23 aracı kurum asgari sermaye şartına takıldı!

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından aracı kurumlara yeni sermaye şartını yerine getirmeleri için verilen süre 1 Temmuz’da doldu. Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı Vahdettin Ertaş’ın göreve gelir gelmez ilk icraatı olan asgari sermaye şartı sonucunda 2012 yılı sonunda toplam 100 olan aracı kurum sayısı 77’ye iniyor. Böylece sermaye şartı ilk aşamada 23 aracı kurumu yutmuş olacak. Ancak, 10 milyon TL’nin altında sermayesi olan aracı kurumların sadece başka aracı kurumlar üzerinden borsaya emir iletebileceği düşünüldüğünde sektörden çıkma olasılığı olan 13 kurum daha bulunduğu belirtiliyor. Bu durumda da aracı kurum sayısı 64’e kadar düşüyor.  

Sermaye Piyasası Kanunu'nun çıkartılmasının ardından 2015 sermaye piyasaları için ikincil düzenlemelerin hayata geçirildiği yıl oluyor. Aracı kurumlardan portföy yönetim şirketlerine ve Birlik'in yapısına kadar bir dizi değişimden geçen sermaye piyasalarına 'asgari sermaye şartı' damgasını vuruyor.  Sektör temsilcilerinin alınan kararlarla konsolidasyon beklediği piyasada en ağır 'kepenk kapama' bilgisi dün geldi. 

Sermaye Piyasası Kurulu’ndan DÜNYA’ya yapılan açıklamada, hali hazırda aracı kurum sayısının 96 olduğu ve Kurul tarafından 16’sına 2 yıl süreyle geçici kapalılık izni verildiği açıklandı. Faaliyette olan 80 aracı kurumdan, 78’inin faaliyet izni yenileme başvurusu yaptığı belirtilen açıklamada, şöyle devam edildi: “2 aracı kurum ise faaliyetlerini geçici olarak durdurma talebi ile başvurmuştur. Faaliyet izni başvurusu yapan 78 aracı kurumdan 14’ünün faaliyet izinleri yenilenmiştir, 64 aracı kurumun yenileme başvurusu incelenmektedir. Yenileme başvurusu incelenmekte olan 2 aracı kurum birleşmek için ayrıca Kurulumuza başvurmuşlardır. Tüm bu başvuruların olumlu sonuçlanması durumunda önümüzdeki dönemde;  50 adet Geniş Yetkili,  21 adet Kısmi Yetkili,  6 adet Dar Yetkili olmak üzere toplam 77 aracı kurumun sermaye piyasamızda faaliyet göstermesi mümkün olabilecektir.”

“Sermaye piyasalarında biz şampiyonlar ligi takımı olmak istiyoruz” diyen Ertaş, 1 Temmuz'un milat olarak tanımlamıştı. 

1 Temmuz 2015’e kadar süre verilmişti

Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ 11 Temmuz 2013 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak, 1 Temmuz 2014 tarihinde yürürlüğe girmiş ve Tebliğ ile aracı kurumlara, belirlenen faaliyetlere ilişkin yeterlilikleri sağlayabilmeleri için 30 Haziran 2015 tarihine kadar süre verilmişti. Tebliğ ile; emir iletimine aracılık ve yatırım danışmanlığı faaliyetlerinden herhangi birini veya tamamını yürütecek olanlar “dar yetkili”, ek olarak, işlem aracılığı, en iyi gayret aracılığı faaliyeti, sınırlı saklama hizmeti ve portföy yöneticiliği faaliyetinden herhangi birini veya tamamını yürütecek olanlar “kısmi yetkili” ve ilave olarak portföy aracılığı faaliyeti, genel saklama hizmeti ve aracılık yüklenimi faaliyetinden herhangi birini veya tamamını yürütecek olanlar “geniş yetkili” olarak tanımlanmıştı. Ayrıca diğer şartların yanında dar yetkili aracı kurumların 2 milyon lira, kısmi yetkili aracı kurumların 10 milyon lira ve geniş yetkili aracı kurumların 25 milyon lira asgari özsermayeye sahip olması gerektiği de hükme bağlanmıştı.

Satış ve birleşme görüşmelerine 3 ay ek süre

Öte yandan SPK geçtiğimiz günlerde aracı kurumlara, başta asgari özsermaye olmak üzere faaliyet izin şartlarını 30 Haziran'a kadar yerine getirmeleri gerektiğini hatırlatırken, satış ve birleşme süreci yürüten kurumlara ek süre verdi. Kurul, aracı kurum ya da faaliyet yetki belgelerini satma veya birleşme niyetinde olup görüşmeleri halen sonuçlandıramamış ve asgari özsermaye şartını sağlayamamış olan aracı kurumların, Kurul'a başvuruda bulunmaları durumunda satış veya birleşme sözleşmelerinin 30 Eylül 2015 tarihi itibarıyla Kurul'a iletilmiş olması kaydıyla faaliyetlerine devam edebileceğini bildirdi.

İlk çeyrekte gelirler 2,5 kat arttı

2015’in ilk çeyreğinde aracı kurumların pay piyasası işlem hacmi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 50 artarak 586 milyar TL’ye yükselmiş, vadeli işlemler ise yüzde 41 arttı. Nispeten yeni olan opsiyon piyasası işlem hacmi 5 kat artarak 1,4 milyar TL’ye yükseldi. Kaldıraçlı işlem hacmi, yıllık bazda yüzde 116 artış ile 3,4 trilyon TL’ye çıktı. Sektörde 5.843 kişi istihdam ediliyor. Aynı dönemde aracı kurumların toplam varlıkları 15,4 milyar TL, özkaynakları da 3,7 milyar TL oldu. Aracı kurumların toplam gelirleri, ağırlıklı olarak pay senedi işlemleri ve kaldıraçlı işlemlerden elde edilen gelirlerin etkisiyle karşılaştırmalı dönemde yüzde 59 artarak 567 milyon TL’ye yükseldi. Gelirlerdeki yüksek artışa bağlı olarak dönem kârı da 2,5 katına çıkarak 245 milyon TL oldu. 
 
Portföy yönetim şirketleri ilk çeyrekte 21 milyon TL kar etti 

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB), portföy yönetim şirketleriyle ilgili verileri ilk defa yayımladı. Buna göre, portföy yönetim şirketleri 2015 yılının ilk çeyreğinde 21 milyon TL kar ederken, yönetilen portföy büyüklüğü 86 milyar TL'ye yaklaştı. TSPB, portföy yönetim şirketlerinden 2013 yıl sonundan başlayarak üçer aylık dönemler itibariyle çeşitli veriler derledi. 2013 yılında portföy yönetim şirketlerince yönetilen portföy büyüklüğü 64 milyar TL iken, bu tutar 2015 mart sonu itibariyle 86 milyar TL'ye yaklaştı. Bu tutarın 36 milyar TL'si yatırım fonu, 40 milyar TL'sinin de emeklilik yatırım fonlarına ait olduğu belirlendi. Özel portföy yönetimi kapsamında hizmet verilen bireysel ve tüzel yatırımcıların portföy büyüklüğü ise 10 milyar TL civarında gerçekleşti.