"KOBİ'lere kasımda bir KOSGEB desteği lazım"

Ece CEYHUN

İSTANBUL - Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, KOSGEB'den geniş çaplı bir KOBİ destek programının iç piyasayı rahatlatacağını düşünüyor. Nafiz Karadere, "KOBİ'lere, bir KOSGEB desteği iyi gelir" dedi. Karadere, mayıs ayından beri geçen süre içinde bakıldığında piyasada KOBİ'lerin işletme sermayesi ihtiyacı için kredi kullandığını ve faizinde 6 ay öncesine göre neredeyse yüzde 30 arttığına işaret ederek KOSGEB'den bir ‘can suyu' desteğinin KOBİ'ler için önemli olacağına işaret etti.  

Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, işletme sermayesi ihtiyacı için bankaların kapısını çalan KOBİ'lerin her geçen gün arttığını, iç piyasada vadelerin artık 12 aya çıktığını ve faiz yükselişleri de dikkate alındığında KOBİ'lere KOSGEB'den bir destek gelmesinin piyasayı rahatlatacağını savundu. Karadere, kasım-aralık ayı gibi, 2-3 milyar TL arasında ihracatı da kapsayan bir KOBİ destek programı olabileceğinden bahsederek "TL bazlı ve mümkün mertebe geniş kapsamlı bir program olmalı. Hem küçük esnafı da alacak, hem de orta boy işletmeyi kapsayacak faiz desteği türündeki geniş kapsamlı bir paket piyasaya iyi gelecektir. Piyasayı bir parça olsun rahatlatır" diye konuştu.

Garanti'de yılbaşından beri büyüme %35

Karadere, Türk bankacılık sisteminde KOBİ kredilerinin yılın ilk 7 aylık döneminde yaklaşık yüzde 22 artarak 240 milyarı geçtiğine işaret ederek "Krediler büyüyor. Yıl sonunda da KOBİ kredilerinde yüzde 20'ler civarında bir büyüme görülecek" değerlendirmesinde bulundu. Garanti Bankası olarak yılbaşından bu yana KOBİ'lere verdikleri borçlu cari hesap kredilerinin de yüzde 35 büyüdüğünü, taksitli kredilerin ise yüzde 26-27 civarında bir artış kaydettiğine işaret eden Karadere, "Krediler artıyor ama bu artışta dikkatimizi çeken bazı noktalar var. Bu çok sağlıklı bir kredi büyümesi değil. Şu anda KOBİ'ler kendini çevirebilmek için kredi talebinde bulunuyor, büyümesini finanse etmek için değil. Eskiden 100 birim kredi kullanarak çevirdiği işini şimdi cirosu artmamasına rağmen ilave 25-30 dilim daha kredi alarak çevirebiliyor. Yeniden yapılandırmıyor, ilave kredi alıyor. Bu da KOBİ'nin üzerindeki finansman yükünü artıyor" bilgisini verdi. 

KOBİ'nin faizi çift haneye oturdu

KOBİ'lerin cirolarının da artmadığına işaret eden Karadere şöyle devam etti: "Birde vadeler uzayınca sermaye gücü olmadığı için ilave finansman yükü doğuyor. Aldığı her finansmanda mayıs öncesiyle karşılaştırdığınızda yüzde 30-40 daha yüksek faizli finansman." 

Karadere, faizlerin geldiği seviyenin sorulması üzerine ise mevduat faizlerinin yüzde 9'lara geldiği hatta çift hanelerin telaffuz edildiği bir ortamda KOBİ kredilerinin de yüzde ortalama faizinin yüzde 12.5'a geldiğini belirtti. Karadere şöyle devam etti: "Mevduat faizlerinde her hafta 10-15 baz puanlık artışlar görüyoruz. Bu da ister istemez kredi faizlerine yansıyor. Artık tek hane kalmadı. Yılbaşına kadar düşecekmiş gibi durmuyor. MB'nin PPK açıklamaları ve diğer söylemlerine bakıldığında faizlerin düşeceği sinyali de yok. Maliyetler nedeniyle yüzde 9 ile mevduat toplayıp yine tek hane ile kredi vermeniz mümkün değil. Global olarak baktığınızda da Amerikan faizlerinin yükseldiği bir ortamda faizler yükselir."  

Şahin Summers'ın adaylıktan çekilmesi, Fed'in eylülde tahvil programında azatlıma başlamamasının pozitif etkilerinin piyasalarda toz pembe bir hava oluşturduğuna da değinen Karadere, "Bundan sonra Amerika'nın gideceği yol bellidir. Ekonomisi canlanırken Fed, likit para politikası izlemeyecektir. Er ya da geç bu parayı piyasadan çekecek. Bundan sonra likidite çok kıymetli olacak. Üstelik bu politikaların sonuna doğru faiz de artıracak. Böyle bir global bakış açısıyla kısa – orta vadede faiz indiriminden bahsetmek kolay değil. Üstelik Suriye'deki politik riskin önümüzdeki dönemde nasıl bir görüntü vereceğini de bilmiyoruz" ifadelerini kullandı. 

