KGF kilidi açtı, yatırımlar 2019'da gelir

Ece CEYHUN

Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Cemal Onaran, “Nakit yaratılmaya başladığı anda rasyolara yansıyor. Şirketlerdeki iyileşme bireysel dünyaya da sirayet ediyor. Bireyseldeki sorunlu kredilerin düşmesindeki etken de bu oldu. İstihdamın yüzde 74’ü KOBİ’lerde diyoruz. Orada kilidi açtığınızda, çalışan da kartını, kredi borcunu ödüyor” dedi. Şu ana kadar ödemesi başlayan kredilerdeki geri ödenmeme sorununun sıfıra yakın olduğunu da kaydetti.

Türkiye’de kredi kullanıldığında bu rakamın mutlaka yatırıma dönmesi gerektiği algısı olduğunu ama şu anda kullanılan kredilerin ‘işletme sermayesi’ ihtiyacını karşılamak adına sağlandığına da vurgu yapan Onaran, “‘Doğru yer’ dediğimiz zaman hepimiz ‘yatırımı’ hedefl iyoruz. Mutlaka bir fabrika yatırımı, mutlaka bir makine yatırımı görmek istiyoruz. KGF kredileri de işletme sermayesi amaçlı kullanıldı. Maaşa gitti, hammaddeye gitti, işin gereği neyse paranın adresi de o oldu” değerlendirmesini yaptı.

Ekonomide hep bir sürecin çalıştığına işaret eden Cemal Onaran, “İşletme dünyasının hareketlenmesiyle beraber bir süre sonra yatırım kanalının da hareketleneceğini düşünüyoruz” diyerek 2018 ve 2019’da bu kanalın yeniden hareketlenmesini beklediklerini belirtti. Genel Müdür Yardımcısı Cemal Onaran, şunları anlattı:

Kilitlenen döngü açıldı

► Sinyaller güzel. Bizim sahada gördüğümüz ve pozitif olarak nitelendirdiğimiz sinyalleri teyit eden veriler de açıklanıyor. Karşılıksız çek oranları geçen yıla göre yüzde 39 düştü. Geçen yıl yaşanan nakit sıkışıklığı, bu yıl başında devreye giren KOSGEB ve KGF kredileriyle ciddi anlamda kilitlenen döngüyü açtı. Çeklerin vadeleri de kısalmaya başladı. Bu krediler sadece şirketler tarafında rahatlamaya neden olmadı. Nakit akış sorunu olan şirketlerin yeniden düzenli maaş ödemeleri, bireyler tarafında da rahatlama getirdi. Dinamizm her yere sirayet etmiş durumda.

► Detaylara bakıldığında istihdam yaratmada ve ekonomiye katkıda önemli bir yapı taşı olan tekstil tarafında döngü başladı. Bursa bölgesine gittiğimizde ihracat ağırlıklı çalışan otomotiv sektöründe çarklar çok güzel dönüyor. Turizm de tıkanıklık olmuştu, ama düzelme artık daha çok hissediliyor. İnşaat tarafında da konut kredilerinin hızlanması, ekonomiye duyulanın güvendeki artış işleri rayına soktu. Bu 4 sektördeki canlanma ve dinamizmin büyüme üzerindeki etkilerini de göreceğiz. Yılın ilk yarısında büyüme rakamı yüzde 5’lerde. Yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 8’in üzerinde büyüme bekliyoruz. Yılın tamamında da büyümenin yüzde 6’nın üzerinde yüzde 7’ye yakın bir düzeye çıkacağını hesaplıyoruz.

Bir süre sonra yatırım kanalı da hareketlenir

► Ekonomide hep bir süreç çalışıyor. İşletme dünyasının hareketlenmesiyle beraber bir süre sonra yatırım kanalının da hareketleneceğini düşünüyoruz. Türkiye’de bir dönem enerji sektörü başta olmak üzere yatırım tarafı çok hareketliydi. Büyük projelere imza atıldı. 2017’de şu anda çok büyük bir yatırım projesi yok. Ama 2018 ve 2019’da yeniden bekliyoruz.

► KGF’de 250 milyar TL’lik bir limit tanımlanmıştı. 200 milyar TL’lik kısmı kullandırıldı. Kalan 50 milyar TL’lik limiti Hazine elinde tutuyor. Bunu da istihdam artışı, yatırımların finansmanı, ihracatı artırıcı projelerde kullanmak istiyorlar. Bu kefaletin devreye girmesi ile yatırım tarafındaki harekette hayatımıza girecektir.

