Bu ekonomik modelle kamikaze çakılışına zorlanıyoruz

Ekonomist Nurhan Toğuç, sermaye piyasalarının yakından tanıdığı bir isim. Uzun yıllar yerli ve yabancı çeşitli aracı kurumlarda başekonomist olarak çalışan Toğuç, şu anda Beykent Üniversitesinde Finans ve Bankacılık bölümünde öğretim üyesi. 2015 seçimleri için MHP’den İstanbul 2. Bölge milletvekilliği için aday adayı. 

Toğuç’a göre, Türkiye ekonomisinin 2014 karnesi, orta ölçekli ekonomiler ile karşılaştırıldığında; en düşük büyüme ve tasarruf oranı, en yüksek cari açık ve işsizlik oranı, yine en yüksek kısa vadeli borç ve enfl asyon oranlarıyla kötüydü. Toğuç bu yorumu yaparken de 1950-2002 yılları arasında Kıbrıs savaşı ve siyasi darbeler yaşamış buna rağmen ortalama yüzde 5 büyüme kaydeden Türkiye ekonomisinin 2014 yılında yüzde 2.9 büyüyebildiğine dikkat çekiyor. 

Nurhan Toğuç, “Bu da hem hükümetin uyguladığı ihracata dayalı büyüme modeli hem de yabancı sermaye stratejisinin yanlış olduğunu gösteriyor. Bu model ile Türkiye, 2015 yılında kamikaze çakılışına zorlanmaktadır. Elden borçlanıp, el malı tüketmenin sonu ekonomik çöküştür. Türkiye, ucuz ve zehirli ithal ürün işgali altında, servetini yabancıya transfer eden, yabancı ülkeleri zengin eden bir büyüme modeline esir edilmiştir. El parasıyla borçlanma ile 2002’den bu yana Türkiye'nin iç ve dış borcu yaklaşık üç katı artmış ve ödenen borç faizi toplam 465 milyar dolara ulaşmıştır” vurgusunu yapıyor. Türkiye’nin iç talepten beslenen en karlı sektörlerinden olan bankacılık, sigorta ve perakende zincirlerinde yabancı yatırımcılara satışları eleştiren Toğuç, “Yabancı şirketler karlarını kendi ülkelerine götürdükleri ve Türkiye ihracat gelirlerini artıramadığı için 2003-2014 diliminde dış ticaret açığı 656 milyar dolar, cari işlemler açığı ise yaklaşık 450 milyar dolara çıkmıştır” diye konuşuyor. 

“Fed faiz artırma kararı alırsa bu karar haziran ayında gerçekleşebilir ki Türkiye açısından sonuçları olumsuz olur” diyen Toğuç, öncelikle para ve sermaye piyasalarındaki yabancı sıcak paranın Türkiye’yi terk etmek isteyeceğinden kurda artış beklendiğine dikkat çekiyor. İkinci olarak Fed’in faiz artışı Merkez Bankası’nın da faiz artırmasına neden olacağı için konut kredisi ve işletme kredi faizlerinin de yükseleceği uyarısında bulunan Toğuç, “Artan konut kredisi faizleri konut satışlarını olumsuz etkileyecektir. Bu da carry trade yapan ve konut kredileri ağırlıklı büyüyen bankaların karlarını olumsuz etkiler” şeklinde konuşuyor. 

Dolar yılı 2.75’in üzerinden kapatabilir 

Dolar kurundaki yükselişe yönelik değerlendirmede bulunan Toğuç, şu tahminlerde bulunuyor: “Dolardaki yükseliş Merkez Bankasına yapılan siyasi müdahale ile ivme kazanmıştı. Haziran ayında FED’in faiz artış kararı alıp almayacağına göre değişecektir. Haziran ayına kadar kurlarda ciddi bir düşüş beklememek gerek. FED’in Haziran ayında faiz artırması söz konusu olursa dolar yılı 2.75 seviyelerinin üzerinde kapatabilir. FED Haziran da faiz artışı yapmaz ise altın fiyatlarının artması beklenmelidir. Bu çerçevede faizler de Fed’in kararına göre şekillenecektir. Fed faiz artırım kararı alırsa Merkez Bankası da faiz artıracaktır. Artışların düşük oranlı olmasını beklemek gerek. Cari açık beklentileri Yemen ve İran ile yeniden alevlenen Ortadoğu ateşi ile yükselmesi beklenen petrol fiyatlarındaki artışa paralel olarak artacak petrol faturası ölçüsünde artacaktır.”

