Bilgi veren çiftçiye destek sürecek

ANKARA - AB'nin tarım desteklerinin etkisini belirlemek üzere uyguladığı ve 2008'de Türkiye'de de uygulanmaya başlanan "Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) Sistemi" projesine katılacak çiftçiye, bu yıl da 300 lira destek verilecek.

Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Katılım Desteğine Dair Bakanlar Kurulu Kararı, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Karar uyarınca, ÇMVA sistemi kurulması amacıyla Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek pilot illerde, sistemin kurulmasına ve katılım sağlayan, çiftçi kayıt sistemine kayıtlı tarımsal işletme sahiplerine, bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, işletme başına 2010 yılı için 300 lira katılım desteği ödenecek.

Söz konusu uygulama kapsamında, katılımcı çiftçilere, 2008 yılında 150 lira, 2009 yılında 300 katılım desteği verilmişti.

Ödemeler, bütçenin ilgili kaleminden kaynak aktarılmasının ardından Ziraat Bankası aracılığıyla yapılacak. Banka, ödeme tutarının yüzde 0,2'si tutarında komisyon alacak.

Kararın uygulanmasına ilişkin esaslar bakanlık tarafından çıkarılacak tebliğ ile belirlenecek ve uygulamaya yönelik denetim de bakanlık tarafından yapılacak. Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca, gecikme faizi ve kanuni faiz ile birlikte geri alınacak. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinden müştereken sorumlu olacak. Destekleme ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgelerde yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler, 5 yıl süreyle hiç bir destekleme programından yararlandırılmayacak.

AB tarafından finanse edilen ÇMVA kurulması konusunda, 2008 yılında Adana, Bursa, Erzurum, Giresun, İzmir, Konya, Nevşehir, Şanlıurfa, Tekirdağ'dan oluşan 9 il pilot uygulama alanları olarak belirlenmişti. Türkiye'deki tarım işletmelerinin ekonomik durumları ve yıllık gelirlerine ilişkin bilgilerin toplanacağı ve bunların istatistiki verilere dönüştürüleceği bir bilgi sistemi olan ÇMVA kapsamında toplanacak bilgiler, tarım politikalarının belirlenmesi açısından önemli bir kaynak olacak. AB tarafından 2008-2009 için 1 milyon 240 bin euro destek sağlanan proje, pilot illerde tamamlandıktan sonra, 11 ilden koordine edilmek üzere ülke geneline yayılacak.

"Proje kapsamında derlenen bilgiler, gizli tutuluyor"

Bakanlığın, geçen yıl, proje kapsamında tamamlayıcı nitelikte önerdiği 1 milyon 450 bin euro tutarındaki ek proje de AB tarafından kabul edilmişti. Proje ile sistemin, İstanbul, Samsun ve Malatya illerinin de dahil edilmesiyle 12 ile yaygınlaştırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amaçlanıyor.

Proje, 600 işletmeden veri toplama, eğitim, veri tabanı, veri analizi, tanıtım, promosyon, anket form ve kayıt defterlerinin geliştirilmesi vb. gibi 2008 ve 2009 yıllarında uygulanan projede yer alan aktiviteleri içermekle beraber, yenilik olarak özellikle; çiftçi kayıt defterlerinin kullanımı, istatistiksel veri analizleri, veri kalitesinin yükseltilmesi, istatistiksel örnekleme planı ve ÇMVA yazılımının analiz gereksinimlerini karşılamak üzere iyileştirilmesi konularına ağırlık verilecek.

Proje kapsamında pilot olarak belirlenen 9 ilde başvuran çiftçilerden 400'ü, pilot uygulama kapsamına alınmıştı. Bu çiftçilerin mevcut durumunun saptanması için geniş kapsamlı anketler yapılarak, bunlar sisteme işlendi. Bu çiftçiler, 2009 yılından itibaren ne kadar gübre, ilaç, tohum aldığı, kaç işçi çalıştırdığı, bunlara ne kadar harcama yaptığı, ne kadar ürün sattığı, ne gelir elde ettiği, yatırım yapıp yapmadığı, girdi ve ürün alım ve satım fiyatları, bitkisel ve hayvansal üretim miktarları, arazi varlığı gibi işletmeleri ile ilgili her türlü veriyi, dağıtılan işletme kayıt defterine yazıyor. Çiftçiler, faaliyetlerine ilişkin her türlü fatura, makbuz, fiş vb. belgeyi koruyor. Bu çiftçilerle her yıl mart ayında tekrar anket yapılarak, işletmeleri ile ilgili önceki yıla ilişkin veriler toplanıyor.

