Bakan Yıldırım’dan TOBB’a demiryollarını işletin teklifi

Hüseyin GÖKÇE
Gülsüm ERDEM EMEN

MANİSA -Türkiye’nin, Avrupa’daki rekabet gücünü artıracak ilk adım atıldı. Büyük Anadolu Lojistik Organizasyonları (BALO) Projesi adını taşıyan kombine demiryolu taşımacılığı ile Anadolu sanayicisi Avrupa’ya mallarını yüzde 30 daha ucuza yollayabilecek. Cumhuriyetin 100’üncü yılı 2023 için belirlenen 500 milyar dolarlık ihracat hedefine bir adım daha yaklaşılmasını hedefleyen proje ile Anadolu’nun 11 noktasındaki lojistik köylerde toplanan ihracat ürünleri, tasnif edilerek, trenferry’lerinin de yardımıyla Avrupa’ya gönderilecek.

Proje, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde 92 ortağın bir araya gelmesi ile hayat buldu. BALO’nun ortakları arasında 51 oda, 24 borsa, 15 organize sanayi bölgesi, UTİKAD ve UMAT yer alıyor. Avusturya Demiryolları ile de proje için işbirliğine gidildi. Böylece ihracat içinde demiryolu taşımacılığının payının yüzde 1’den yüzde 5’e çıkarılması da planlanıyor.

BALO’nun ilk treninin, kurtuluş gününde Manisa’dan Münih’e hareket etmesi nedeniyle düzenlenen törene katılan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım’dan projeyi hayata geçiren TOBB’a büyük teklif geldi. 1 Temmuz 2013’te demiryollarının serbestleşmesine dair yasanın çıktığını anımsatan Bakan Yıldırım, TOBB’a demiryollarını işletin çağrısında bulundu.

Yıldırım: Tekirdağ-Bandırma tren ferisi yeni yılda devrede

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım da konuşmasında, BALO kapsamında beş günlük taşıma süresinin daha da kısaltılması gerektiğini söyledi. Yıldırım, sınır geçişlerindeki zaman kaybının da önüne geçilmesi gerektiğini vurguladı.

Bu arada Bakan Yıldırım TOBB’a demiryollarını işletme teklifinde bulundu. Demiryollarının serbestleşmesine ilişkin yasanın 1 Temmuz’da çıktığını anımsatan Yıldırım, “13 bin km demiryolu hattını herkes kullanabilir. Bu büyük fırsatı TOBB üyelerine kullanması için bir yapılanmaya gidebilir. Sadece demiryolları için yük taşıma değil aynı zamanda demiryollarında kendi adına taşımacılık yapması lojistik hizmetleri verilmesi için adımları atmalıdır” diye konuştu.

Yıldırım, İstanbul'da 3 gün süreyle gerçekleştirilen Uluslararası Ulaşım ve İletişim Şurası'nda bu alanda Türkiye'nin 2023 hedeflerini yeniden belirlediklerini ve 2035 yılı vizyonunu ortaya koyduklarını dile getirerek, şöyle devam etti:  “Bu vizyonunu merkezinde demiryolları var. 2035'e geldiğimizde demiryollarımız 10 bin kilometresi hızlı tren olmak üzere toplam 31 bin kilometreye, mevcut ağın 3 katına erişmiş olacak. Demiryolları refah kalkınma demektir. Demiryolları, ülkenin bağımsızlığı kadar önemlidir. Çünkü biz bağımsızlığımızı demriyollarıyla kazandık. Manisa'nın, İzmir'in kurtuluşu, Mustafa Kemal tarafından Malıköydeki tren istasyonda planladı. Onun için demiryolları önemli, onun için demiryollarına hız kesmeden yatırım yapmaktan başka çaremiz yoktur."   
 
TOBB ile bugüne kadar birçok projeyi başlattıklarını ve hepsinden de başarılı sonuçlar adıklarını belirten Yıldırım, BALO projesinin de başarılı sonuçlar vereceğine inandığını ifade etti.  BALO'nun da böylesi bir ortak düşüncenin ürünü olduğunu belirten Yıldırım, projeye her zaman destek olmaya devam edeceklerini söyledi.  

