BIST, 2014'te 'çelik'te vadeli işlem yapacak

Sedat ALP

İZMİR - 5 Ağustos'ta VOB ile birleşerek tüm türev piyasaları çatısı altına alacak olan Borsa İstanbul AŞ (BIST), tarım ürünleri dışında da farklı emtialar üzerinde işlem yapma hedefi doğrultusunda, 2014 yılında çelik ürünleri piyasasını açacak şekilde çalışmalarını sürdürüyor.
İlk etapta Türkiye'de talebi yüksek olan kütük çelik ve inşaat demirinde vadeli işlemler açılacak. İkinci aşamada hurda ve yassı ürünler, sonra da alüminyum ve bakır üzerinde vadeli işlemlere başlayacak olan BIST, bu konuda TOBB'la da iletişim içinde çalışmalarını yürütüyor.

BIST yöneticileri, şimdiye kadar 7 çelik üreticisi firmayı ziyaret etti. Önümüzdeki günlerde İskenderun'daki üreticileri de ziyaret edecek olan yetkililer, bunun dışında büyük depoları ve çelik piyasasında aktif olarak bulunan bankaları ziyaret ediyor. BIST, bu ziyaretlerle, piyasanın hangi dinamiklerle hareket edilmesini talep ettiğini, hangi ürünlerin işlem görmesini istediğini öğrenerek, piyasaya doğru ürünleri sürmeyi hedefliyor. Türkiye'deki katılım bankaları, topladıkları kaynakları ağırlıklı olarak Londra Metal Borsası'nda alüminyum, demir ve bakır sözleşmelerinde değerlendiriyor. BIST, çelik ürünlerinde açacağı vadeli işlemlerle katılım bankalarının bu şekilde yurtdışına gönderdiği 3-4 milyar doları çekmeyi hedefliyor.

BIST, Türkiye'yi çelik piyasasının merkezi yapacak

[PAGE]

BIST, Türkiye'yi çelik piyasasının merkezi yapacak

5 Ağustos itibariyle VOB ile birleşerek tüm türev işlemleri Borsa İstanbul'un çatısı altına alacaklarını söyleyen BIST Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Mustafa Kemal Yılmaz, buna çelik piyasasına yönelik vadeli ürünleri de eklemek istediklerini açıkladı. Çelik ürünlerinde vadeli işlem sözleşmelerine başlayarak, Londra ve NewYork borsaları gibi Türkiye'yi başta kendi bölgesinde olmak üzere uluslararası çelik piyasasının merkezi yapacaklarını vurguladı. 2014 yılında çelik ve elektrik piyasasını hayata geçirmek üzere yoğun şekilde çalıştıklarını dile getiren Yılmaz, ilk etapta Türkiye'de en yüksek talebi gören kütük çelik ve inşaat demirinde vadeli işlem sözleşmeleri açacaklarını belirterek, "Kütük çelik uluslararasında da talep görüyor, inşaat demirine talep ise biraz daha lokal. Türkiye dünyanın en büyük hurda ithalatını yapan ülkelerden biri olduğu için ikinci safhada hurda ve yassı ürünler üzerine de vadeli işlem sözleşmeleri açabileceğimizi gördük. Son olarak alüminyum ve bakır üzerinde de vadeli işlem açmayı düşünüyoruz. Ülkemizdeki katılım bankaları topladıkları kaynakları ağırlıklı olarak Londra Metal Borsası'nda alüminyum, demir, bakır işlemlerinde değerlendiriyor. Bu şekilde 3-4 milyar doları yurtdışına gönderiyorlar. Çelik piyasasının devreye girmesi ile bu İslami prensiplerle çalışan bankaların kaynaklarını, bizde açılacak bu işlemlerde değerlendireceğine inanıyoruz. Biz aynı zamanda uluslararası piyasaya da hitap ediyoruz. İthalat ihracat potansiyelimiz var. Yabancıların da bizim piyasaya ilgisi var. Sağlam mekanizmalarla işleyen piyasamıza yurtdışından daha fazla talep ve ilgi olacak. Bu hedefler doğrultusunda çalışmalarımız devam ediyor" diye konuştu.

Piyasa aktörleriyle görüşmeler sürüyor

Yılmaz, TOBB ile iletişim içinde 2014 yılında çelik piyasasını hayata geçirecek şekilde çalışmaların devam ettiğini, belirledikleri hedefler doğrultusunda çelik sektörüyle ilgili finans ve finans dışı piyasa aktörleri ile görüşmeler yaptıklarını duyurdu. Şu ana kadar 7 çelik üreticisi firma yanında banka ve depo işletmecileri ile görüştüklerini, önümüzdeki günlerde İskenderun bölgesinde yer alan çelik firmalarını ziyaret edeceklerini belirten Yılmaz, "Bu konuda şirketlerle ilişkilerimiz yoğunlaşarak devam edecek. Böylece piyasa hangi ürünlerde işlem yapılmasını, piyasanın hangi dinamiklerle hareketini ister, bunun nabzını tutuyoruz. İkinci olarak depoları ziyaret ediyoruz ve onların çalışma şartlarını öğreniyoruz. Ağırlıklı olarak çelik piyasasında bulunan bazı bankalar var, onlarla görüşüyor ve onların da fikirlerini alarak doğru ürünü piyasa getirmeye çalışıyoruz" dedi.

