Rogers: TL değerini bulur, faiz artışı gerekli değil

İSTANBUL - Dünyada emtia gurusu olarak tanınan yatırım ve finans uzmanı Jim Rogers, son dönemde doların lira karşısındaki yükselişini değerlendirerek, "Türk Lirası kendi değerini piyasa koşullarında bulacaktır. Faiz artırılması için gerekli bir durum görmüyorum" dedi.

Rogers, ABD Merkez Bankası Fed'in parasal genişlemeden çıkış stratejisinin etkilerinin bütün gelişmekte olan ülkeler üzerinde aynı olmayacağını belirtti. "Türk Lirası kendi değerini piyasa koşullarında bulacaktır" diyen Rogers, bazı yabancı ekonomistlerin "Türkiye Merkez Bankası'nın liranın değer kaybının önüne geçmek ve Türkiye'yi sermaye akışı açısından daha cazip hale getirmek için faiz artışına başvurması gerektiği" şeklindeki ifadelerine katılmadığını kaydetti.

Rogers, "Ben faiz artırılması için gerekli bir durum görmüyorum. Cari açık veren ülkelere karşı biraz şüpheyle yaklaşılacaktır. Çünkü herkes biliyor ki bu ülkelerin açıklarını bir şekilde finanse etmeleri güç olacaktır. Bu yüzden faizlerin artırılması sadece geçici bir çözüm olacaktır. Bazı ülkelerin politika faizlerini artırması gerekecek, ama bazılarının artırmasına ihtiyaç duyulmayacak" diye konuştu.  
 
"Gelişmekte olan ekonomilerde her zaman fırsatlar var"

Fed'in aylık tahvil alım programından çıkışının bazı gelişmekte olan ekonomiler için zorlu bir süreç olabileceğini belirten Rogers, şöyle devam etti:

"Bazı gelişmekte olan ekonomiler için rüya bitmiş olabilir ama bütün ülkeler için bu durum geçerli değil. Yapay para ve yapay faiz üzerinde yaşayan insanlar için rüya bitmiş olabilir. Bütün gelişmekte olan ülkeleri aynı kefede değerlendirmemiz mümkün değil. Gelişmekte olan ekonomilerde belki kısa vadede değil ama her zaman fırsatlar var."

Gelecek yıl şubat ayında görev süresi bitecek olan Ben Bernanke'nin Fed politikalarını başarısız bulduğunu belirten Rogers, "ABD'de kamu borcu şu anda bile 2008 yılında olduğundan çok daha yüksek seviyede.  Bernanke'nin politikası işe yaramadı. Bernanke çok büyük oranda para basma yolunu seçti. Bu şekilde hükümet yine inanılmaz ölçüde para harcayabildi. Bu paranın aktığı insanlar şu anda tabii ki çok daha iyi durumdalar.  Ama kötü durum devam ediyor" diye konuştu.

Rogers, ABD'nin aylık 85 milyar dolar olan tahvil alım programını kademeli olarak azaltsa bile kamu borcunun önümüzdeki dönemde artmaya devam edeceğini dile getirerek, "Halihazırda ABD'de kamu borcu hala çok yüksek seviyede.  Kamu borcu artmaya devam edecek ve bunun faturasını hepimiz ödeyeceğiz" dedi.

"Çıkış Bernanke ne zaman isterse o zaman"

Fed'in parasal genişlemeden çıkışı eylülde başlatabileceğine yönelik tahminlere ilişkin Rogers, "Bernanke ne zaman isterse tahvil alımı o zaman azaltılır. Fakat piyasa Bernanke'nin tahvil alımı azaltması ve durdurması için zorlayacaktır. Ben parasal genişlemenin son bulacağını biliyorum ve bunun sonucu da tüm dünya için kötü olacak. Parasal genişleme sadece ABD'den ibaret değil.  Japonya, İngiltere ve Avrupa Merkez Bankası da parasal genişlemeyi uyguluyor. Merkez bankalarının para basmaya devam etmesi hepimiz için kötü olacak" ifadelerini kullandı.  

"Japonya parasal genişlemeyi durdurmayacak"

ABD'nin parasal genişlemeye son vermesi halinde bile küresel ekonominin sorunlarının bitmeyeceğini belirten Rogers, Japonya'nın para politikalarının hem bölge hem de küresel ekonomi için ciddi sorun yaratacağı tahmininde bulundu.

Rogers, şunları kaydetti:

"Japonya Merkez Bankası ve Japonya Başbakanı parasal genişlemeye devam edeceğini açıkladı. Sınırsız parasal genişleme tabirini kullanıyorlar. Durmayacaklar. ABD parasal genişlemeyi durdurabilir ama Japonya durmayacak. Japonya parasal genişlemeyi en son durduran olacak. Japonya tüm dünya için sıkıntı yaratacak.  Japonya'nın parasal genişleme stratejisi kur ve faiz kaymalarına neden olacaktır.  Parasal genişleme bir süreliğine bazı sektörlerde Japonya'nın rekabet gücü artacaktır. Bu da Çin ve Kore'den bazı alanlarda kaymalara neden olacak. Bu suni bir kayma hali olacak ve ekonomiyi etkileyecek."

"Başkasını dinlemeyin bildiğinizi yapın"

Uzun yıllar ünlü yatırımcı George Soros'la birlikte kurduğu dünyanın en çok kazandıran fonları arasında gösterilen Quantum Fund'ı yöneten Rogers, yatırımcılara sadece en iyi bildikleri yatırım aracına yatırım yapmaları tavsiyesinde bulundu.

Önümüzdeki 2-3 yıl içerisinde küresel ekonomide birçok sorunla karşılaşılacağı öngörüsünde bulunan Rogers, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Eğer yatırım yaptığınız alanla ilgili fazla bilgi sahibi değilseniz, sadece gazete ve internet üzerinden okuduklarınızla yatırım yapmamanızı tavsiye ederim.  Eğer yatırım yaptığınız şeyi siz, bizzat biliyor ve iyi tanıyorsanız yatırım yapabilirsiniz. Yakın zamanda başkalarının sözünü dinlemekten dolayı büyük kayıplar yaşanacak ve bundan fena şekilde zarar görenler olacak. Eğer yatırım yapacağınız alanla ilgili bilgi sahibi değilseniz, en azından paranızı bankaya yatırın. En güvenli yatırım yolu olmayabilir. Para biriminin değer kaybetmesiyle yatırımlarınız da kayba uğrayabilirsiniz ama bu oran bilmediğiniz bir alanda yapacağınız yatırımın sonunda kaybedeceğiniz orandan çok daha az olacaktır. Bu yüzden yatırımcılara çok dikkatli olmalarını tavsiye ediyorum. Emlak yatırımların tavsiye etmiyorum çünkü emlak kredi faizleri giderek artacaktır. Eğer çiftçilikten anlıyorsanız çiftlik almak son derece yerine bir yatırım olacaktır."