‘Yüzde 8.5 büyüme bilişimle olabilir’

İSTANBUL - TÜBİSAD, 2023 hedeflerine ulaşılması için bilgi ve iletişim sektöründe uygulanmasını önerdiği politikalardan oluşan “Atılım İçin Bilişim” raporunu açıkladı. Raporda Türkiye’nin 2023’te dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girebilmesi için bilgi ve iletişim teknolojileri sektörüne (BİTS) önem verilmesiyle mümkün olduğu belirtildi. Raporda sunulan somut politika önerileri arasında, altyapının geliştirilmesi, eğitim politikalarının sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yeniden yapılandırılması, girişim sermayesi oluşumunun desteklenmesi ve vergi teşviki gibi konular bulunuyor.

Bilişim Sanayicileri Derneği’nin (TÜBİSAD), Prof.Dr. Erol Taymaz, Yrd.Doç.Dr. Ümit İzmen, Yard. Doç. Dr. Yeşim Üçdoğruk, Doç. Dr. Yılmaz Kılıçaslan’ın Devrim Sönmez’in katkılarıyla hazırladığı “Atılım İçin Bilişim: Türkiye Ekonomisi için Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü” raporu dün düzenlenen toplantıyla kamuoyuna tanıtıldı. Rapor, bilgi ve iletişim teknolojilerinin Türkiye ekonomisindeki yerini, ekonomik ve sosyal gelişmeye katkılarını ortaya koyuyor. Raporda, Türkiye’nin geçmiş 50 yılda yıllık ortalama yüzde 4.5, 2001-2007 yılları arasında yüzde 6.5 büyüdüğü, 2023 hedeflerini yakalayabilmesi için de yıllık ortalama yüzde 8.5 büyüme gerçekleştirmesi gerektiği vurgulanarak, bu büyümeyi sağlamak için bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün büyüme stratejisinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmesi gerektiği belirtiliyor. Toplantıda konuşan TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Kemal Cılız, rekabet gücünün üstünlüğünün katma değeri yüksek ürün ve hizmet üretmeye bağlı olduğuna dikkat çekerek günümüz dünyasında ekonomiyi ileri teknolojinin sürüklediğini belirtti.

Teknolojik yeniliği içselleştiren, kendisi üreten ağırlığının ise her şeye rağmen hala orta ve düşük teknoloji ürün ve hizmetlerinden oluştuğunu, dünya ticaretinde BİTS’in payının yüzde 14, Türkiye’de bu oranın sadece yüzde 3 olduğunu açıkladı.

BİTS üretkenliği 4 kat yüksek

Raporda Türkiye’de BİTS’nin yerinin önemi ile doğru orantılı olmadığı ortaya konuluyor. BİTS harcamalarının GSYİH’ye oranı Singapur, Güney Kore gibi ülkelerde yüzde 8’in üzerindeyken, Türkiye’de yüzde 4.5 olarak belirtiliyor. Türkiye’deki BİTS harcamalarının yüzde 75’inin iletişim teknolojileri olduğu düşünülürse katma değerli alanlar için (hizmet ve yazılım) için bu oran yüzde 1.2’lere kadar düşüyor. Diğer birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de üretkenliğin BİTS’te daha yüksek olduğu, Türkiye’de BİTS üretkenliğinin, toplam özel sektör üretkenliğinin dört katı olduğu vurgulanıyor. Türkiye’de BİTS için geliştirilecek yol haritasında hizmet ithalat ve ihracatının önemli rol oynayacağı belirtiliyor. Atılım senaryosunda tanımlanan büyüme politikasının  gerçekleşmesi için sektöre dönük bütüncül, sistemli, sürekli ve tüm toplum tarafından benimsenen bir politika ile desteklenmesi gerektiğinin altı çiziliyor.

TÜBİSAD’ın “2023 hedefi, bilişim olmadan imkansız” raporu
 

TÜBİSAD’ın “2023 hedefi, bilişim olmadan imkansız” raporu
 

İbrahim EKİNCİ

Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) “Atılım İçin Bilişim” başlıklı raporunu 4 akademisyen 2 yıl çalışarak hazırlamış. Hükümete de sunulmuş. “Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, saatlerce rapor sunumunu dinledi” dedi, TÜBİSAD Başkanı Kemal Cılız. Sunuma BTK Başkanı Tayfun Acerer de katılmış. Aslında raporun hazırlanmasına neden olan da Bakan Yıldırım’ın, 2010 yılındaki bir görüşmede TÜBİSAD yöretimine söylediği; “Bana somut önerilerle gelin” sözleri...

