“Tüm faiz oranlarını gözden geçireceğiz”

İSTANBUL - MB Başkanı Erdem Başçı, 2014 sonunda enflasyonun yüzde 70 olasılıklı orta noktası yüzde 6.6 olmak üzere yüzde 5.2-8.0 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini aktardı. 

2015 enflasyon öngörüsünün ise yüzde 3,1 ile yüzde 6,9 aralığında olduğunu söyleyen Başçı, 2015 için orta noktanın yüzde 5 olduğunu kaydetti.

Başçı, 2014 sonu gıda fiyat artışını yüzde 8 seviyesinde tahmin ettiklerini bildirdi.

"2014 yıl sonu enflasyon tahminimizi 1.3 puan yukarı yönlü güncelledik. Orta vadeli hedefimiz olan yüzde 5 enflasyona ulaşmak için elimizdeki tüm enstrümanları kullanabileceğimizden şüpheniz olmasın" diyen Başcı, PPK toplantısının amacının fiyatlama davranışındaki bozulmayı engelleyerek fiyat istikrarına yönelik adımları atmak olacağını belirtti.

Hükümete, enflasyon mektubu gönderildi

Erdem Başçı'nın açıklamaları sonrası, Merkez Bankası hükümete enflasyon mektubunu gönderdi. Mektupta, enflasyon  hedefinin neden tutmadığı anlatılırken, MB'nin gereken tedbirleri almaya devam edeceği ifade edildi.

Faiz silahını devreye almak gerekiyor

"Döviz satışları faizle desteklenirse daha etkili olabilir" diyen Başçı, artık faiz silahını da devreye almak gerektiğini vurgulayarak, "Sadece döviz satışıyla çalışıyorduk, bundan sonra faiz ve döviz aracı ile çalışacağız" ifadelerini kullandı. 

Doğrudan müdahalenin sıkılaştırıcı etkisi oldu

Geçen haftaya piyasaya yapılan doğrudan müdahaleyi değerlendiren Başçı, müdahalenin sıkılaştırıcı etkisi olduğunu söyledi ve "Gerekenler gereken zamanda yapılıyor" şeklinde konuştu.

PPK için üyenin gelmesi bekleniyor

PPK toplantısının akşam gerçekleşecek olmasının ise, bir kurul üyesinin eksik olmasından kaynaklandığını ifade eden Başçı, şu açıklamalarda bulundu.

- Enflasyon kısa vadede yüzde 5 hedefin belirgin üzerinde seyredecek.

- 2013 Mayıs ayından itibaren sermaye akımları zayıf seyretmeye devam ediyor.

- 2013'ün son çeyreğinde enflasyon, ekim ayında sunduğumuz tahminlerin üzerinde gerçekleşti. 

- Küresel gelişmeler yurt içi gelişmelerle birleşince enflasyonda güncelleme yaptık. 
Son enflasyon raporundan bu yana döviz satarak piyasaya döviz likitesi verdik.

- Şuanda tüketici kredilerin büyüme hızı ticari kredilerin büyüme hızına göre daha yavaşladı.

- Son dönemde gelişmelerle dışarıdan bir miktar olumsuz ayrıştık.

- Döviz kuru enflasyona yukarı yönde, talep koşulları aşağı yönde baskı yapıyor. 

- Bankaların fonlama maliyetleri arttı. Bu da kredi ve mevduata yansımaya başladı. Kredi büyümesi son dönemde yavaşladı ama hala yüzde 15'in üzerinde kademeli iniyor.

- Ocak ayında tahmini REK'in 100'ün hafif üzerinde olduğu yönünde.

- Nihai yurt içi talebini incelediğmizde özle kesimi talebinin istikrarlı artış gösterdiğini, kamu kesimi talebinin gerilediğini görüyoruz. 

- 2013'ün son çeyreğinde ekonomide ılımlı bir seyir takip edildi.

- Yurtiçi talepte yavaşlama enflasyona kısmen yansıyacak.

- Önümüzdeki dönemde ihracatta kısmi hızlanma bekliyoruz. 2014'te enflasyonda ithalat kaynaklı bir baskı olmayacağını varsaydık.

- Döviz hareketlerinin 0.5 puan daha yüksek olacağını varsayıyoruz.

- 2014'te gıda enflasyonunu tahmini yüzde 8'e çektik.

Soru-cevap:

Ne tür politika araçları kullanacaksınız? Bize göstermediğiniz araçlar var mı?

[PAGE]

Ne tür politika araçları kullanacaksınız? Bize göstermediğiniz araçlar var mı?

Belirsizlik durumda piyasalar en kötüyü fiyatlar ama biz kendimizden eminiz. Merkez Bankası kanunda verilmiş görevini bağımsız şekilde yürütüyor. Türkiye'de durum ABD ve Avrupa'dan farklı. Siyasetçiler Merkez Bankası'nın kararlarını övüyorlar ya da eleştiriyorlar. Türkiye'de böyle bir durum var. Bu bağımsızlığı zedelemez. Bu Merkez Bankası'nın bağımsızlığını daha da güçlendirir. Ancak uluslararası basında Türkiye çok konuşulur duruma geldi. MB'nin bağımsızlığı ile ilgili maalesef olumsuz bir algı çıktı.Yabancı yatırımcılarda ters bir algı oluştu ama biz bağımsız kararlar alıyoruz. Merkez Bankası bağımsız şekilde ekonomik verilere bakarak geleceğe yönelik tahminlerde bulunarak kararını verir, bunun güvencesini veriyoruz.

