Bursa'nın krize karşı önlem reçetesi
Hayati CANLILAR / Bursa Girişimci İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı
Amerika'da başlayan ve giderek tüm dünyayı etkisi altına alan küresel mali kriz, reel sektörü de tehdit eder boyuta ulaştı. Krizde gelinen son duruma ilişkin veriler, işletmelerin ne denli zorlu bir süreçten geçtiğini de gözler önüne seriyor. Ülke genelinde esen kriz rüzgarının, en şiddetli hissedildiği illerin başında ise Bursa geliyor. Bursa sanayisinin iki karakteristik figürü tekstil ve otomotivde yaşananlar, krizin yakıcı sonuçlarını belgeler nitelikte. Üretim daralması, ücretsiz izin ve firma içi tasarruf tedbirleri ile krizden çıkış yolu arayan sanayici, 2001 Şubat krizinden bu yana, en bunalımlı günlerini yaşıyor. Veriler, Bursa'da kriz nedeniyle 40 bine yakın kişinin işinden olduğunu ortaya koyuyor. Sadece istihdamdaki daralma bile, işletmelerin kriz karşısında düştüğü çaresizliği göstermesi bakımından oldukça çarpıcı.
Şunu herkes bilmeli ki, bir işadamı için işçi çıkarmak, başvurulabilecek en son yöntemdir. Hiç şüphe yok ki üretim bantlarının durduğu, makinelerin sustuğu bir tablo, ekonominin iflasına eş değer bir fotoğrafa işaret eder. İçinden geçtiğimiz kriz ortamı, giderek, işletmelerin varlıklarını yok edici bir yapıya dönüşüyor. Sürekli yükselen üretim maliyetleri ile yeterince başı dertte olan sanayici, kriz kabusunun ölümcül nefesini adeta ensesinde hissediyor.
Durum, gerçekten çok ciddi! İşimiz şimdi daha zor. Çıkış reçetesi olarak, dış pazarlara açılım stratejisinin işlevsizleştiği, karanlık dar bir tünelden geçiyoruz.
Bu durumda yapılması gereken, iç talebi hareketlendirmek olmalı. Bununla birlikte reel sektöre, özellikle de küçük ve orta boy işletmelere sağlanacak finansal destekle, krizin olumsuz etkilerini bir nebze de olsa törpüleyebilmek mümkün. Bu kapsamda, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın üretici esnaf ve küçük orta boy işletmelerin kullanımına sunduğu sıfır faizli 'can suyu kredisi', işletmelerimize finansal anlamda nefes aldıracak nitelikte görülüyor. Yine, üretim kalemleri içerisinde en büyük gideri oluşturan enerji maliyetleri ile sigorta primlerinin olabilecek en minimal seviyeye çekilmesi, işletmeleri rahatlatacak bir başka uygulama olacaktır.
Krizden çıkışta hükümete olduğu kadar, iş dünyasına da önemli görevler düşüyor. Başkanlığını yapmaktan büyük onur duyduğum Bursa Girişimci İşadamları Derneği'nin (BUGİAD), üst kuruluşu Marmara İş Hayatı Dernekleri Federasyonu (MARİFED) ile iç pazara, çatı kuruluşumuz Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) ile de alternatif dış pazarlara getirilen açılımlar, işletmelerin krizden çıkışlarına çare oluşturabilecek türden. MARİFED ve TUSKON örneğindeki gibi iş dünyasının diğer kuruluşlarının da benzer faaliyetleri, krize karşı geliştirilebilecek birer savunma mekanizmaları niteliğinde olacaktır. Bugün için yaşanan tablo, karamsarlığa işaret etse de ben asla ümitsiz değilim. Türkiye'nin doğru ve yerinde atılacak adımlarla, bu krizden en az hasarla çıkacağına inanıyorum.