Bankalarla kuyumcular arasında hurda gerilimi

 

 

İSTANBUL - TCMB'nin zorunlu karşılıkların altın cinsinden tutulabilmesine imkan sağlamasıyla bankaların 5,000 ton civarında tahmin edilen yastık altı altına gözünü dikmesi ve hurda altın toplama girişimleri, kuyumculuk sektörünün şimşeklerini üzerine çekti.

 

Türkiye'de geçen yıl yaklaşık 200 ton, bu yılın ilk yarısında ise 100 tonhurda altın dönüşü olduğu tahmin edilirken, hali hazırda altın bankacılığındaaktif olarak çalışan İş Bankası, Denizbank, Bank Asya ve Kuveyt Türk, yılsonunakadar 28 ton civarında yastıkaltı altın toplamayı hedefliyor.

 

Yıllarca kuyumcuların tekelinde olan hurda altın toplama sürecine bankalarındahil olması, kuyumcular tarafından sektöre indirilen bir darbe olaraknitelendiriliyor.

Bankaların altın bankacılığı uygulamaları çerçevesinde müşteriler, yastıkaltında tuttukları cumhuriyet altını, külçe altın ya da kolye bilezik gibiürünleri şubelere getiriyor, eksperler bu altınların değerlemesini yapıyor vekarşılığında bir hesap açılıyor. Bu hesaplar üzerinden altın ya da TLkarşılığında getiri elde edilebiliyor. 

 

Ancak kuyumculuk sektörü bankaların takı altınları da toplamak istemesindenoldukça rahatsız. İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Alaattin Kameroğlu,"Bankaların Cumhuriyet altını, gram altın dışında, yastıkaltı adı altındainsanların kullandığı takıları da 'atıl duruyor' algısı yaratarak mevduat olaraktoplamasına karşıyız" diyor.

 

Kameroğlu, "Vatandaş bu şekilde zarar ettiriliyor. Vatandaşı takıdansoğutup, sektöre darbe vuruluyor. TCMB'nin zorunlu karşılık olarak altın tutmaimkanı sağlaması ardından bankalar bu işe girişti. Bu altınları düşük maliyetlialtın mevduatı olarak toplamak işlerine geliyor" diyor.

 

TCMB Eylül ayında yaptığı düzenleme ile altın depo hesaplarını zorunlukarşılıklara tabi yükümlülüklere dahil ederken, Kasım ayında TL zorunlukarşılıkların altın olarak tutulabilecek kısmını yüzde 10 olarak belirledi. TCMBMart ayında bu oranı yüzde 20'ye, Haziran'da ise yüzde 25'e yükseltti. Bu sayedebankalar merkez bankasında atıl olarak tuttukları Türk lirası yerine altınkoyarak söz konusu TL kaynağı serbest bırakabiliyor.

 

Bankalar şu anda TCMB nezdinde Türk lirası zorunlu karşılıkları için 10.4milyar lira değerinde 112 ton altın tutuyor. Bankalar beş puanlık son artışıntamamını kullanırlarsa TCMB'nin rezervleri 2.2 milyar dolar artacak. 

 

İş Bankası, iç tasarruflara destek sağlamak ve yastıkaltı altınısisteme çekmek üzere İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) ile hurda altın toplamayabaşlarken, İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Erdal Aral, yılsonuna kadar 18-20tona denk gelen 1 milyar dolarlık hurda altın toplamayı hedeflediklerinisöyledi. 

Bank Asya 19 Mart'ta başladığı "Altın Kabul Günü" kapsamında bugüne kadaryaklaşık 1.6 ton altın toplarken, yıl sonuna kadar 4 ton altın toplamayıhedefliyor. Bu yıl 2 ton altın toplayan Kuveyt Türk, yıl sonuna kadar 5 tonaltın toplamayı hedefliyor.

 

Denizbank Altın Bankacılığı Grup Müdürü Cem Turgut Gelgör, "Son 1 ayda 650kilo altın topladık ve 3,200 yeni müşteri kazandık. DenizAltın Günleri içinhazırlanan ilk takvim Temmuz'da tamamlanacak ve yıl sonuna kadar ikinci takvimlede devam edecek. İlk takvim sonunda mevcut altın mevduatımıza ilave olarak 1 tonmevduat toplamayı hedefliyoruz" diye konuştu. 

 

Denizbank'ın halihazırda 5.5 tonluk altın mevduatı bulunuyor. 

Öte yandan Akbank da hurda altın toplamayı da içine alacak yeni ürünlerinhazırlığı içinde.

 

Türkiye'de yastıkaltında 250 milyar dolar değerinde 5,000 ton civarındaaltın olduğu görüşü yaygın olsa da bu rakamın en fazla 1,000 ton civarındaolduğunu düşünen Kameroğlu, altın toplayan bankalara yönelik eylemleri olacağınıkaydederek şöyle dedi:

"Bankacılık işlerini unutup hurda altın toplamaya girişen bankalara karşıbizim de bazı eylemlerimiz olacak. Sonuç olarak kullanılan POS cihazları, kredikartları, alınan altın kredileri dikkate alındığında kuyumcular da bankacılıksektörünün müşterisi. Bu bankalarla çalışmayarak tepkimizi koyabiliriz. Buanlamda bankalarla işbirliğine giden kuyumcu zincirlerine de tepkimiz olacak."

 

Kameroğlu, kuyumculuk sektörüne en çok krediyi 3-4 bankanın verdiğini vehali hazırda sektörün kullanmakta olduğu altın kredisinin tahmini 20 toncivarında olduğunu söyledi.

Türkiye'nin altın ithalatı, Haziran ayında 23.94 tona yükselirken, yılın ilkaltı ayında ise toplam altın ithalatı 59.12 ton oldu. Altın ithalatı 2011yılının tamamında 79.7 ton seviyesindeydi. 

Öte yandan altın madeni üretimi 2011'de bir önceki yılki 16.4 yondan 25 tonayükseldi. 

Kapalıçarşı'da faaliyet gösteren Saray Kuyumculuk satış görevlisi GökayŞimşek de bankaların hurda altın toplama girişimlerinin fiyatlama noktasındatüketici açısından da yararlı olmayacağı, bankamatik üzerinden altınsatılmasının da sektörü olumsuz etkileyeceği görüşünde.

 

Müşterilerin henüz altınlarını bankaya götürme yönünde davranışlarıolmadığını söyleyen Şimşek, "Devamlı altın alışverişi olan veya altını hem takıhem yatırım olarak gören müşterinin gidip de bankaya yatıracağını hiçdüşünmüyorum. Kuyumcudan alışveriş yapmaktan vazgeçmeyecektir. Hurda altınalımından biz çok büyük gelirler elde etmiyoruz. Bankalar bundan fazlaca kâredecektir ancak bankaların bu hedeflerinin çok ulaşılabilir rakamlar olduğunudüşünmüyorum" dedi.

Bankaların altın bankacılığına yönelmesini olumlu bulan altın piyasaları uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk ise "Türkiye 2007 yılına kadar yıllık 200 tonaltın ithal etti. Ancak fiyatların yükselişi ve tüketimin zayıflamasıyla ithalatdüştü. Öte yandan yurtiçinde 25 ton civarında altın üretimi var. Yastık altıaltının da sisteme dahil olması altın ithalatını azaltacak ve cari açığı daolumlu etkileyecektir" dedi. 

BDDK verilerine göre 1 Nisan itibariyle altın depo hesapları geçen yılki3.73 milyar TL'den 15.6 milyar TL'ye yükseldi.