AB'nin STA hamlesi sektörleri alarma geçirdi

 

İSTANBUL - Avrupa Birliği'nin Serbest Ticaret Anlaşması (STA) yapmak için ABD ile görüşme hazırlığında olması, Türk üreticilerde, “Açık pazar haline geliriz, üretim durur” kaygısı yarattı. Türkiye'nin ihracatta en etkili sektörlerinin temsilcileri anlaşmanın gerçekleşmesi halinde, “AB'nin ABD ile imzalayacağı STA, Türkiye'deki üretimleri durdurur. İhracatımız büyük yara alır” iddiasını dile getirdi. 

 

Ekonomik darboğazdan çıkış için çok sayıda ülkeyle STA için masaya oturmaya hazırlanan AB, Türkiye'yi şimdilik bu sürecin dışında tutuyor. Birliğin ajandasında Japonya, Hindistan, Singapur, Kanada, Rusya, Çin de var. Bu anlamda geçtiğimiz haftalarda Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın yaptığı Gümrük Birliği ve STA çıkışları, iş dünyasından da destek gördü.

 

 

Gümrük Birliği ve STA tartışmalarının başlamasıyla uyuyan devin uyandırıldığını söyleyen İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi, Türkiye'nin serbet ticaret anlaşmasına taraf olmaması durumunda “dünyanın açık pazarı” haline geleceği uyarısında bulundu. Türkiye'de  birçok firmanın sıkıntıya girerek üretim tesislerini kapatmak zorunda kalacağını kaydeden Tanrıverdi, “Ya AB'nin yapacağı anlaşmaların içinde olmalıyız ya da kendi  anlaşmalarımızı yapmalıyız” diye konuştu. AB'nin şimdiye kadar yapmış olduğu serbet ticaret anlaşmalarından dolayı oluşan

rahatsızlığı, uzun süredir çektiklerini kaydeden Tanrıverdi, Gümrük Birliği'nden de çıkılabileceğini söyledi. Tanrıverdi, “Şimdiye kadar tekstil sektörü zaten büyük darbe aldı. Sektör önümüzdeki günlerde daha da büyük zarar görecek. AB tam üyelik tarihi vermezse Gümrük Birliği'nden çıkmakta zarar yok, anlaşma STA'ya dönüştürülsün. Bunca zamandır zaten çok fazla avantaj sağlayamadık. Hiçbir şey kaybetmeyiz hatta korumamız gereken sektörleri böylece daha rahat koruma altına almış oluruz” dedi.

 

 

Makine ve Aksamları İhracatçıları Birliği Başkanı Adnan Dalgakıran da konunun alarm düzeyinde ilgilenilmesi gereken bir hale geldiğini ifade etti. “AB'nin yaptığı STA'lara biz de dahil edilmeliyiz” diyen Dalgakıran, “Konuyu topyekün, geç kalmadan ele almalıyız. AB bugün Rusya'yla da görüşmeler yapıyor. Rusya ile STA yaptığı anda Türkiye'nin toplam ihracatı yüzde 50 düşer. ABD, Türkiye için çok önemli bir pazar. Çok iyi değerlendirmemiz gereken bu pazar ile AB, STA imzalarsa bizim hiçbir şansımız kalmaz” yorumunu yaptı.

 

Türkiye'nin bu sürecin dışında kalması halinde çok büyük tehditle karşı karşıya kalacağının altını çizen Dalgakıran, “Zaten Uzakdoğu mallarının AB'de menşei değiştirerek Türkiye'ye girmesiyle birçok sorun yaşıyoruz. Marka olarak aldığımız pek çok ürün şu an Çin malı. O zaman AB ile STA yapalım aynı şey. Daha avantajlı oluruz” diye konuştu.