► KGF tarafında hem kalan 50 milyar TL’lik kısmın spesifik alanlar seçilerek kullanılması hem 200 milyar TL’lik kısımda boşalan limitin yeniden nasıl kullandırılabileceğine dönük çalışmalar var.

Tahsilat sorunu sıfıra yakın

► Bizde KGF teminatlı kredi tahsislerinde geri ödemeler başladı. Şu ana kadar 2.5 milyar TL’ye yakın geri ödeme var. Geri ödeme performansı çok iyi. Geri ödenmeme sorunu sıfıra yakın. Ama burada bir parantez açmak gerek. Biz KGF desteklerinde, kredi politikalarındaki bakış açımızı değiştirmedik. Biz, işi, morali yüksek olduğu halde teminat sorunu yaşayan KOBİ’lere destek verdik. KGF, o dönemde ‘teminat’ boşluğunu doldurduğu için sorunlu kredi oranlarının zaten mevcudun üzerinde olması beklenemezdi.

► Şaşırtıcı olan 6 aylık sürecin sonunda tahsili gecikmiş alacak oranları mevcudunda altında geliyor. Arsalar, evler ve arabalar alındı denildi ama bu iddialar doğru olsaydı batık oranları şimdiden çok yüksek olurdu. Tahsilat sorununun sıfıra yakın olması bu kredilerin doğru yerlerde kullanıldığının en önemli göstergesi. Şunu da es geçmemek lazım. ‘Doğru yer’ dediğimiz zaman hepimiz ‘yatırımı’ hedefliyoruz. Mutlaka bir fabrika yatırımı, mutlaka bir makine yatırımı görmek istiyoruz. Aslında Türkiye’de kullanılan kredilerin çok büyük bir bölümü işletme sermayesi için kullanılır. KGF kredileri de işletme sermayesi amaçlı kullanıldı. Maaşa gitti, hammaddeye gitti, işin gereği neyse paranın adresi de o oldu. Lüks arabalara gitseydi, batıklarda patlamayı hep birlikte görürdük.

Garanti’de KOBİ kredi büyümesi %22’lere geldi

► Rakamlar, 2017 yılının KOBİ bankacılığı adına Garanti’de iyi geçtiğini gösteriyor. Çok hızlı büyüme var. Garanti Bankası’nın toplamda 1.5 milyon KOBİ müşterisi var. Kredi tarafında büyümemiz yüzde 22’lere gelmiş durumda. Mevduat tarafında da büyüme hızlı gidiyor. Tahsili gecikmiş alacaklarda (TGA) ise ciddi iyileşme var. Hem yeni girişler azaldı hem tahsilatlar arttı. Ağustos ayında sektörde tahsili gecikmiş alacak oranı yüzde 4.78’ken bizde 3.24. Garanti Bankası’nda KOBİ kredilerinin yüzde 93’ü TL cinsi verilen kredilerdir. Kalan yüzde 7’nin tamamı da ihracatçı KOBİ’lere verilen döviz kredilerden oluşur. Bizde resmi KOBİ tanımına giren KOBİ’lere kullandırılan toplam krediler 52 milyar TL civarında. Bu da toplam bankanın bilançosu içinde yüzde 30’luk bir payı ifade ediyor. POS tarafında üye iş yeri adet ve cirolarımızı artırmak için farkındalık yarattık.

2018 yılını pozitif senaryo ile fiyatlıyoruz

► Ekonomide çarklar dönmeye başladığı ve nakit yaratmaya başladığı anda rasyolara yansıyor. Şirketlerdeki iyileşme bireysel dünyaya da sirayet ediyor. Bireyseldeki sorunlu kredilerin düşmesindeki etken bu oldu. İstihdamın yüzde 74’ü KOBİ’lerde diyoruz. Orada kilidi açtığınızda çalışanda kartını, kredi borcunu ödüyor. Ekonomi yönetimi burada çok doğru bir noktaya temas etti.

► 2018’i pozitif senaryo ile fiyatlıyoruz. OVP’de büyüme tahmini yüzde 5. Bu şu demek; önümüzdeki yılda KOBİ dünyası çok canlı bir dünya olacak. Biz 2018 planlarımızı kredilerin büyüdüğü, ekonomide çarkların döndüğü, NPL oranlarının düşük olduğu bir senaryo üzerinden yaptık. KGF kredilerinde mevcut çalışmaların realize olması halinde biz, 2018 yılında da yüzde 20 ve üzeri kredi büyümesi bekleriz.

