Demirdeki fiyat düşüşü küçük işletmeleri vurdu

Demir cevheri fiyatının son 4 yılda yüzde 60'tan fazla değer kaybetmesi, dünya genelinde sektördeki bir çok küçük işletmenin kapanmasına neden oldu.

Demir cevherinin fiyatı, 2011 yılında 192 dolar iken yüzde 60’tan fazla değer kaybederek 68 dolara kadar geriledi. Fiyat düşüşü, demir-çeliğe dayalı işlerde maliyet değişimine sebep olurken, yüksek maliyetlerle üretim yapan küçük şirketler yarışın dışında kaldı.

Konuya ilişkin soruları yanıtlayan Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, dünya demir cevheri ticaretinin neredeyse yüzde 70’ini Brezilya, Avustralya ve Çin'in elinde bulundurduğunu söyledi.

Yayan, Avustralya ve Brezilya’nın global olarak demir cevheri piyasasını yönlendirdiğini ve Çin’in de en büyük tüketici olarak bunlara katkı sağladığını belirtti.

Demir cevheri sektöründe son yıllarda büyük yatırımlar yapıldığını ifade eden Yayan, "Dolayısıyla piyasaya cevher sunma kabiliyeti arttı. Bunun sonucu olarak küçük firmalar kapanmaya başladı. Yüksek maliyetlerle üretim yapan küçük şirketler devre dışı kaldılar. Kısacası, bu sektörde de bir kartelleşme başladı ve dünya genelindeki küçük firmalar egale olmaya başladı" diye konuştu.

Fiyat düşüşü üretimi de etkiliyor

Emek Boru Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Güven ise fiyat düşüşü nedeniyle kendi ürettikleri kaynaklı çelik boru fiyatlarının da gerilediğini anlattı. Dünyanın önde gelen çelik şirketlerinin, üretim sırasında ham madde olarak demir cevheri ve kömür kullandığını ifade eden Güven, demir cevherindeki fiyat düşüşünün belirli bir süre daha devam edeceğinin öngörüldüğünü söyledi.

Güven, fiyatların düşmesinin birçok nedeni bulunduğunu, bunlardan bazılarının arz-talep dengesizliği ve petrol fiyatlarının gerilemesi olduğunu söyledi.

Arz-talep dengesizliğinin boru sektöründe yoğun olarak yaşandığını belirten Güven, şöyle konuştu:

"Ürün satış fiyatlarımıza yansıyan bu düşüş, ciromuzun da paralel olarak düşmesine neden oldu. Ayrıca nakliye, işçilik gibi maliyet unsurlarının toplam maliyet içerisindeki payları arttı. Bu durum, uluslararası pazarlarda bizi olumsuz etkiliyor ve yurt dışı satışlarımız düşüyor. Diğer taraftan düşen piyasalar her zaman belirsizlik yaratıp talebi kısıtlıyor. Dip fiyat seviyelerinin tam olarak bilinemediği bu tür ortamlarda müşteriler ihtiyaçlarını ertelemeyi tercih ediyor. Fiyat düşüşü bu şekilde devam ederse, çdünya genelinde celik üreticileri yüksek fırınlarını kapatıp üretimlerini azaltacak ve piyasada suni olarak talebi artırmaya çalışacaklardır. Bu tür durumlarda ise, piyasada ham madde tedariki zorlaşacak ve üreticiler olarak bu durumda zarar göreceğiz. Bizim tercihimiz piyasada her zaman istikrarlı bir fiyatın oluşmasıdır."

Dünyanın en çok demir cevheri ihraç ülkesi Avustralya’da bulunan şirketler BHP Billiton, Rio Tinto ve Fortescue Metal ile Brezilyalı Vale şirketinin bu yıl 400 milyon ton demir cevheri üretmeyi planladığı belirtiliyor. Sektörün önde gelen aktörlerinden Çin, geçen yıl 1,1 milyar ton demir cevheri talebinde bulunmuştu.

Dünyanın en büyük demir cevheri madeni  Brezilya Carajas’ta bulunuyor.  Brezilya'nın demir rezervlerinin 15 milyar ton, ham cevher rezervinin ise 30 milyar tondan fazla olduğu tahmin ediliyor.

Geçen yıl yaklaşık 2 milyar tonluk demir cevheri ticareti yapılmıştı