 

 

 

 

Çok üzülürüz

 

STA şimdiye kadar bizi etkileyebileceği kadar olumsuz etkiledi. Çok daha büyük ekonomilerle yapılacak anlaşmalar bizi daha da olumsuz etkiler. ABD’ye zaten istediğimiz kadar ihracat yapamıyoruz. Bir de böyle dengesizlikler gelirse işimiz daha da zorlaşır. Türkiye’nin geleceği ABD’de, Güney Amerika’da, Uzakdoğu’da. Bu iş tamamen bizi üzecek bir konu, kesinlikle önlem alınması lazım.

 

 

Acil lobi yapmalıyız

 

Türkiye’nin Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı’nın (TTIP) dışında kalması, dünyanın birinci ekonomisiyle ticaret dengesini olumsuz etkileyecektir. Küresel rekabet gücümüz azalacaktır. Müzakerelere Avrupa üzerinden dahil olmamız çok zor ve ABD nezdinde tek karar verici Beyaz Saray değil. Zaman kaybetmeden profesyonel lobi yapılmalı.

 

 

ABD ile anlaşma şart

 

AB ile eş zamanlı olarak Türkiye ve ABD arasında serbest ticaret anlaşması müzakereleri yapılması ve sonuçlanması büyük önem taşıyor. Türkiye’yi yoğun bir müzakere süreci bekliyor. Türkiye’nin bu süreçte öncelikli olarak AB’nin üçüncü ülkelerle yürüttüğü müzakere ve karar alma süreçlerinde yer alması için baskıda bulunmalı.

 

 

Brüksel’de kavga edelim

 

AB’nin ABD ile yapacağı STA bizim için büyük bir hüsran olur. Bugün ABD ile 14.5 milyar dolar olan ithalatımız 2 katına çıkar. Sırada bir de Japonya var. İş baş edilir olmaktan çıktı. Tek çözüm, AB’nin yapacağı ortak ticaret anlaşmalarına Türkiye’nin de dahil olması. Gidip, Brüksel’de kavga etmektir. AB ile Gümrük Birliği anlaşmasında bu tür tadilatları yapamıyorsak, birlikten çıkmayı da düşünmek zorundayız.

 

 

 

 

Rekabet zorlaşacak

 

Türkiye’nin AB’nin sürdürdüğü STA’lara, Gümrük Birliği mükellefiyetlerinin “sınai mallarınının serbest dolaşımı” dikkate alınarak taraf olması lazım. Aksi halde rekabet zorlaşacak. Türkiye mallarını yüksek gümrüklerle o pazara sokmaya çalışırken, AB, benzer malları daha düşük gümrüklerle o pazara sokacak. Şimdiye kadar Güney Amerika’da yapılan anlaşmalarda bunu gördük.

 

 

Kolay hazmedilir değil

 

Aynı sorunu daha önce Güney Kore ile yaşadık. Eş zamanlı olarak Türkiye ile STA yapmadı ve biz o süreçte zarar gördük. ABD ile yapılacak bir anlaşma kolay hazmedilebilir değil.  Türkiye’nin AB’ye yaptığı ihracatın payı son 4 yıl içinde yüzde 60’lardan, yüzde 34’e düştü. Bu oranı başka  ülkelerde telafi etmek zor.

 

 

Romanya’ya gün doğar

 

Hazır giyim daha önce ABD’ye 1 milyar 300 milyon dolar iş yapıyordu. Bu 400 milyon dolara düştü. Bizim AB-ABD arasında yapılacak bir anlaşmaya dahil olmamız lazım. Biz anlaşma dışında kalırsak, Romanya, Bulgaristan, Hırvatistan gibi ülkelere ABD’ye iş yapma yolu açılır. İşleri çok artırırlar.

 

 

Her masada olmalıyız

 

Türkiye pek çok karar mekanizmasında Gümrük Birliği anlaşması nedeniyle yer alamıyor. Bu bir dezavantajdır. AB, kendi pazarını 3. ülkelere gümrüksüz açtığı anda bu  bizim için olumsuz olacaktır.AB’nin Türkiye’yi dışlayarak müzakereler yapması doğru değil. Türkiye, AB’nin 3. ülkelerle STA’da eşit ağırlık olarak masada olmalıdır.