Küresel piyasalar için 'haziran' kırılma noktası

Evrim KÜÇÜK

İSTANBUL - Son birkaç aydır ABD Merkez Bankası (Fed), teşviklerin devamı konusundaki spekülasyonlarla finans piyasalarının rotasını çiziyor. Son günlerde alevlenen Fed'in ayda 85 milyar dolar tutarındaki tahvil alımını (QE3) aşamalı olarak azaltacağı ya da sonlandıracağı tartışmaları ise bu yaz piyasaları zor günlerin beklediğine işaret ediyor. Uzmanlara göre, haziran ayındaki Fed toplantısı ve öncesinde açıklanan istihdam verisi büyük önem taşıyor.

Uzmanlar, istihdam verisinin güçlü gelmesi halinde piyasalarda 'düzeltme'nin başlayacağını söylüyor.

Fed Başkanı Ben Bernanke geçtiğimiz hafta, ekonomik verilerin iyileşmeye devam etmesi halinde merkez bankasının ayda 85 milyar dolar değerinde yaptığı tahvil alımlarını azaltmaya başlayabileceğini belirtti. Fed'in genişleme yanlısı para politikalarına ne zaman son vermeyi düşündüğüne ilişkin olarak Bernanke, Fed yetkililerinin ekonomik iyileşmelerin sürdürülebilir olduğu kanısına varmaları halinde gelecek toplantılarda alımları yavaşlatma kararı alınabileceğini söyledi. Bazı ekonomistler Fed'in enflasyon rakamları gözüne alındığında bu yıl içinde böyle bir hamle yapmasını beklemezken, piyasalarda ve bazı analistler arasında bu yönde bir adımın sonbaharda atılabileceği görüşü hakim. İlk ipuçları ise Fed'in 18-19 Haziran'da gerçekleştireceği toplantısında aranacak. Bu toplantı öncesinde açıklanacak istihdam verisi ise büyük bir önem taşıyor.

Geçtiğimiz yıl ağustos ayında yüzde 8.1 olan işsizlik oranı yüzde 7.5'e gerilemiş durumda ve Credit Suisse ekonomisti Dana Saporta'ya göre haziran ayında gelecek güçlü bir istihdam verisi teşviklerin azaltılmasını isteyen Fed üyelerinin elini ciddi bir şekilde güçlendirecek. Credit Suisse, Fed'in eylül ayından itibaren tahvil alımının azaltılmasına yönelik ilk adımların atılacağını düşünüyor. Japon Nomura da Fed'in eylülde çıkış stratejisi uygulamaya başlayacağını düşünen finans kuruluşları arasında.

Bu yaz piyasalar dalgalanacak

Bernanke, hazirandaki toplantıda parasal genişlemenin yavaşlaması ya da sonlandırılmasının altını daha da çizerse ne olur? Uzmanlar, "Bu yaz dalgaları sadece denizde değil, piyasalarda da görebiliriz" diyor. Fed'i yakından takip edenlere göre, haziran toplantısı bir kırılma noktası olabilir. Geçtiğimiz hafta Bernanke'nin  açıklamaları sonrasında piyasaların verdiği tepki zor yazın habercisi gibi. Bernanke'nin açıklaması sonrasında yatırımcılar hem hisse senedi hem de tahvil piyasasından bir anda kaçmıştı. Sadece teşviklerden çıkış tartışması bile böylesi bir satış dalgası yaratıyorsa uzmanlara göre Fed gerçekten kapıya yöneldiği zaman piyasalar daha agresif bir tepki verebilir. Öncelikle doların güçlenmesi bekleniyor. Şu an euro karşısında 1.29-1.30 bandında dalgalanan doların, yıl sonunda 1.24 euroya güçlenmesi bekleniyor. Fed parasal genişleme olarak adlandırılan tahvil alımını azaltmaya başladığında bunun ilk etkilerinden biri tahvil piyasalarında görülecek. 10 yıllık Amerikan kağıtlarının faiz  Bernanke'nin geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamanın ardından yüzde 2'nin üzerine çıkmıştı. Goldman Sachs, tahvil getirisinin yüzde 2.5'e kadar çıkacağı görüşünde.

