Eximbank’tan Japon piyasasına çıkarma

Hakan GÜLDAĞ

Geçen yıl ihracatçılara sağladığı toplam 33 milyar dolarlık nakdi kredi ve sigorta desteğini bu yıl yüzde 20’nin üzerinde artırarak 40 milyar dolara ulaştırmayı hedefl eyen ve yıl sonuna yaklaştığımız şu günlerde bu hedefe ulaşmayı artık garantileyen Türk Eximbank, finansman kaynaklarını çoğaltma atağında... Türk Eximbank geçen ay, Sidney’deki Asya Eximbankları Forumu’na katılarak Japonya Uluslararası İşbirliği Bankası (JBIC), Vietnam Kalkınma Bankası, Asya Kalkınma Bankası, Avustralya İhracat Finans ve Sigorta Kurumu (EFIC), Hindistan, Endonezya ve Tayland Eximbank yetkilileri ile ikili temaslarda bulunarak işbirliği olanakları hakkında görüş alışverişinde bulunmuş, Tayland Eximbank ile işbirliği anlaşması imzalamıştı.

Bu hafta ise Türk Eximbank Genel Müdürü Adnan Yıldırım başkanlığındaki heyet, Japonya’ya adeta bir çıkarma yaptı. Temasları takip eden gazeteciler olarak, Türk Eximbank’ın Japonya’daki büyük bankaların yanı sıra yerel finans kuruluşlarıyla da çalışacağı, böylelikle Samuray piyasasındaki negatif faiz politikasından orta ve uzun vadede fon toplanacağı izlenimini edindik. Türk Eximbank Genel Müdürü Adnan Yıldırım’ın, Japon piyasasından beklentilerini, “Henüz miktar belli değil ama 1 milyar dolar dolayında düşünebiliriz” şeklinde özetlemesi de bu izlenimimizi destekliyor.

Türkiye’ye bakışları olumlu

Eximbank’ın Japonya’ya yaptığı ziyaretin öyküsü, geçen ağustos ayında Londra’da 22 bankanın katıldığı 640 milyon dolarlık sendikasyona liderlik yapan Japon Mizuho Bank yönetiminin, Türk Eximbank Genel Müdürü Adnan Yıldırım’a uzun vadeli kaynak için, “Gelin Japonya’da kendinizi tanıtın, 20-30 milyar dolarlık doğrudan borçlanma piyasamızda yerinizi alın. Japonya piyasasına doğrudan tahvil satın” önerisini dile getirmesiyle başlıyor. Böylelikle Adnan Yıldırım, Türk Eximbank Yönetim Kurulu Üyesi Işınsu Kestelli ve Genel Müdür Yardımcısı Ertan Tanrıyakul’un katıldığı heyetle bu hafta Tokyo’da banka-finans kurumları turu yaptı. Türk Eximbank, Mizuho Bank rehberliğindeki turun yanı sıra Japon banka ve kurumsal yatırımcılarını bir resepsiyonda ağırladı. Yıldırım, 15 kurumla görüşmelerini ve verdikleri resepsiyonu anlatırken, “Türk Eximbank, tarihinde ilk kez Japonya’da bu çapta bir tanıtım-görüşme yaptı. Hemen borçlanmayı planlamadık. Ülkemizi ve kendimizi anlattık, Japonya’dan doğrudan kaynak kullanımı yollarını konuştuk. Japonya’da Türkiye’ye, ekonomimize dönük olumlu bakışın sürdüğünü gördük” dedi. Bu yılın ilk 11 ayında geniş bir coğrafyadan, uluslar üstü kuruluşlardan ve dünyanın önde gelen bankalarından 3.7 milyar dolar kaynak sağladıklarını belirten Yıldırım şu bilgileri verdi:

“Üç yıl içinde Afrika ve Orta Asya ülkelerinden 2, ülkemizde de 1 milyar dolarlık projenin finansmanı gündemimizde olacak. Bunun bir bölümünü alternatif fon pazarlarından sağlamak önemli. Japonya piyasasında ilk doğrudan borçlanmayı 2018’de yapabiliriz. Henüz miktar belli değil ama 1 milyar dolar dolayında düşünebiliriz.”