Çelik üreticileri de BIST'e üye olacak

[PAGE]

Çelik üreticileri de BIST'e üye olacak

Yılmaz, şimdiye kadar sadece aracı kuruluşların Borsa'ya üye olabildiğini, çelik işlemleri harekete geçirildiğinde çelik işi ile uğraşan şirketlerin de BIST üyesi olacağını ve borsada işlem yapabileceğini duyurdu.

Mustafa Kemal Yılmaz, çeliğe dayalı ürün sertifikalarının işlem gördüğü bir sisteme sahip olacak İstanbul Borsası'nın çelik piyasasına şeffaflık getireceğini belirterek, "Şangay Futures Borsası'nı (SHFE) ziyaret ettik ve onların sistemini inceledik. Baktığımız zaman bizim piyasamızın en temel dinamiği organize piyasa olması olacak. İkincisi sürekli işlem olacak. Çeliğe dayalı ürün sertifikaların işlem gördüğü bir sistem olacak. Çeliği olan üretici ve satıcılar ürünlerini bu depolara verecek. Mal teslimi sonrasında varant, yani elektronik ürün senedi dediğimiz sertifikalar satıcılara teslim edilecek, aynı anda bizim merkezi takas kuruluşumuza konulacak. Sonra alıcı ve satıcı organize piyasada işlemi gerçekleştirdikten sonra işlemin satışı Takasbank'a gelecek ki, biz tüm piyasaların takas işleminin yapıldığı Takasbank'ı düşünüyoruz. Burada tüm takas işlemi gerçekleşecek. Sonra merkezi kayıt kuruluşuna alıcı ve satıcı adına bir bildirim gerçekleşecek ve alıcı satıcı arasında mal değiş tokuşu gerçekleşecek. Her şey organize piyasada olacak. Bunun hayata geçmesi için en önemlisi depolar. Hem açık hem de kapalı alan olarak piyasanın ihtiyaçlarına cevap verecek nitelikte olacak depoları İzmir Aliağa ve İskenderun'da kuracağız" diye konuştu.

BIST, işlem hızını artırıyor

BIST'in önümüzdeki günlerde, teknolojik altyapısını saniyede 9 bin emir işlemi yapacak hıza getirmek üzere uluslararası bir firma ile çalıştıklarını aktaran Yılmaz, 2014 sonuna katar tüm teknolojik altyapıyı değiştireceklerini ve saniyede 9 bin emir hızını, 30 bin 40 bine çıkaracak teknolojik altyapıya kavuşacaklarını sözlerine ekledi.

Londra Metal Borsası da Türkiye ile ilgileniyor

Türkiye çelik sektöründe çok önemli bir ülke, dünya çelik üretiminde ilk 8 ülke arasında yer alan Türkiye'nin uluslararası çelik pazarından aldığı payın son 10 yılda 2'ye katlanması başarısının göstergesi. Çelik üretimi Marmara, Karadeniz, İskenderun ve İzmir'de yapılıyor. Bu bölgelerde kapasiteleri 500 bin ile 2 milyon ton arasında değişen şirketler üretim yapıyor.

Fiyatlardaki dalgalanma çelik piyasasındaki risk faktörlerinin başında geliyor. Dünyada bu yüksek voladite ile nasıl başa çıkıldığına bakıldığında Londra Metal Borsası, New York ve Şangay Futures Borsası olmak üzere 3 önemli borsa ön plana çıkıyor. Londra Metal Borsası, vadeli sözleşmeler üzerinden gerçekleştirdiği işlemler üzerinden piyasayı belirliyor. Londra Borsası da Türkiye pazarı ile ilgileniyor. Türkiye'de lisanslı 3 deposu bulunan Londra Metal Borsası, KDV sorunu yüzünden bu depoları etkin çalıştıramıyor.
Şangay Futures Borsası ise sahip olduğu depolarla piyasada etkin şekilde fiyat riskini yönetiyor. New York da çelik ürünlerinin yoğun olduğu üçüncü borsa. Bunun dışında Dubai'de, İran'da ve Hindistan'da 4 borsa daha var. Özellikle Hindistan'daki borsa da çelik üzerine vadeli işlemler gerçekleştiriyor.

BIST, çelik ürünlerinde vadeli işlem sözleşmelerine başlayarak, Londra ve New York borsaları gibi Türkiye'yi başta kendi bölgesinde olmak üzere uluslararası çelik piyasasının merkezi yapmayı hedefliyor.