Bir korku filmi izleyebiliriz

Societe Generale sabit getirili yatırım stratejisti Vincent Chaigneau, müşterilerine yolladığı notta, "geçen hafta yaşananların bu yaz seyredilecek korku filminin sadece bir fragmanı olduğunu' belirtti. Chaigneau, hazine kağıtlarına gelen satışların orantısız bir artış gösterdiğini ve Fed etkisinin ne kadar derin olabileceğine işaret ettiğini söyledi. Banka, Amerikan tahvillerinin getirisinin 2013 sonunda yüzde 2.75 seviyesine çıkacağı tahmininde bulundu.

Borsalar sert düşebilir

[PAGE]

Borsalar sert düşebilir

İsviçreli finans kuruluşu UBS'in uzmanlarından Paul Richards da, ABD'de haziran ayında istihdam piyasasının iyileştiğine dair işaret alınmasının Fed'in çıkış için elini güçlendirecek olması nedeniyle borsalarda sert bir düşüş görülebileceğini belirtti. Richards, piyasaların teşviklerin erken sonlandırılmasana hazır olmadığını belirterek, 'zor bir yaz yaşabiliriz' uyarısı yaptı.
Richards, piyasaların parasal genişlemenin yavaşlamasını hazmetmesinin kolay olmayacağını dile getirdi ve ekledi:
"Borsalarda boğa eğilimi hakimdi fakat yeni bir düzeltme kapıda. İstihdam rakamları,
düzeltemeyi tetikleyecek unsur olabilir."

Fed cephesinde yaz nasıl geçecek ?

Bernanke'nin yatırımcıyı çıkışa  hazırlayacağına inanılan bu yaz Fed tarafında şu gelişmeleri takip edeceğiz:

• Fed politika yapıcıları eylül ayından önce, 18-19 Haziran ve 30-31 Temmuz'da olmak üzere iki kez toplanacak.
• Toplantılardan üç hafta sonra tutanaklar yayınlanacak.
• Washington'daki Commonwealth Foreign Exchange baş piyasa analisti Omer Esiner'e göre haziran toplantısı ilk sinyallerin alınması açısından çok önemli olacak. 31 Mayıs'ta açıklanacak enflasyon verisi de önemli.
• Uzmanlara göre, Fed yüzde 2.5 olan enflasyonun yüzde 2'ye inmesiyle daha rahat bir nefes alacak. Enflasyon rakamı 31 Mayıs'ta açıklanacak.
• Tarım dışı istihdamın ise ayda 200 bin kişi artıyor olması Fed'in görmek istediği rakam.
• Bu arada, görev süresi ocak ayında dolacak olan Fed Başkanı Bernanke'nin yerini kimin alacağına dair tartışmaların yaşanması da piyasalar üzerinde baskı yaratabilir.

Teşviklerin azalması en çok Asya'yı vuracak

QE'nin 3. turunun yavaşlamasının, son yıllarda sıcak paranın adresi haline gelen Asya'yı
istikrarsızlaştırabileceği uyarısı yapıldı. Fed'in tahvil alım programını eylülden itibaren yavaşlatacağına inanan Japon Nomura Holdings, güçlü sermaye girişi ve düşük faizlerin gelişen ülkelerde ekonomik temellere zarar verdiğine dikkat çeken Nomura, borç yükünün de arttığı bölgede özellikle Hong Kong ve Singapur gibi ülkelerin gayrimenkul balonu riskiyle karşı karşıya kalabileceğini bildirdi. Banka ayrıca, döviz cinsinden dış borçlanmanın artmış olması nedeniyle, Asya'daki paraların hızlı bir değer kaybı yaşaması halinde döviz piyasalarında önemli bir oynaklık yaşanabileceğini belirtti. Nomura'ya göre QE'nin yavaşlamasından en büyük hasarı Hong Kong, Singapur, Hindistan ve Endonezya alacak. İlk iki ülkenin gayrimenkul piyasası tehdit altında kalacak, Hindistan ve Endonezya ise yüksek cari açıkları nedeniyle risklerle karşı karşıya kalacak.