Çin ve antidamping etkisi yerli demirciyi zora soktu

SERCAN AKINCI

İSTANBUL - Dünya piyasalarında beklenen iyileşmenin hala gerçekleşmemesine karşın Çin’in ‘istihdam kapısı’ olarak gördüğü demir-çelik sektöründeki cevher üretiminde hız kesmemesi fiyatlarda aşağı yönlü baskı oluşturuyor. Bu baskıdan etkilenen Türkiye’ye karşı bir de bazı ülkelerin antidamping önlemleri almasıyla birlikte iç piyasada özellikle inşaat demirinin tonu eylül ayından bu yana 200 liranın üzerinde geriledi. Türkiye’de genel olarak hurdadan üretim yapılıyor. Fakat dünya piyasalarında Çin kaynaklı olarak cevher fiyatlarında ve nihai ürünlerde fiyatların düşmesi yerli üreticinin de fiyatları aşağı çekmesine neden oldu. Bu fiyat baskısına dayanamayan yerli üreticiler, fiyatların yanında üretimlerini de düşürmek zorunda kaldı. Sektör temsilcilerine göre bu durumun devam etmesi halinde bazı yerli üreticilerin üretimini durdurması kaçınılmaz. Türkiye’de şu anda yıllık 36 milyon ton demir-çelik üretimi yapılırken, 17-18 milyon ton civarında ihracat yapıyoruz. 

Türk demir-çelik sektörünün dünyayla entegre olduğunu söyleyen Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Başkanı Namık Ekinci, bu nedenle dünyadaki her türlü tetiklemeden olumlu ya da olumsuz olarak etkilendiğimizi dile getirdi. Fiyatlardaki düşüşün öncelikli nedeni Türk ürünlerine bazı ülkelerde getirilen antidamping uygulaması sonucunda oluşan arz fazlası olduğunu belirten Ekinci, “Bazı çelik üreticileri, ürünlerimizin kendi ülkelerine ithal edilmesinden duydukları rahatsızlıktan dolayı çeşitli engelleme yollarına başvuruyorlar” dedi.

Çin stoklarını ihracata yöneltti 

Çin’in cevher üretiminin yüzde 65’ini de karşıladığı bilgisini veren Ekinci, “Bu nedenle, Çin ekonomisinde ve çelik sektöründeki en ufak bir değişiklik fiyatlar üzerinde etkide bulunabiliyor. 2014’te başta Avustralya ve Brezilya olmak üzere cevher üretiminin artmasıyla arzda da büyük bir artış sağlandı. Çin’in büyüme hızındaki yavaşlaması vetüketimin arz kadar artmaması cevher fiyatlarını aşağıya çekti. Yılbaşında 100 dolar olan cevher fiyatları, bugünlerde 75 dolar seviyesine kadar indi. Fakat bu fiyat düşüşünü, rekabet avantajına çeviremedik. Çünkü üretimimizin yüzde 70-75’ini hurdadan yapmaktayız. Ayrıca Çin, iç talebin arzı karşılayamaması dolayıyla stoklarını ihraç pazarlarına yönlendiriyor. Çin, uluslararası piyasalarda fiyatları aşağıya çekmektedir” diye konuştu. 

Çin’e karşı koruma tedbirleri alınmalı 

Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Genel Sekreteri Veysel Yayan ise “İnşaat demirinde 100 dolarlık bir düşüş var. Bunun nedeni cevher fiyatlarının dünyada gerile- Rekabetçilik için TRT payı kaldırılmalı mesi. Biz daha çok hurdadan üretim yapıyoruz ama cevher fiyatlarından dolayı dünya piyasalarındaki nihai ürünlerin fiyatlarının gerilemesi, bizim fiyatlarımıza da baskı yapıyor. Bu nedenle bizdeki fiyatlar eylülden bu yana düşüşte. Tek çıkış yolu Çin’in üretimini azaltması ya da dünyada Çin mallarına karşı bir koruma tedbiri getirilmesi. Yerli üreticimiz şuanda kâr etmeseler de bu fiyatlardan ürünlerini satmak zorundalar. Gerileyen fiyatlar nedeniyle üretimlerini azaltan firmalar var” diye konuştu.

Rekabetçilik için TRT payı kaldırılmalı

Cevherdeki düşüşle birlikte hurda fiyatlarında da küçük bir gerileme olduğunu ifade eden ÇİB Başkanı Namık Ekinci, bu yüzden yerli üreticinin çok daha düşük fiyatlı olan cevherle üretim yapan ve enerji maliyeti az olan Çin, Rusya ve Ukrayna’yla rekabet etme konusunda büyük sıkıntılar yaşadığını söyledi. Ekinci, “Oldukça düşük kâr marjlarıyla çalışan firmalarımız, neredeyse maliyetine ürün satacak duruma geldiler. Enerji maliyetlerini düşürmek ve sektörün sırtındaki TRT payı, çevre katkı payı gibi suni yüklerin kaldırılmasına yönelik acil önlemlerin alınması ve dampingli mal ihraç eden ülkelere karşı mücadele edilmeli”dedi.