Demiryollarıyla ihracatın daha verimli hale gelmesi için gerekli yatırımları yapmayı sürdürdüklerini anlatan Yıldırım, bu kapsamda Bandırma-Tekirdağ arasındaki tren ferisinin yeni yılda devreye gireceğini ve artık bu güzergahta indirme bindirme işinin ortadan kaldırılarak daha verimli taşımacılık yapılacağını bildirdi.  
Öte yandan Bakan Yıldırım, 8 Eylül'ün Manisa'nın, 9 Eylül'ün de İzmir'in düşman işgalinden kurtuluş yıl dönümü günleri olduğunu belirterek, vatanın bağımsızlığı için seve seve canlarını feda eden şehitlere şükranlarını ifade etti.  

Hisarcıklıoğlu: Karayolu ile de demiryolu ile de 5 gün

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, BALO kapsamında ilk tren seferinin gerçekleştirilmesi dolayısıyla düzenlenen törende yaptığı konuşmada, “Trenle beş günde taşıma olacak. Yüzde 30 daha ucuz olacak. Bu sayede Türk özel sektörünün rekabetçi gücü artacaktır. Manisa’dan başlayıp tüm Anadolu’ya yayılacak” dedi. Özel sektörün, ihracatı yollar ve iletişimdeki imkanlar sayesinde 5 kat arttırdığını kaydeden Hisarcıklıoğlu, verilen destekle 5 milyon kişiye de yeni istihdam sağladığını ifade etti.

Hisarcıklıoğlu, zaman zaman "Odalar, odalar birliği ne iş yapar?" şeklinde sorularla karşılaştıklarını belirterek, şöyle konuştu:  "Biz de elimizi taşın altına koyduk. Özel sektörün önünü açacak mekanizmaları sağladık. 7 sınır kapımızı modernize ederek tırların bekleme süresini yarı yarıya indirdik. Bu da yılda 450 milyon lira demektir. Bunun karşılığında Türkiye'nin imajı değişti. Sınırlardan girenler Türkiye'nin gerçek yüzünü görür hale geldi. Uluslararası karayolu taşımacılığının ana oyuncusu haline geldik. Bakanımız unutulan demiryollarını tekrar canlandırdı. Manisa'ya hızlı tren gelecek. Bu 14 büyükşehiri birbirine bağlayacak. Marmaray'la Şangay ile Londra'yı birleştirecek yolu yapıyoruz. Bunlar BALO'yu cesaretlendirdi. Sayın Bakanım bize 'Devlet demiryolları ile ilgili ne istiyorsanız kapı sonuna kadar açık' dediniz. BALO ne sağlayacak? Karayolu ile Almanya'ya 5 günde gidersiniz. Trenle de 5 günde gideceksiniz ve yüzde 30 daha ucuz olacak. İşte Türk özel sektörünün rekabetçi gücünü artırmaktır bu. Manisa’dan başlıyor, sonrasında tüm Anadolu'ya yayılacak."

Korkmaz: Trenler uydudan izlenecek

BALO AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Koşmaz, trenlerde online olarak uydu aracılığı ile konteynerlerin takip edilebileceğini, cep telefonları ile de süreçten bilgi alınacağını kaydetti. Koşmaz demiryolunun taşımacılıktaki payının yüzde 5’e çıkarılmasını hedeflediklerini kaydetti.

Karaman: Bandırma Limanı’na rampa yapıyoruz

TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman da sadece yüklerin değil, bizzat trenin gemiyle taşınması için Bandırma Limanına rampa yapımına başladıklarını, hattın kısa sürede tren-feri hattına dönüşeceğini belirtti. Karaman, böylece Avrupa-Asya arasında kesintisiz demiryolu bağlantısı sağlanarak sefer sayılarının artacağını, taşıma süresinin daha da kısalacağını ifade etti. BALO trenlerinin 34 adet 45'lik konteyner, 17 vagon beyaz eşya, elektronik eşya, otomotiv yedek parçası, konfeksiyon ve ev tekstil ürünleri gibi sanayi ürünleri olmak üzere bin 200 brüt tondan yük taşıyacağını aktaran Karaman, "Haftada iki gün çalıştırılacak tren seferlerinin bir yıl içinde haftada 5 güne çıkarılmasını planlıyoruz" dedi.

