'Daha çok kadın daha az savaş'

İş yaşamına, T.C Merkez Bankası’nda dış borç uzmanı olarak başlayan Dr. Botan Berker, daha sonra Dünya Bankası, IMF ve OECD Türkiye’ye Yardım Konsorsiyumu bünyesinde sağlanan kredilerle ilgili çalışmalar yaptı. Ödemeler Dengesi’nde Müdür Yardımcılığı’nı takiben, Merkez Bankası’nın yurt dışı piyasalardan borçlanmalarını gerçekleştirmekten sorumlu Uluslararası Kuruluşlar Bölümü’nde müdürlük yapan Dr. Berker, 1994-1996 yılları arasında Merkez Bankası Londra Temsilciliği görevini yürüttükten sonra 1999 Ocak ayında Fitch Uluslararası Derecelendirme Kuruluşu’nun Türkiye Ofisi’ni açtı. 

2012 yılı Mart ayına kadar Fitch Ratings Türkiye’nin Genel Müdürlüğü ve Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerinde bulunan Dr. Berker, Nisan 2012 tarihinde Merit Risk Yönetimi ve Finansal danışmalık şirketini kurdu. Turcas Enerji Holding, Rhea Girişim Sermayesi ve Merkez Faktoring’de yönetim kurulu üyesi olan Dr. Berker, Marmara Üniversitesi’nde finans dersleri de veriyor. 

“Bir sürü iş yerinde kadınların eğitim ve gelişme fırsatlarından erkekler ile eşit faydalanmadıklarını sonradan gördüm. Kadınlara daha az yatırım yapılıyor maalesef” yorumunu yapan Dr. Botan Berker’e kulak verelim: 

► İlk defa bir yönetim kuruluna (YK) aday gösterildiğinizde size kim nasıl ulaştı? Sizce YK’ya aday gösterilmenizde hangi özellikleriniz öne çıktı? 
İlk yönetim kurulu üyeliğimi Fitch Ratings Finansal Derecelendirme AŞ Türkiye’de yapmaya başladım ve on dört yıl hem genel müdür hem de yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptım. Ancak Genel müdür pozisyonunda da olduğum için bağımsız bir üye değildim. 2012 başlarında Fitch’den kendi şirketimi kurmak üzere ayrılınca, Turcas Petrol’ün bağımsız yönetim kurulu üyesi oldum. Şirketin ana hissedarlarından Sayın Erdal Aksoy görüşmek isteğini iletti. Tanıştık, konuştuk. Daha önce Turcas ile ilgili bir çalışma yapmamış olduğum için bağımsız üye olarak gruba katıldım. 

► Şirket YK’da yer alan kadınlar sizce erkeklerden farklı mı ve hangi açılardan farklı? Örnek verebilir misiniz? 

Bence yönetim kurullarında veya iş hayatının hiçbir aşamasında eğer siz farklı davranmazsanız bir fark yok. Herhangi bir toplulukta nasıl iki taraf da temsil edildiğinde ortam daha nazik, konular daha çeşitli, konuşmalar daha yumuşak oluyor ise yönetim kurulları da bence bunu yansıtıyor. Daha çok kadın daha az savaş diyorum kısaca… 

► Sizin pek çok diğer kadından farklı olarak cam tavanı delmenize kadar geçen süreçte ilerlemenizi sağlayan en önemli faktörler neler oldu? Bu süreçte kadınların önündeki en büyük engellerin neler olduğunu düşünüyorsunuz? 

Annem çok iyi bir avukattı ve kız kardeşim ile beni mutlaka iş hayatında aktif olarak yer almamız üzerine yetiştirdi. Ayrıca iş hayatıma Merkez Bankası’nda başladım ve inanılmaz bir okul olduğunu düşünüyorum. O dönemde karşımıza çıkan değerli yöneticilerimiz kadıların ve erkeklerin yetişmesi, eğitilmeleri konsunda bize eşit fırsatlar verdi. Ben şanslı başladım diye düşünüyorum. Bir sürü iş yerinde kadınların eğitim ve gelişme fırsatlarından erkekler ile eşit faydalanmadıklarını sonradan gördüm. Kadınlara daha az yatırım yapılıyor maalesef. 

► Türkiye’de yönetim kurullarına aday gösterme sürecinin nasıl işlediği ile ilgili gözlemlerinizi ve yorumlarınızı paylaşır mısınız? Kadınların bu süreçte dikkate alınması nasıl sağlanabilir? 

Hiç Kurumsal Yönetişim kurallarında belirlendiği gibi olduğunu düşünmüyorum. Hala eski tanıdık, aman ses çıkartamasın zihniyeti hakim genel olarak. Şirketler zaten çoklukla patron şirketi. Eğer yönetim kurulu atamaları kurallara göre yapılsa, şirket bilançolarında ilişkili şirketler ile olan borç alacak ilişkisi normalize olur. Bu şirket yapısı değişmeden kadınlar için YK üyeliği konusu çok gelişme kaydetmez. 

► Yönetim kurulu üyeliği dışında hangi uğraşlarınız var? Bu uğraşlar sizin YK üyesi olarak işlevinizi nasıl etkiliyor? Hayatınızı neler dolduruyor?

Kendi kurduğum Merit Risk Yönetimi ve Danışmanlık şirketim ile finans düyasında çok aktif çalışmaya devam ediyorum. Marmara Üniversitesinde finans dersleri veriyorum. Hayatımın her dakikası dolu yaşıyorum ve keyif alıyorum. 

► Sizce Türkiye’de yönetim kurullarına kadın oranının artması nasıl sağlanabilir? Pek çok ülkede uygulanan ve AB Parlamentosu'nda da onay bekleyen Yönetim Kurullarında Kadın Kotası konusunda ne düşünüyorsunuz?

Önce kadınların da erkekler kadar konuşma hakları olduğunda anlaşmış olmamız lazım. Bunu anlayamayan erkekler eğitilmeli diye düşünüyorum. Sonra her şey düzelir. Kota meselesinde ise madem kadınların doğal olarak liyakatleri paralelinde üst yönetimde ve de YK’larında yer almaları bu kadar zor oluyor, tabi ki kota gerekli. Nüfusun yarısı yok yerine konunca, varlığını hatırlatmak zorunda.

İş Dünyasına Yön Veren Kadınlar Röportaj Serisi Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu katkıları ile hazırlanmıştır.