2015'te büyüme oranı ve dolar ne olacak?

Ekonomik büyüme her gelişmişlik düzeyindeki ülke için önem arz etmektedir. Ama özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde daha fazla önem taşıdığını söyleyebiliriz. Bunun en önemli nedeni nüfusun sürekli artması ve bunlara paralel olarak artan insan ihtiyaçları…

Küresel ekonomi zorlu bir yılı daha geride bıraktı. Şu anda dünyadaki en büyük tehlike Euro bölgesinde ki durgunluk olarak görülebilir. Bankaların kredileri azaltması / durdurması, insanların harcama oranlarını düşürmektedir. Tabi ki harcamaların düşmesi resesyonu tetikleyen önemli bir etkendir. 2014 yılında da bir çok ülke resesyonla mücadele etti ve önümüzde ki yıllarda etmeye devam edecektir. Hatırlanacağı üzere 2014’te özellikle Japonya ve Avrupa bölgesi resesyondan çıkmak için agresif para politikaları uyguladılar.

Ayrıca Ortadoğu’da yaşananlar , Ukrayna – Rusya arasında ki gerginlik ve bu gerilime paralel olarak dünyanın süper gücü olan ABD’nin Rusya’ya bir dizi yaptırımlar uygulaması. 

Ülkemiz gibi gelişmekte olan diğer tüm ülkeler için 2015 senesi, büyüme rakamlarının aşağı yönlü revize edildiği bir yıl olabilir. Bunun en önemli nedeni ABD’nin varlık alım programlarını sonlandırması ve 2015 yılı içerisinde FED’ ten beklenen faiz hamlesi. Son gelen ABD 3. Çeyrek büyüme oranının, beklentilerin üzerinde %5 oranında gelmesi ile bu müdahalenin 2015 yılı içinde yapması yönünde ki beklentileri güçlendirdi. Ayrıca petrol fiyatlarında ki düşüşte tüm dünyanın yakından takip ettiği önemli bir konu olmaya devam edecektir.

Petrol fiyatlarında ki sert düşüş ve etkileri…

Petrol fiyatlarında ki sert düşüş nedenlerine bakmak gerekirse ABD’nin kaya petrolü arzını artırması, Avrupa , Japonya ve Çin’deki büyüme düşüşünün yaratmış olduğu talep azalmasından kaynaklı petrol fiyatlarının geri çekilmesi şeklinde sınıflandırılabilir. Bu gelişmeler cari açığımıza pozitif etkisi var, ama burada bu sonucu çıkarırken mutlaka tüm resme bakmak daha sağlıklı sonuçlar doğuracaktır. Bilindiği üzere petrol fiyatlarında ki her 10 dolarlık düşüş cari dengede ortalama 4,4 milyar dolarlık pozitif yönde katkı sağlıyor. Petrol fiyatlarının ortalama fiyatının 65 Dolar/ Varil olarak alırsak eğer, fiyatlarda ki yaklaşık 35 dolarlık geri çekilmenin etkisi yaklaşık 15,5 milyar dolar tasarruf sağlayacaktır. Şimdi burada akla gelen soru, cari açığımıza etki edecek pozitif katkıya rağmen, büyüme oranları neden aşağı yönde revize ediliyor ?

Gelişmekte olan ülkelerin para birimleri dolar ve Euro karşısında değer kaybetmeye başladı. Türkiye’nin dış ticarette elde ettiği gelirlerin büyük bir kısmı Euro üzerinden ve dış ödemelerimizin büyük bir oranda dolar üzerinden yapılmaktadır. Orta vadeli programda 2015 yılı için öngörülen kur 2,30 idi ancak 2014 senesinin sonuna geldiğimiz şu günlerde şimdiden kurun 2,30 seviyelerinin üzerinde seyrediyor. Kurda ki bu yükseliş petrol fiyatları ile elde ettiğimiz kazancı bir nevi geri vermektedir. Özellikle 2015 senesi içinde FED’in olası bir faiz hamlesi kur üzerinde ki yükseliş baskını artıracaktır. Kurda ki yükseliş ve 2015 senesinde yaşanacak olası senaryolar, ülkemizin büyüme hedeflerini aşağı revize edilmesinin en büyük nedenleri arasında yer almaktadır.

Petrol fiyatlarında ki gerilemenin 2014 sonuna geldiğimiz şu günlerde de devam edeceğini söyleyebiliriz. Bu durum Türkiye ekonomisi üzerine olumlu katıkları olsa da, Rusya gibi büyük ticari partnerimizi daha da zor duruma sokabilir. 2015 yılında ise Petrol fiyatlarının 40-50 USD seviyelerinde dip yapmasını, üst tarafta ise 70-75 USD seviyelerini test etmesini beklemekteyiz. 2015 senesi, küresel ölçekte, büyüme performanslarının düşük olacağı bir yıl olarak beklenmektedir. Buna bağlı olarakta petrole olan talep azalacağından, petrol fiyatlarında ki satış baskısının devam edeceğini öngörebiliriz

Peki 2015’te büyüme oranı tahmini ne olacak?

Büyüme oranı ile ilgili bir tahmin yapmadan önce ilgili kurum ve yetkililerin Türkiye de ki büyüme tahminlerine bakalım dilerseniz…

- Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye’de ekonomi politikalarında bir değişiklik olmaması durumunda orta vadeli ekonomik performansın yakın geçmişten daha zayıf olacağı tahmininde bulundu. Türkiye’nin düşük iç tasarrufları ve rekabetle ilgili sınırlılıklarının yatırım ve ihracatı sınırladığını belirten IMF, mevcut politikalar ve ulusal tasarruf oranlarıyla yıllık orta vadeli yıllık büyüme oranını yüzde 3.2’ye revize etti 

- Dünya Bankası, Türkiye hakkında yayımladığı Bilgi notunda büyüme tahmini %3,5’tan %3,1’e çekti.

- Başbakan yardımcısı Ali Babacan’ın 2015 -2017 dönemini kapsayan 3 yıllık OVP’yi açıklamak için düzenlediği basın toplantısında ise ,büyüme üzerine yaptığı değerlendirmede, 2015 yılı için büyüme beklentisini % 4,0 olarak aktardı. 

Destek Menkul Değeler olarak, ülkemizin 2015 senesi içinde ortalama %3,50 olarak büyüyeceğini tahmine ediyoruz.

2015 yılında kur ne olacak?

2015 yılında FED’ ten beklenen faiz hamlesi, USDTRY kurunda dalgalanmalar yaratacaktır. Öte yandan Haziran ayında yapılacak genel seçimler ve bu seçimlerin yaratacağı atmosfer kur tarafından hareketliliği artıracak bir başka gelişme olarak değerlendirilebilir. 

Tüm bu beklenen gelişmelerin yanında yukarıda da aktardığımız üzere, düşen petrol fiyatları ve bunun Rusya Ekonomisine yansımaları dikkatle takip edilmelidir. 

Türkiye için özellikle 2015 senesi yurt içi ve yurt dışı gelişmelerin yakından takip edileceği bir yıl olacak ve bu doğrultuda yıl sonu kur beklentimiz  2,40 olarak beklemekteyiz.