Avusturya Devlet Demiryolları'ndan Rail Cargo Ceo'su Eric Regter ise BALO projesine dahil olmaktan dolayı duydukları mutluluğu dile getirerek, nakliye akışlarının ekonomik gelişmelerin sonucu yapıldığını, bu projede de Türkiye'nin gelişiminin çok önemli olduğunu kaydetti

BALO nasıl işleyecek, ne kazandıracak?

*Kombine taşımacılığa iyi bir örnek oluşturan BALO Projesi ile Anadolu’nun farklı illerinde üretilen ürünler, lojistik merkezlerinde birleştirilerek buralardan blok trenlerle Bandırma’ya getirilecek.

*Yükler, buradan konteyner gemilerle Tekirdağ’a, oradan da tarifeli blok trenlerle Avrupa’ya taşınacak. Bu modelle hem zamandan hem de taşıma ücretlerinden tasarruf edilecek.

*Avrupa ülkelerinden Türkiye’ye gelecek yükler de yine benzer şekilde varış noktalarına ulaştırılacak. Öncelikli olarak haftada iki defa trenle Münih ve Köln’e yük taşımacılığı yapılacak.

* 2014 başında haftalık karşılıklı 5 blok tren seferde olacak. Tekirdağ’dan itibaren yüklerin taşınması için Avusturya Demiryolları ile işbirliğini öngören anlaşma da imzalandı.

*Sistem sayesinde firmalar karayolu taşımacılığındaki ülke geçişleri giderlerinden de kurtulacak. Demiryolu taşımacılığının maliyeti karayoluna göre yüzde 30 daha düşük olacak. Proje toplamda 25 milyon euroya mal olacak.

*Nakliye masrafları azalacağı için Anadolulu sanayicinin Avrupa’ya daha fazla mal satması bekleniyor. İstanbul ihracatının yüzde 51’ini, İzmir yüzde 61’ini, Bursa yüzde 78’i Avrupa’ya yapılıyor. Bu oran Konya’da yüzde 33, Gaziantep’te yüzde 24.

*TOBB başta olmak üzere BALO’nun ülke geneline yaygın bir ortaklık yapısı bulunuyor. Ortaklar arasında 51 oda, 24 borsa, 15 organize sanayi bölgesi, UTİKAD ve UMAT yer alıyor.

*Demir yolu üzerinden Avrupa’ya açılan Anadolu sanayici bir sonraki hedef olarak tarihi İpekyolu hattına işlerlik kazandırmayı öngörüyor. Türkiye ile Gürcistan arasındaki Kars-Tiflis Demiryolu Projesi’ndeki eksikliklerin giderilmesi durumunda tarihi İpekyolu tam olarak faaliyete geçecek.

Ülke geçiş belgesi sorunu yaşanmayacak

BALO aracılığıyla ihraç malları Avrupa’ya trenle taşınacak. Sistemde standart 40'lık konteynerlere oranla daha fazla palet yüklenebilen, standart TIR römorku hacmine eşit sayıda palet alan 45'HC (high cube) konteynerler kullanılacak. Konteynerler, ilk hareketinden teslim anına kadar, ihracatçı tarafından BALO elektronik yük takip sistemi üzerinden izlenebilecek. Yurtiçinde Ankara, Eskişehir, Konya, Kayseri, Samsun, Gaziantep, Aydın, Denizli, İzmir, Manisa, Bursa ve İstanbul yük toplama merkezlerinden, 45'lik high cube konteynerlerle alınan yükler, blok ve tarifeli tren seferler ile Anadolu'da Bandırma ve Trakya'da Tekirdağ'da bulunan yük birleştirme merkezlerinde toplanarak, buralarda gideceği Avrupa kentlerindeki lojistik köylere göre ayrıştırılacak. TCDD’nin Tekirdağ-Muratlı arasında yaptırdığı demiryolu bağlantı hattı ile Avrupa Yük Birleştirme Merkezi'nden Kapıkule'ye ulaşan tarifeli BALO blok trenlerinin ülke geçiş belgesi sorunu yaşamadan, Avrupa varış noktalarındaki lojistik köylere doğru yola çıkacak.