► 2017 KOBİ’nin yılıydı. 2018 de KOBİ’lerin yılı olacak. Ekonominin yüzde 5 ve üzerinde büyüdüğü her yıl aslında KOBİ’lerin yılıdır. Ne zaman ki büyüme hızı yüzde 2-3’lere düşüyor o zaman KOBİ dünyasında sıkıntılar başlıyor. Bu firmaların öz sermayeleri güçlü olmadığı için ekonominin canlılığı onları yaşatıyor.

► Faizin en önemli bileşeni enflasyon. Enflasyonun yüzde 10 seviyelerinden ne kadar aşağı gelirse, ki önümüzdeki dönemde bu ivmeyi göreceğimizi de düşünüyoruz. Enflasyona paralel faizlerde de gerilemeyi göreceğiz. İşin kritik noktası enflasyon ve Merkez Bankası politikası. Merkez Bankası GLP yerine normal fonlamaya geçtiği noktada mevduat piyasası da kredi piyasası da aşağı gelecektir.

Vadeli mevduat müşterisi olan KOBİ sayısını artırdık

Cemal Onaran, uzun yıllar sigorta sektöründe çalışırken işin sadece kredi değil tasarruf tarafını hatırlattığımızda şöyle dedi: “Ajandanızda yatırım yoksa, sermaye birikiminin çok önemli olduğu günümüz şartlarında ‘israfa kaçmayın’ diyoruz. Biz özellikle bireylere gelirlerinin yüzde 10’unu biriktirme tavsiyesi veriyorduk. Eğer ayırabiliyorsa bir KOBİ de mutlaka biriktirmeli. Her şeyden önce su akarken testiyi doldurmak lazım. Mevduat tarafında tüm sahada bir odaklanma yarattık. KOBİ dünyasında mevduat tarafının da canlanmasını sağladık. Bu da vadeli mevduat müşterisi olan KOBİ sayımızı arttırdı. Bu politika önümüzdeki sene devam edecek. KOBİ’lere büyüklüğünüze göre biriktirin diyoruz. Fakat her şeyden önemlisi, daha iyi araba ya da daha iyi ev güzel, herkesin hayali olsa da Türkiye’nin yüzde 2-3’lerde büyüdüğü dönemleri unutmadan, mutlaka köşeye bir birikim atmakta fayda var. Sermaye kırılganlığını düzeltmemiz lazım. Ayrıca ben işletmelere mutlaka sigortalarını yaptırmalarını da tavsiye ediyorum. Dişinizle tırnağınızla büyüttüğünüz işinizi sigorta ile koruyun.”

350 şubeyi ziyaret etti, hedef 500

Cemal Onaran, Garanti Bankası KOBİ Bankacılığı’ndan sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevini 1 Ocak itibariyle devraldı. Onaran, bu yıl kendine yaklaşık 1.000 şubesi olan bankanın 500 şubesini ziyaret etme hedefi koymuş. Şimdiye kadar da 350 şube ziyareti gerçekleştiren Onaran, “Yılın kalanında da 150 şube ziyaretimizi daha bitireceğiz. Seneye kalan 500 şubeyi ziyaret edeceğiz. Hem arkadaşlarımızla yakın temas kurmak istiyorum, hem piyasanın dinamiklerini, işleyişini yerinde görüp o havayı yakından solumak da önemli. Tabii ki raporlarda okuyorsunuz ama o şehrin, bölgenin dinamiklerini ilk ağızdan dinlemek önemli” dedi. Onaran tüm sahaya birinci günden itibaren ise verdikleri en önemli mesajın ‘müşteri memnuniyeti’ olduğunu söyledi.

İhtiyaç ‘buzdağının görünmeyen’ kısmında

"Her zaman KOBİ’lerin dostu olmayı hedefleyen bir banka olduk" diyen Onaran, şunları anlattı: "10 yıl önce KOBİ’lerin milli gelire katkısı yüzde 20-25’ler seviyesindeydi. Bugün bu oran yüzde 30’lar seviyesine geldi. Bunun en önemli nedeni ise KOBİ’lerin krediye geçmişe nazaran daha kolay ulaşabiliyor olması. Gidilecek daha çok yer var mı? Var… Ama bugün baktığımızda KOBİ’lerin ihtiyaç duyduğu desteğin daha çok ‘buzdağının görünmeyen kısmında yani finansal olmayan hizmetler tarafında olduğunu görüyoruz. Bugün bir KOBİ’nin özellikle muhasebe, dış ticarette yeni pazar bulma ve teknoloji tarafında destek ihtiyacının arttığını görüyoruz. Garanti’nin Yol Haritam ve Dış Pazar Bul gibi uygulamalarının, kadın girişimci desteklerinin çıkış noktası da bu. Bu meşakkatli bir yol ama kalıcı dostluklar kurduğumuz bir yol. "