Köşeye sıkışmış istihdam yaratamayan ekonomi

Köşeye sıkışmış istihdam yaratamayan ekonomi Yemen’deki siyasi tansiyonun sürerek ikinci bir Arap Baharı'na dönüşme ihtimalinin kuvvetli olduğunu bunun da petrol fiyatları üzerinde artırıcı bir etki yaratacağı öngörüsünde bulunan Ekonomist Nurhan Toğuç, “Bu da cari açık ve enfl asyonu olumsuz etkileyecek” diyor ve şöyle ekliyor: “Bu görünüme daralan ihracat pazarları ve iç talepteki gerileme, düşen yatırım iştahı da eklenince 2015 yılında köşeye sıkıştırılmış, büyüyemeyen bir ekonomi ile karşılaşacağız.” Haziran ayındaki seçimlere yönelik beklentilerini de anlatan Toğuç’a göre, haziran ayında AKP’nin 13 yıla yaklaşan iktidarının bilanço sonuçlarının seçmen tarafından değerlendirilerek bu bilanço değiştirilmek istenecek. Toğuç’a göre bu bilanço da üç alt başlık var: 
A) Ekonomik bilanço: Büyüyemeyen, istihdam yaratamayan, hane halkının 2002 den bu yana 50 kat artan borcu nedeni ile aşırı borcu nedeni ile daralan iç talep, azalan yatırım iştahı, yabancıya servet transferi, daralan ihracat pazarına çözüm üretemez hale gelen ekonomi ve bu sorunları çözecek, Türkiye'yi düştüğü orta gelir tuzağından kurtaracak bir ekonomik kalkınma planının olmayışı ve artan resesyon riski, bağımlı hale getirilmiş ekonomi. 
B) Dış Politika bilançosu: Libya, Yemen, Ürdün, Suriye, Irak ile bozulan ilişkiler, jeopolitik riskler ve daralan ihracat pazarı başarısız dış politikanın sonuçlarıdır. 2015'te Yemen ve İran ile Ortadoğu da yenilenen gerilim ortamı ikinci Arap Baharı'na ve artan petrol fiyatlarına işaret etmekte, Türkiye dış politikada yalnızlaşmakta ve Ortadoğu'daki olumsuz gelişmelerin bedelini ödemek zorunda bırakılmaktadır. 
C) Huzursuzluk bilançosu: Sürekli siyasi gerilimin yarattığı toplumsal huzursuzluk, artan bölünme riski, kadınlara karşı işlenen suçlarda aşırı artış, uyuşturucu kullanımı ve antidepresif ilaç kullanımındaki artışlar ve suç oranlarında görülen artışların yanı sıra yolsuzluk oranındaki toplumsal değerlerde bir erezyona, toplumsal huzursuzluğa işaret etmektedir. Bu üç temel konuda çözüm üretilememesi siyasi erki değişime zorlamaktadır. Bu çerçevede 2015 yılı genel seçiminin iktidar değişimi ile sonuçlanması yüksek olasılıkla muhtemel olacaktır.

Nurhan Toğuç kimdir?

Nurhan Toğuç, Lisans eğitimini İstanbul Üniversitesinde, master eğitimini New York ta bulunan Brooklyn College’de, doktora eğitimini ise yine New York’ta bulunan City University Of New York (CUNY) de tamamlamıştır. Uzmanlık alanı ekonomi olan Toğuç New York, Londra, Milano ve İstanbul da para ve sermaye piyasalarında başekonomist, genel müdür yardımcılığı, hedge fon yöneticisi düzeylerinde 15 yıla yakın görev yapmış, New York Belediyesinde müfettişlik yapmış, Tokyo da hisse senedi analistlerini eğitmiştir. Uluslararası para ve sermaye piyasalarındaki çalışmalarının yanı sıra akademisyenlik de yapan Toğuç, New York Üniversitesi, CUNY Hunter College, Yeditepe Üniversitesi, Işık Üniversitesinde de lisans ve yüksek lisans dersleri vermiştir.

Halen Beykent Üniversitesinde Finans ve Bankacılık bölümünde öğretim üyeliği yapmakta olan Toğuç, 1995, 1997 ve 1999 yıllarında Dünya’da Kim Kimdir’ ödülüne, 1993 yılında en başarılı kamu kadın çalışanı seçilerek Albany Üniversitesi tarafından verilen bursa, 1991 yılında Amerika’da Olağanüstü Kadınlar ödülüne layık görülmüştür. Uluslararası sempozyumlarda sunumlar yapmış olan Toğuç Beykent Üniversitesi Bankacılık ve Finans bölümünde Yrd. Doçent olarak ders vermek-tedir. 2015 seçimlerinde MHP'den İstanbul 2. Bölge Milletvekili A. Adayıdır.