Güçlü dolar küresel ekonomiyi 3.8 trilyon $ daralttı

DIŞ HABERLER

IMF küresel ekonomide dolar bazında rekor bir daralma bekliyor. Nominal GSYH tahminlerine bakıldığında bu yıl dünya ekonomik büyüklüğü 3.8 trilyon dolar azalarak 73.5 trilyon dolara inecek. Küçülmenin boyutu, kayıtların tutulmaya başlandığı 1960'lardan bu yana küresel ekonomide dolar bazında en büyük kayba işaret ediyor. Satın alma gücü paritesine göre yapılan tahminlere göre ise ekonomi yüzde 3.1 büyüyecek. IMF, global finansal sisteme yönelik riskleri değerlendirdiği yarıyıl raporunda, yıllardır devam eden ucuz borçlanmanın sona yaklaşmasıyla global piyasalarda daha fazla kargaşa yaşanabileceği uyarısında da bulundu. Başkan Christine Lagarde, iklim değişikliğiyle mücadelede geç kalınmasının insanlığın kaderini değiştireceğini belirterek, "Eğer yapılması gerekenden tavuklar gibi topluca kaçarsak, hepimiz tavuk gibi pişeceğiz, kızaracağız, közleneceğiz" dedi. Küresel ekonominin, kurlardaki dalgalanmaların etkilerini dengeleyen satın alma gücü paritesine göre bu yıl yüzde 3.1 büyümesi bekleniyor. Ancak ülkelerin nominal GSYH artışlarına yani dolar bazında büyüme rakamlarına bakıldığında küresel ekonominin bu yıl 3.8 trilyon dolar küçüleceği tahmin ediliyor.

Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) yaptığı son hesaplamalar, hem büyüme rakamlarının aşağı yönlü revize edilmesinin hem de Amerikan Doları'nın bu yıl hemen hemen tüm para birimleri karşısında güçlenmesinin etkisiyle dolar bazında dünya ekonomisinin rekor bir kayıpla karşıya karşıya olduğunu ortaya koydu. Ülke ülke nominal GSHY tahminlerine bakıldığında IMF, bu yıl dünya ekonomik büyüklüğünün 3.8 trilyon dolar azalarak 73.5 trilyon dolara ineceğini öngördü. Küçülmenin boyutu 2009 yılındaki 3.3 trilyon dolarlık daralmayı aşıyor ve kayıtların tutulmaya başlandığı 1960'lardan bu yana küresel ekonomide dolar bazında en büyük kayba işaret ediyor.

Yüzde 4.9'luk kayıp anlamına geliyor

Yüzdesel olarak ise bu yılki küçülme yüzde 4.9 olarak hesaplanıyor. 2009'da yüzde 5.3 ile daha derin bir küçülme meydana gelmişti. Dolar cinsinden daralma IMF'nin satın alma gücü paritesine göre yaptığı ve kurdaki dalgalanmaların etkisini dengeleyen ekonomik büyüme hesaplamasıyla zıtlık gösteriyor. Bu şekilde yapılan hesaplamaya göre, Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nun Ekim 2015 sayısında küresel büyüme tahminleri 2015 için yüzde 3.3'ten yüzde 3.1'e ve 2016 için yüzde 3.8'den yüzde 3.6'ya indirildi. IMF, bununla birlikte gelişmiş ülkelere yönelik 2015 ve 2016 yılı büyüme beklentilerini de sırasıyla yüzde 2 ve yüzde 2.2'ye revize etti. Söz konusu tahminler, temmuz ayından güncellenen raporda yüzde 2.1 ve yüzde 2.4 olarak öngörülmüştü. ABD Doları cinsinden daralmanın başlıca nedeni doların fazlasıyla güç kazanmasıyken, bu durum analistlere göre bazı ekonomik trendleri de açıklıyor. Örneğin gelirini dolar bazında hesaplayan ancak faaliyetlerinin önemli bir bölümü gelişmekte olan ülkelerde olan büyük çokuluslu şirketlerin geliri önemli bir darbe aldı.

Gelişen piyasalar varlık satışlarını tetikleyebilir

Bu arada IMF, global finansal sisteme yönelik riskleri değerlendirdiği yarıyıl raporunda, yıllardır devam eden ucuz borçlanmanın sona yaklaşmasıyla global piyasalarda daha fazla kargaşa yaşanabileceği uyarısında bulundu. IMF, özellikle gelişmekte olan piyasalarda yaşanacak kargaşanın acele varlık satışlarını tetiklemesi riski bulunduğunu vurguladı. IMF yöneticisi Jose Vinals, "Yanlış politika adımları veya negatif şoklar, er ya da geç ekonomik toparlanmayı durduracak uzun süreli global piyasa kargaşasına yol açabilir. Son aylarda tahvil, hisse senedi ve döviz piyasalarında yaşanan satışlar sadece yaklaşan türbülansın bir testi olabilir" dedi.

Lagarde: Tavuk gibi kızaracağız

Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde, iklim değişikliğiyle mücadelede geç kalınmasının insanlığın kaderini değiştireceğini belirterek, "Eğer yapılması gerekenden tavuklar gibi topluca kaçarsak, hepimiz tavuk gibi pişeceğiz, kızaracağız, közleneceğiz" dedi. Lagarde, Peru'nun başkenti Lima'da düzenlenen IMF-Dünya Bankası Yıllık Toplantıları kapsamında gerçekleştirilen "İklim Değişikliği" temalı konferansa katıldı. Yoğun ilgi gören konferansın diğer katılımcılarını, Dünya Bankası Başkanı Jim Yong Kim, Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Sözleşmesi Genel Sekreteri Christiana Figueres ve iklim değişikliğiyle mücadelenin önde gelen isimlerinden İngiltere Akademisi Başkanı Nicholas Stern oluşturdu. Lagarde, iklim değişikliyle mücadele için petrol ve kömür gibi fosil yakıtlarına uygulanan teşviklerin bir an önce kaldırılması gerektiğini vurgularken, kendisini destekleyen Kim, söz konusu teşviklerin yılda 5 trilyon dolara mal olduğu bilgisini verdi. Kim, ayrıca, birçok ülkenin doğru fiyatlama için karbon vergisine acilen ihtiyaç duyduğunu ifade ederek, "Biz ülkelere fosil yakıtlarına uygulanan teşvikleri kaldırmaları için yardımcı olmaya çalışmaktayız. Düşen petrol fiyatları da bunu başarmak için mükemmel bir fırsat yarattı. Ancak politikacılar, otobüs ve taksi şoförlerinin yolları kapatmasını sevmiyorlar" değerlendirmesinde bulundu.