Tahsili gecikmiş alacaklarda artış var

Sorunlu kredilerdeki son durum hakkında da bilgi veren Karadere, "Taksitlerde gecikme var. Tahsili gecikmiş alacak rasyosunda bir artış var ama korkutucu boyutlarda değil. KOBİ'lerin bilançolarında ve geriye ödeme yeteneklerinde de bozulma var. Bu ekonomik şartlar bir sene daha böyle giderse, 2014 çok parlak gözükmüyor. KOBİ'lerin biraz desteğe ihtiyacı olarak gibi duruyor. Onun için KOSGEB kaynaklı bir destek KOBİ'lere çok iyi gelir. Bu bozulma işaretlerini gördüğümüz içinde şimdiden sahaya çok yakın hareket ediyoruz" bilgisini verdi.  

POS cirolarında artış yok

Türkiye 2013'ün ikinci çeyreğinde, iç tüketim ve stok değişimindeki artışın desteğiyle yüzde 4.4 büyüdü. Altı aylık büyüme ise yüzde 3.7 oldu. Nafiz Karadere, KOBİ'lerden hareketle üçüncü çeyrek büyüme hızının ikinci çeyrekten biraz daha düşük çıkabileceğini düşünüyor. Garanti Bankası olarak yılın tamamı için yüzde 3.5 civarında bir büyüme beklediklerini de hatırlatan Karadere, "Bu iç piyasa kaynaklı, iç piyasa güdümlü görünen büyüme KOBİ kaynaklı değil. KOBİ'lerin kredi taleplerine bakıldığında yatırım kredisi yok. Hiçbir KOBİ ciddi bir yatırıma girmiyor. KOBİ'lerde hakikaten cirolarını büyütemiyorlar. Vadelerde 6 aydan 1 yıla kadar uzadı. Bir çok sektörde satış zorluğu içinde olan KOBİ var. Bunları da POS cirolarından takip edebiliyoruz. POS cirolarında artış yok. Türkiye'deki işletmelerin yüzde 99'u KOBİ ise o yüzde 99'un öncülüğünde, KOBİ'ler güdümlü  bir iç piyasa büyümesinden bahsedemiyoruz. Bu sene iç piyasa açısından çok canlı bir seneden bahsetmek söz konusu değil" dedi.  

Garanti yılın kadın girişimcilerini de seçti

Garanti Bankası, Ekonomist dergisi ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) işbirliğiyle, bu yıl 7.si düzenlenen Türkiye'nin Kadın Girişimcisi Yarışması sonuçlandı. "Türkiye'nin Kadın Girişimcisi", teknoloji alanındaki çalışmalarıyla öne çıkan Vistek ISRA Vision Yapay Görme ve Otomasyon firmasının sahibi Feride Aytül Erçil oldu. Ankara'dan Begüm Buğdaycı Açıkkol, nitelikli bilimsel araştırmalara ev sahipliği yapan Kobay Deney Hayvanları Laboratuvarları'nın kurucusu olarak "Gelecek Vaat Eden Kadın Girişimci" seçilirken; Bursa'dan Aslıhan Yıldırım ve Nazlıgül Ünal, hızlı tüketim pazarındaki bir eksiklikten hareketle yarattıkları marka ve üretim hikayeleriyle "Yöresinde Fark Yaratan Kadın Girişimci" seçildi. Yarışmaya İstanbul'dan katılan Tülin Akın ise, tarım alanındaki bir ihtiyacı fırsata çevirerek, internet üzerinde hayata geçirdiği iş modeli ve başarılı projeleriyle "Türkiye'nin Kadın Sosyal Girişimcisi" olarak ödüllendirildi. Nafiz Karadere, ödül töreninde yaptığı konuşmada ise "Kadının gücünü arkasına alan ekonomiler hızla büyüyebiliyor, bu gücün artması için çalışan kurumlar güçlenebiliyor ve toplum tümü tarafından sahipleniliyor. Kadınların ekonomiye katılımına katkıda bulunmayan ülkelerin, dünyanın sürdürülebilir büyük ekonomileri arasına girmesi mümkün görünmüyor. Kadının işgücüne katılımı bugün dünyada %40 iken, ülkemizde bu oranın % 29,6 olduğu görülüyor. Garanti, bu rakamın yukarı çıkması, kadınların ekonomiye katılımının artması amacıyla, Türkiye'nin kadınları ayrı bir segmentte değerlendiren ilk özel bankası olarak 2006'dan bu yana finansman, eğitim ve cesaretlendirme üzerine konumlandırdığı sürdürülebilir model çerçevesinde projeler üretiyor" dedi.