Bankalar Altın İşini Sevdiler

Hüseyin DENİZ - İAR

2011'de bir katılım bankası ile başlayan ve şimdilerde birçok banka ile iyice ivme kazanan hurda altın toplama işi dünyada bir ilk. Altın tasarrufunun yüksek olduğu dünyadaki diğer bazı ülkelerin de şu aşamada incelediği ve ilgilendiği bu sistemde sürecin içindeki herkes sonuçtan memnun görünüyor. Tasarrufların ekonomiye dâhil olmasından ve Merkez Bankası'nın altın rezervlerinin artmasından devlet memnun; altınları alarak bilançolarını güçlendiren ve likidite sağlayan, bu altınları zorunlu karşılık olarak TL yerine TCMB'ye vererek maliyetlerini düşüren bankalar memnun; vergi vs. olmaksızın altınlarını bankacılık sistemine dâhil eden ve altınlarını güvenli bir yere nakleden tasarruf sahipleri memnun.
Bankalardaki altın hesaplara olan talep o kadar artarak ilerliyor ki 2010 sonunda bankalarda 2.5 milyar TL'lik altın varken bugün bu rakam 16 milyar TL'yi aştı (Kasım ayı BDDK raporu). Onca teşvik ve reklama rağmen Bireysel Emeklilik Sistemi'ndeki katkı payları toplamı ise aynı zaman aralığında 9.5 milyar TL'den 16.3 milyar TL'ye gelebildi. (Emeklilik Gözetim Merkezi) Devletin altın konusunda, tamamen kayıt altında çalışan finansal sistemin önünü açıp olumlu tavrını devam ettirmesi durumunda çok çok daha yüksek rakamları göreceğiz. Altınların finansal sisteme dâhil olmasıyla TCMB'nin altın rezervleri tarihin en yüksek, rekor seviyesini gördü. En güncel Ocak ayı rezerv verilerine göre 8 bin ton ile ABD'nin en üstte olduğu listede 314 ton ile dünyada en çok altın rezervi olan 15. ülke konumundayız. (Avrupa Merkez Bankası ve IMF hariç sadece ülkeler sıralaması, Dünya Altın Konseyi verileri)
2012 yılbaşından Eylül sonuna kadar olan 9 aylık süreçte bankaların altın performansına baktığımızda Akbank, Vakıfbank ve Ziraat Bankası'nın kıymetli maden depo hesapları açmaya başladığını görüyoruz. Böylece ING Bank hariç altın hesaplara kayıtsız duran banka kalmamış oluyor. Bankalardaki 16 milyar TL'lik altının neredeyse yarısı sadece İş Bankası, Garanti Bankası ve Kuveyt Türk'te. Altınını en çok arttıran bankalar ise 200 milyon TL'lik altınla Bank Asya ve 125 milyon TL'lik altın artışıyla Denizbank. Bankalardaki altın miktarı artışlarındaki kur etkisini sıfırlayarak bakarsak reel altın miktarını arttırabilen bankaların sırasıyla Denizbank, Bank Asya, Finansbank ve İş Bankası ile sınırlı kaldığını görüyoruz. Aynı dönemde Garanti Bankası'ndan neredeyse yarım milyar TL'lik altın çıkışı ise dikkat çekiyor. Halkbank, Yapı Kredi, Şekerbank, Türkiye Finans, HSBC ve Albaraka da toplamda 760 milyon TL'lik altın kaybederek düşüş yaşadılar.
Bankalar ve devlet vahim hatalar yapmadıkları müddetçe altınların ekonomiye dâhil olması ve altın tasarrufların finansal sistem içerisinde değerlendirilmesine ilgi devam edecektir.