Yeni stopaj, vadenin uzatılmasına katkı yapacak
İSTANBUL - Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, mevduatta uygulanan stopajın vadeye göre farklılaştırılması, uzun vadeli mevduat için vadeden önce çekim kolaylığı getirilmesi ile banka ve finansman şirketleri haricindeki yurtiçi yerleşiklerin yurtdışından kullandıkları kredilerde Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF) kesintisinin vadeye göre kademelendirilmesinin vadenin uzatılmasına ve finansal istikrara katkı yapacağını açıkladı.
Babacan söz konusu kararların Resmi Gazete yayımlanmasının ardından yaptığı yazılı açıklamada, "Ülkemizde tasarruf mevduatının kısa vadede yoğunlaşması, bankalarca kullandırılan kredilerin vadesinin ise genellikle uzun olması bankalarda aktif-pasif vade uyumsuzluğuna yol açabilmektedir. Bu nedenle ilk iki karar, mevduatın vadesini uzatmayı amaçlamaktadır" dedi.
Gelir vergisi stopaj oranlarının vadeye göre farklılaştırılarak uzun vadeli mevduata vergi avantajı sağlandığını belirten Babacan, oranların şu şekilde uygulanacağını kaydetti.
a)Türk Lirası mevduata daha evvel vadesinden bağımsız olarak yüzde 15 oranında uygulanan gelir vergisi stopajı,
*6 aya kadar vadeli hesaplar için yüzde 15,
*6-12 ay arası vadeli hesaplar için yüzde 12,
*12 aydan uzun vadeli hesaplar için ise yüzde 10 olarak uygulanacaktır.
b)Döviz Tevdiat Hesaplarına daha evvel vadesinden bağımsız olarak yüzde 15 oranında uygulanan gelir vergisi stopajı,
*6 aya kadar vadeli hesaplar için yüzde 18,
*6-12 ay arası vadeli hesaplar için yüzde 15,
*12 aydan uzun vadeli hesaplar için ise yüzde 13 olarak uygulanacaktır.
İkinci karar olan vadeden önce para çekilmesine getirilen kolaylık ile tasarruflarını bir yıldan uzun vadede değerlendiren mudilerin, vade bozulmaksızın ve getiri kaybı yaşamaksızın, hesaplarından önemli miktarda kısmi çekim yapmalarını mümkün kıldığını belirten Babacan,"Vadeden önce mevduatın tümünün çekilmesi halinde ise uğranılan getiri kaybına sınır getirilmiştir" dedi.
Bu kapsamda, 1 yıl veya daha uzun vadeli faiz/kar payı ödemeli hesaplar için en fazla iki defa vadeden önce çekim hakkı tanınarak toplamda anaparanın yüzde 50'sine; birikimli hesaplar için ise en fazla üç defa vadeden önce çekim hakkı tanınarak toplamda anaparanın yüzde 50'sine kadar kısmi çekim hakkı tanınıyor.
Bu sayı ve paylar kapsamında vadeden önce çekimlerde çekilen kısım için biriken faiz/kar payının yüzde 100'üne kadar, bunların üzerindeki çekimlerde ise biriken faiz/kar payı tutarının en fazla yüzde 50'sine kadar mudiye faiz/kar payı ödenebilmesi mümkün hale gelmektedir.
Babacan, "Bu iki düzenleme ile özellikle bir yıl ve üzeri vadeli mevduatın toplam mevduat içindeki payında önemli bir artış olması beklenmektedir" dedi.
Üçüncü kararın ise, banka ve finansman şirketleri haricindeki yurtiçi yerleşikleri yurtdışından doğrudan yaptıkları borçlanmalarda uzun vadeye yönlendirmeyi amaçladığını vurgulayan Babacan, şunları söyledi:
"Bunun sonucunda, hem şirketlerimizin likidite riski azalacak hem de ülkemizin döviz rezervlerinin kısa vadeli dış borçları karşılama oranında ilave bir iyileşme gözlenecektir. Bu düzenlemeyle, daha evvel ortalama vadesi 1 yıldan kısa döviz ve altın kredilerinde yüzde 3, 1yıldan uzun olanlarda ise yüzde 0 olarak uygulanan KKDF kesintisi, ortalama vadesi 1 yıla kadar olan kredilerde yüzde 3, ortalama vadesi 1-2 yıl arası olan kredilerde yüzde 1, ortalama vadesi2-3 yıl arası olan kredilerde yüzde 0.5 ve ortalama vadesi 3 yıldan uzun olan kredilerde ise yüzde 0 olarak uygulanacaktır."