Tamamen gönüllülük esasına dayanan proje kapsamında derlenen bilgiler, gizli tutuluyor ve hiç bir şekilde üçüncü kurum ve kuruluşlar ile paylaşılmıyor, vergilendirme amacıyla veya hukuki delil olarak kullanılamıyor.

Tarım sektörünün geliştirilmesine yönelik politikaların oluşturulması için sektörle ilgili ayrıntılı, güvenilir ve güncel bilgilerin toplanması büyük önem taşıyor. AB bu amaçla, 1965 yılından beri 80 bin işletmeden veri topluyor. Türkiye de aynı amaçla 400 işletmede başlattığı veri toplama işini, 2011'de bin işletmeye, 2014'te 12 bin işletmeye yaygınlaştıracak. ÇMVA projesinde, çiftçiler açısından ek bir maliyet getirmemekle birlikte, katılımı sağlamak amacıyla destek uygulanıyor. Çiftçilere ayrıca, istemeleri halinde, tarımsal faaliyetlerine ilişkin ekonomik rapor veriliyor. Böylece çiftçi, tarımsal üretiminin karlı yanlarını veya sorunlu yanlarını analiz edebiliyor.

Patates siğili maduru çiftçiye destek devam edecek

Öte yandan Patates Siğili Görülen Alanlarda ve Güvenlik Kuşağında Uygulanacak Desteğe İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Patates siğili görülen alanlarda, alternatif ürüne geçen veya alanı nadasa bırakan çiftçilere 3 yıldır dekar başına destekleme ödemesi yapılıyor. Bu kapsamda geçen yıl, Nevşehir, Niğde, Ordu, Giresun, Kayseri ve Trabzonda, hastalık bulaşık alan olarak belirlenen 69 bin 958 dekar alanda, 2796 çiftçiye, toplam 6 milyon 939,6 bin lira ödeme yapıldı.

Bitkisel üretimi tehdit eden hastalık ve zararlı organizmalara karşı karantina önlemi olarak tavsiye edilen alternatif uygulamaların desteklenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla hazırlanan karar uyarınca, patates siğili görülen alanlar ile patates siğili için oluşturulan güvenlik kuşağındaki alanlarda karantina önlemi olarak, alternatif ürün yetiştirilmesi veya nadasa bırakılması durumunda, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından dekar başına 110 lira destek verilecek.

Destekleme ödemesi, bu yıldan itibaren, aynı parsele 3 yılda bir ve 3 yılı kapsayacak şekilde 2010'da, çiftçi kayıt sistemine dahil çiftçilere yapılacak.

Patates siğili ile bulaşık alanlarda, ödemeye esas yıllarda, alternatif ürün olarak patates ve Solanaceae familyasına ait bitkiler ile toprak parçası taşıyacak yumrulu bitkiler, fide ve fidan gibi üretim materyalleri dışındaki bitkisel ürünleri yetiştiren veya nadas uygulayan çiftçiler ile oluşturulan güvenlik kuşağında patates, tohumluk, fide, fidan dışında diğer tüketim amaçlı alternatif ürünleri yetiştiren ya da nadasa bırakan çiftçiler destekleme ödemelerinden yararlanacak.

Ödemeler, bütçenin ilgili kaleminden kaynak aktarılmasını müteakiben Ziraat Bankası aracılığı ile yapılacak ve banka, yapılan nakdi ödeme tutarının yüzde 0,2'si oranında hizmet komisyonu alacak.

Uygulamaya yönelik işlemlere ilişkin olarak denetim Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yapılacak. Haksız yere destekleme ödemesinden yararlanıldığının tespit edilmesi halinde, haksız yere yapılan ödemeler, ödeme tarihinden itibaren gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanuni faizi ile birlikte geri alınacak. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan belge veya belgeleri düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler geri alınacak tutarların ödenmesinde müştereken sorumlu tutulacak. Destekleme ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen çiftçiler, 5 yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmayacak.

Kararın yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanacak tebliğler ile belirlenecek.