Daha önce sert fiyat hareketleri olduğunda Merkez Bankası gerekli hamleleri yaptı. Kalıcı faiz artışını da geçici artışı da gerçekleştirdi. Bu enstrümanların belirli rolü var. 2006 tribülansında bunun ikisini birden yaparak ani ve sert değer kazancı yaratmıştı. Önemli bir sıkılaşmaya gitmiştik ve başarılı olmuştu. 2009 Lehman krizinde de bütün dünyada çok sert döviz kurları değer kaybı yaşandı. Merkez Bankası o zaman faiz indirdi. Yatırımcılardan ciddi şekilde eleştiri almıştık. Biz bu kararları enflasyon hedeflemesi için alıyoruz. Petrolde, emtiada çok sert düşüş yaşanmıştı.

Üçüncü örnek 2011'de Euro bölgesi borç kriziydi. Geçici ek parasal sıkılaştırmalar kullandık. Sadece likidite yönünde sıkılaştırmalar yaptık. Çünkü geçici nitelikte bir şoktu. Avrupa Merkez Bankası'nın adımlarıyla durum normele döndükten sonra geçici politikamızı normale döndük. Bu örnekler elimizdeki araçları gösteriyor. Akşamki toplantı için ipucu vermeyeyim. Akşamı bekleyelim.

Reel faizin ne olması gerekir?

Bu soruya cevap vermeyeyim. Bu Para Politikası Kurulu toplantısında tartışılması gereken bir sorudur. Küresel şartlara göre zaman içerisinde değişebilen bir durumdur. Tartışacağımız temel değişkenlerden biri budur.

Ek parasal sıkılaştırma günlerinde yüzde 9 faiz oranını açıklayabilir misiniz?

Kalıcı bir şekilde ve yavaş şekilde politika faizini değiştirdiğiniz zaman getiri eğrisini yukarı doğru kaydırıyorsunuz. Bu sıkılaşma demektir. Geçici sıkılaşmanın iki etkeni olduğunu düşünüyoruz. Birincisi döviz kurunda stabilize edici etkisi var. Yerli paraya değer kazandırabiliyor. Bunu kalıcı faiz ile yapamazsınız. İkinci faydası krediler üzerinde. Kredi büyümesini yavaşlatıcı yönde etkisi var. M2 parasal arzı ve kredi büyümesi üzerinde yavaşlatması sözkonusu. O dönemde geçici sıkılaştırmanın faydalarını gördük. Belirsizliklerin yüksek olduğu dönemde likidite politikasının faydalı olduğunu düşünüyoruz.

Fonlamanın çok önemli kısmını yüzde 7.75'ten yapıyoruz. Pazartesi günü yüzde 9'dan fonlama yaptık. Bu ilk defa görülmüş oldu. Merkez Bankası'nın faizleri neyse o olur. Kotasyonları biz belirliyoruz. Geçici bir faiz artırımıdır. Bizim üstte bir limitimiz daha var. Yüzde 9 olan faiz teknik olarak yüzde 10.25'e çıkabilirdi , bugün gözden geçirebiliriz.

Para Politikası'nı basitleştirip daha net mesajlar verecek misiniz? Örneğin tek bir faiz oranı uygulayabilir misiniz?

Politika normalleşmesinden yatırımcıların anladığı 1 haftalık repo faizinin baz alınması. Normalleşme olarak bunu değerlendireceğiz. Önemli olan maliyettir. Gecelik ya da bir haftalık olması fark etmez.

Rezerv Opsiyon Mekanizması'nda değişikliği gerekli görüyor musunuz?

Zorunlu karşılıklarda aralıktaki toplantıda değişiklik öngörmemiştik. Döviz satışlarını anlatırken Merkez Bankası'ndan sistemin borçlanma ihtiyacı arttırdığını ve sıkılaştırma olduğunu söylemiştik. Orada yeteri kadar bir noktaya gelindiğinde başka araçlar da devreye girebilir. 

Bir hafta içinde ne değişti. Neyi öngöremediniz ikinci bir toplantı yapılıyor?

Temmuz ayı enflasyon rakamının bu seviyelere kadar gerileyeceğini söylemiştik. Öyle de oluyordu. Taki 17 Aralık belirsizliğine gelene kadar. Ara toplantı yaptığımız üç durum var. Erken harekete geçmenin faydalı olacağı durumlarda yapılıyor.  Son bir haftada dövizde en çok oynaklık gösteren ülkelerden biri olduk.

17 Aralık'a kadar, dolar 1.92'ye doğru gidiyordu

2013 sonu 1,92'lik kur tahmini ilgili bir soruyu cevaplayan Başçı, temmuzda bu tahmini yaptığını,gelişmelerinde o yönde gittiğini belirterek, 17 Aralık belirsizliğinin etkisine değindi. "Döviz kurlarıyla ilgili zaman zaman resim değişebiliyor" diyen Başçı, "Yurtdışı yerleşiklerden de zaman zaman alım geldiği olabiliyor, zaman zaman satış da gelebiliyor. Yabancı yatırımcılardan da dönem dönem girişler ve çıkışlar olabiliyor. Şu anda çok detaylı bir bilgi vermeyelim" ifadelerini kullandı.