşük olduğunu ifade eden Öksüz, “Bizim arzu ettiğimiz oranlardan çok uzak, belirlenen oranlar çok sembolik rakamlarda kaldı” diye konuştu. Öksüz şöyle devam etti: “İplik tesisleri çok büyük yatırımlarla kurulan tesisler, kaybettiğimiz zaman tekrar telafisi çok zordur. Türkiye’de de 4 milyon tonun üzerinde bir kurulu kapasite var bunun yok olmaması gerekir.”

“Bu oran ithalatı önleyemeyecek”

Akdeniz Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Zeki Kıvanç da ek gümrük vergisini desteklediğini vurgulayarak şöyle konuştu: “Bu, ithalatı önleyecek rakamlarda değil. Yurt dışı firmaları şu anda bu vergiyi iskonto edebiliyor. Biz bu verginin gelmesi için uğraştık ancak uygulamaya konan vergi ithalatı önleyemeyecek. Bu verginin en az yüzde 25 olması gerekirdi, elyaf fiyatına, pamuk fiyatına Türkiye’ye iplik satıyorlar.”

Hammaddeye destek verilmeli

Birkaç ay önce iplik fabrikalarını kapatan AYKA Tekstil’in eski Koordinatörü Kemal Öznoyan ek vergiye karşı çıkan isimlerden oldu. Tekstil üretimlerini de yurt dışına kaydırmaya hazırlandıklarını vurgulayan Öznoyan şöyle konuştu: “İç piyasadaki iplik hem kalitesi hem de kotasıyla iplik açığını karşılayacak durumda değil. Ben İzmir’de birçok pamuk üreticisi tanıyorum, bunlar eskiden destek alıyordu ve o zaman ürünü ucuza mal edebiliyordu. Hammaddeye destek verilmesi gerekiyor. Bir zamanlar Türkiye’de üretilen pamuk dünya kalitesinin üstündeydi, o zaman tarım vardı, şimdi tarıma destek olmayınca pamuk üreticisi de bitti. Pamuk üretilmeyince de otomatik olarak iplik azaldı.”