Raporda işte bu somut öneriler de yer alıyor. Raporu hazırlayan ekipte yer alan Yard. Doç. Dr. Ümit İzmen bir sunum yaptı. 247 sayfalık raporun içinde akan temel tez şu: Türkiye 50 yıl, ortalama yüzde 4.5 büyümeyle gitti. Son dönemde büyüme ortalaması yüzde 6.5. Bu son rakam iyi ama Türkiye’nin büyük hedefleri var; 2023’te dünyanın 10 büyük ekonomisinden biri olmak istiyor. Raporun bilimsel verilerle ortaya koyduğu görüşe göre, bunun için 2023’e kadar ortalama büyüme hızının 8.5 olması gerekiyor.

Peki bu yüksek büyüme oranı nasıl yakalanabilir? Raporun cevabı; ‘Bilgi ve iletişim teknolojilerine (BİTS) yatırımla...’ Yine bilimsel ve matematik ölçülerle ortaya konuluyor ki BİTS harcamaları milli hasılanın yüzde 6.5’u düzeyine gelince, ekonomiye, üretime teknoloji girişi verimliliği artırıyor ve 2.5 trilyon dolarlık bir ekonomiye, kişi başına 29 bin dolar milli gelire ulaşılabiliyor. Doç. Dr. Ümit İzmen, sunumunda, buna dikkat çekerek, “Faktör verimliliği varsa hızlı büyüme olur. Sadece işgücü ve kapitali artırarak hızlı büyüme zor” dedi.

Raporun tespitlerine göre 1 birimlik BİTS yatırımı, 1.8 birimlik gelir yaratıyor. Bu görüşler, sektörün kendini önemsemesi olarak görülmemeli. Raporda, BİTS’ye yatırım yapan ülkelerin başarı hikayeleri var. Aslında durum ortada. Bu raporu, hükümete ‘Dijital platform’ olarak sunan 5 bilişim STK’sının (TÜBİ-SAD, TBV, TBD, TESİD ve ECİD) içinde yer alan Platform Başkanı Faruk Eczacıbaşı, “Rapor bize rakamlarla, sağlıklı analiz yapma imkanı verdi. Çok iyi bir rapor oldu. Şimdi araştırmaları derinleştirmek için bir enstitü kuracağız” dedi.

Bilişim atlanınca...

Bilişim sektörünün bir önemli arayışı daha var; sektöre sahip çıkacak bir ajans, tek bir muhatap! Ve bunun, Başbakanlığa bağlı olmasını istiyorlar özellikle. Bu isteğin nedeni birçok ülkede gördükleri yapılanma. G.Kore, Hindistan, İsrail, Çin gibi başarılı birçok ülke incelenmiş. Benzer bir yapı kurulması için yasa taslağı çalışmış TÜBİ-SAD. “Çok da beğenildi, dedi, Yönetim  Kurulu Üyesi Nazım Özdemir, “Hindistan seyehatinde Başbakan’a kısa bir sunum yapma imkanım oldu. Orda hazırlayın dedi, hazırladık. Kanunlar Kararlar Dairesi’ne gitti. ‘Torba Yasa’ya koyacağız dediler ama kaldı“ diye konuştu.

Benim anladığım, bu ‘tek ve güçlü muhatap’ arayışında iki olay da etkili olmuş. Şöyle dedi konuşmacılar; “Son teşvik mevzuatı hazırlanırken atlanmış, şimdi bilişimin ‘stratejik’ sektör olarak eklenmesi için konuşuyoruz. Bir başka konu, bir mesele için gittiğimizde ilgili bakanlıklarımız, ‘Beyler siz bunu bir de Maliye ve Ekonomi ile konuşun’ diyorlar haklı olarak.” Bir de çarpıcı örnek verildi: “Bu sektör farklıdır, ama ihaleleri inşaat ihalesi ile aynı mevzuatla yapılıyor. Yıllardır değişmedi. 3 sistem entegratörü bu yüzden battı!”