2018 hedefi 46 milyar dolar

Bu yılı 22 milyar doları nakdi kredi olmak üzere ihracata 40 milyar dolarlık destekle kapatacaklarını vurgulayan Yıldırım şöyle devam etti:

“Yani, ihracatın yüzde 26’sını desteklemiş olacağız. 2018’de 29 milyar doları kredi olmak üzere ihracata desteğimiz 46 milyar dolara çıkacak. Destekleme oranımız yüzde 27’ye yükselecek. Kaynaklarımızın yüzde 72’sini Merkez Bankası reeskontları oluşturuyor. Sendikasyon, tahvil ihraçları gibi farklı yöntemlerle uzun vadeli fon stokunu 9.5 milyar dolara yükselttik. Eylül ayındaki 500 milyon dolarlık Eurotahvil ihracımıza 260 uluslararası yatırımcıdan 2.7 milyar dolar talep geldi. Türk ekonomisine ve bankamıza güveni gösterdi.”

İhracatçı ve müteahhitlerin yurt dışındaki rekabet güçlerini artırabilmek için dünyadaki ihracat kredi kuruluşlarıyla işbirliği yaptıklarına dikkat çeken Yıldırım bu konuda da, “Bu yıl Belçika’nın Credendo, İtalya’nın SACE, Japonya’nın NEXİ, İngiltere’nin UKEF, Güney Kore’nin K-SURE ve Eximbank Tayland’la anlaşma imzaladık. Avustralya’da katıldığımız Asya Eximbankları Forumu’nda (AEBF) daimi üye statüsü kazandık. Japon JBIC ve BpiFrance ile anlaşma yapacağız” bilgisini verdi.

Büyükelçi'den narenciye üreticisine iyi haber

Japonya’da, yeni atanan Büyükelçi’miz Murat Mercan ile de görüşme imkanı bulduk. Mercan, hedefl erini ve çalışmalarını anlattı: “Japonya’nın yıllık yaklaşık 55 milyar doları bulan gıda ithalatı var. Bunun 13 milyar doları su ürünlerinde, 1.5 milyar doları kanatlı sektöründe ve ortalama 6-7 milyar doları yaş sebze meyvede... Türklerin, Japonya’ya en organize şekilde mal satabildikleri pazar su ürünleri. Miktar yeterli olmasa da Japonya’ya yaptığımız su ürünleri ihracatı artarak gidiyor. Yakın zamanda Japon regulasyonlarında yapılan değişiklik sonrası Türkiye’den kanatlı ürünlerlerin de buraya ihracatının önü açıldı. Şu ara üzerinde çalıştığımız ve iyi sonuç beklediğimiz bir diğer alan ise Türkiye’den limon ve greyfurt ihracatının önünün açılması. Japonların çok hassas olduğu Akdeniz sineği hastalığının Türkiye’de yetiştirilen limon ve greyfurtta bulunmuyor olması ihracatın önündeki engellerin yakın zaman kalkmasını sağlayacak.”

Küçüklere para büyüklere garanti

Eximbank 2018 yılında yurt dışında iş yapan Türk şirketlerinin artan finansman ihtiyaçları için nakdi kredi yerine teminat mektubu ya da bu firmaların yurt dışından borçlanmalarında Eximbank garantisi gibi uygulamaları devreye sokmayı planlıyor. Ayrıca, Türk Eximbank, Belçika, Fransa, Japonya, İngiltere ve İtalya gibi ülkelerin eximbankları ya da ihracat kredi kuruluşları ile yapılan anlaşma gereği, üçüncü ülkelerde ortak gerçekleşecek projelerde de Türk şirketlerinin finansman ihtiyaçlarına cevap verebilecek noktaya gelmiş.

Barter ile ihracata emtia bazlı finansman

Türkiye’nin özellikle Afrika ülkelerine ihracatta barter modelini devreye almasına ilişkin çalışmalar bir süredir devam ediyor. Türk Eximbank Genel Müdürü Adnan Yıldırım, Garanti Barter İcra Kurulu Başkanı Coşkun Ergün ve Genel Müdürü Birbey Ergün’ün Gine için gündeme getirdiği ihracatta barter modeline kapı açan emtia bazlı finansman kararına değindi: “Gana, Gine, Kenya, Senegal, Tanzanya, Kazakistan, Moğolistan ve Özbekistan’ı ihracatta emtia bazlı finansman kapsamına aldık. Bu ülkeler, aldıkları hizmet veya ürünün bedelini kendilerinde olan ürünlerle ödeyecek. Türk Eximbank, emtiaya dayalı dış ticareti koordine edecek. Ödeme için verilen ürünlere doğru adres bulunmasına yardımcı olacak.”